دستگاه حمام التراسونیک کاربرد زیادی در نظافت صنعتی و پزشکی دارد. اما به دلیل تحریم و افزایش نرخ ارز واردات آن به شدت کاهش یافته و خدمات پس از فروش آن با مشکلات زیادی مواجه شده است.
شستشوی التراسونیک فرآیندی است که در آن از امواج صوتی فرکانس بالا که توسط دستگاه التراسونیک تولید شده استفاده می شود ،موجب حذف آلودگی از سطح اجسام داخل دستگاه التراسونیک می‌شود. امواج التراسونیک ایجاد شده توسط دستگاه شستشوی التراسونیک بالاتر از محدوده قابل شنیدن توسط انسان یا حدود 28 کیلوهرتز است و برای جداسازی انواع آلودگی‌ها از قطعات غوطه ور شده در یک محیط آبی استفاده می‌شود. این روش برای جداسازی آلودگی‌هایی نظیر جرم، روغن، گریس، ضایعات پولیش و مواد جداکننده قالب از قطعات فلزی، شیشه‌ای، سرامیکی و ... قابل استفاده است.
این روش از قدرت کافی برای جداسازی آلودگی‌های سرسخت برخوردار است و در عین حال آنچنان ملایم است که به هیچ عنوان باعث آسیب دیدگی سطح یا قطعه تحت شستشو نمی‌شود. این روش امکان نفوذ به داخل کوچکترین حفره‌ها و باریک‌ترین درزهای قطعه را فراهم نموده و با خارج کردن آلودگی از آنها کیفیت شستشوی بی‌نظیر فراهم می‌کند.
از این روش بصورت گسترده در صنایع فلزی برای جدا سازی تراشه‌ها و شستشوی روغن مورد استفاده در عملیات ماشینکاری و برش، حذف ضایعات باقیمانده از پولیش کردن پیش از عملیات آبکاری و بطور کلی شستشوی هر گونه روغن و آلودگی از قطعات تعمیر شده برای اتوموبیل و هواپیما استفاده می‌شود.دستگاه ویژه‌ای که در عملیات شستشوی التراسونیک مورد استفاده قرار می گیرد حمام التراسونیک یا دستگاه التراسونیک نام دارد.
مخزن دستگاه یا بخشی که قطعات برای شستشو داخل آن قرار می‌گیرند با محلول ویژه پر می‌شود. تحت پروسه‌ای به نام حباب زایی یا کاویتاسیون و به علت امواج فشار منفی و مثبت تناوبی، حباب های میکرونی داخل محلول تشکیل می‌شوند. این حباب ها به رشد خود ادامه می‌دهند تا به مرز انفجار می‌رسند. حبابی که به مرز انفجار رسیده است دارای انرژی قابل توجه بوده و دما و فشار داخل آن نیز بسیار بالاست. وقتی این حباب در نزدیکی یک سطح سخت منفجر می‌شود به جتی به اندازه یک دهم حباب اولیه تبدیل می‌شود که می‌تواند با سرعت 400 کیلومتر بر ساعت به سمت سطح سخت حرکت کند. ترکیب فشار، دما و سرعت این جت باعث شکستن پیوند بین سطح و آلودگی شده و آلودگی را از سطح جدا می کند. روش التراسونیک به دلیل اندازه کوچک حباب ها و انرژی بالای آنها، دارای قابلیت تمیز کردن ریزترین حفرات و شیارها است.
هر دستگاه شستشوی التراسونیک از بخش‌های اصلی زیر تشکیل شده است:
سایز مخزن تعیین کننده توان التراسونیک و حرارت مورد نیاز برای انجام عملیات به شکل کارآمد است. هنگام انتخاب ظرفیت مخزن باید ابعاد بزرگترین قطعه تحت شستشو، تعداد قطعاتی که باید بصورت همزمان شسته شوند و نحوه قرارگیری قطعات در مخزن در نظر گرفته شود.
یعنی نوع آلودگی، جنس و ترکیب قطعات، کاربرد قطعات، سطح تمیزی مورد نیاز، نحوه شستشوی قطعات (بصورت مجزا یا گروهی)
نحوه قرارگیری قطعات در مخزن حمام مافوق صوت مهم است. یکی از دلایل اصلی آسیب دیدگی و فرسودگی مخزن دستگاه قرار دادن قطعات مستقیما در کف مخزن است. این امر برای مخزن بسیار خطرناک است زیرا آلودگی‌های جدا شده از قطعات بر کف مخزن بصورت ساینده عمل کرده و همچنین باعث کاهش کارایی دستگاه می‌شوند. بنابراین برای قرار دادن قطعات داخل مخزن باید حتما از سبدهای ویژه استفاده کرد.
ترانسدیوسر التراسونیک بخشی از دستگاه است که امواج صوتی را در مخزن ایجاد کرده و کیفیت و نحوه اتصال آن به مخزن پارامترهای کلیدی در بازده عملیات شستشوی می‌باشند. ترانسدیوسرها دارای کیفیت پایین موجب آسیب دیدگی سریعتر مخزن شده و همچنین می‌توانند بر کیفیت شستشو تاثیر نامطلوب داشته باشند.
دمای محلول در برخی عملیات شستشو حیاتی است. تضمین کارآمدی عملیات شستشو توسط برخی محلول‌ها در گرو افزایش دمای محلول می‌باشد. حال آنکه حرارت بر برخی دیگر از محلول‌های شوینده تاثیر منفی دارد.
بازه زمانی بهینه برای قرارگیری قطعات داخل دستگاه شستشوی التراسونیک برای هر نوع عملیات شستشو به روش تجربی قابل دستیابی است.
دستگاه‌های آلتراسونیک صنعتی و آزمایشگاهی دقیق معمولا مجهز به درب مخزن و شیر تخلیه می‌باشند. وجود این تجهیزات سهولت کار با دستگاه را افزایش می‌دهد.
قیمت دستگاه های التراسونیک براساس حجم مخزن، توان و امکانات مورد نیاز کارفرما تعیین می‌شود.
