قهوه یکی از معروف ترین و محبوب ترین نوشیدانی ها در دنیا می باشد که بعد از آب پرمصرف ترین نوشیدنی در جهان می باشد. صنعت قهوه نیز دومین صنعت درآمدزای دنیا پس از صنعت نفت می باشد. قهوه از دانه های گوناگون و به صورت های مختلف تهیه و مصرف میشود. انواع مختلفی از قهوه وجود دارد که شاید حتی قهوه خورهای حرفه ای هم خیلی از آنها را نشناسند! قهوه علاوه بر کافئین که باعث کاهش خستگی می شود خواص زیادی نیز برای بدن دارد اما نباید در مصرف آن زیاده روی نمود. در این مطلب می خواهیم به معرفی انواع قهوه ها و طرز تهی و خواص آنها بپردازیم.
در آماده سازی قهوه ترک دانه های قهوه بسیار نرم آسیاب می شوند و به صورت کاملا پودر در می آیند. این نوع قهوه در کشور ترکیه و همچنین کشورهای خاورمیانه و اروپای شرقی تهیه و مصرف میشود. این قهوه 600 سال قبل در دربار پادشاهان عثمانی رواج پیدا کرد. قهوه ترک در واقع روشی برای آماده کردن قهوه از دانه های آسیاب شده است. در این روش پودر قهوه پس از آسیاب شدن از هیچ فیلتری عبور نمیکند و به همان صورت دم و داخل فنجان ریخته میشود. روی قهوه ترک کف دارد و یکی از جذابیت های قهوه ترک، گرفتن فال قهوه پس از نوشیدن آن است زیرا پودر قهوه ته فنجان باقی میماند(لرد ته فنجان) و اشکال مختلفی ایجاد می کند که باعث میشود افراد به دنبال پیدا کردن سرنوشت خود در طرح های ایجاد شده در کف فنجان قهوه ترک باشند.
قهوه ترک را در ظرف مخصوصی به نام جزوه یا جازوه (Jezve) یا ایبریک Ibrik درست میکنند. جزوه را معمولا روی حرارت میگذارند و قهوه را هم میزنند تا به جوش بیاید و به محض اولین جوش و کف کردن آن را از روی حرارت برمیدارند.
در تهیه قهوه فرانسه ابتدا دانه های قهوه را ۶۰ تا ۷۰ درصد برشته می کنند و بر خلاف قهوه ترک، دانه های قهوه زبر تر آسیاب می شود و با دستگاه قهوه ساز (فرنچ پرس) دم می شود. به این صورت که ابتدا پودر قهوه در داخل فیلتر کاغذی (در دستگاه های برقی) و فیلتر توری (در فرنچ پرس ها) ریخته و دم می کنند.
قهوه فرانسه مانند چای رقیق و فاقد کف و لرد ته فنجان است و معمولا در لیوان معمولی سرو می گردد. . این قهوه نسبت به قهوه های دیگر چرب تر است و روغن بیشتری دارد. همچنین به دلیل رقیق بودن کافئین کمتری دارد. همچنین یکی از آسان ترین روش های دم کردن انواع قهوه را می توان قهوه فرانسه نام برد و ماندگاری بیشتری نیز دارد .
برای تهیه قهوه اسپرسو دانه های قهوه نرم تر از قهوه فرانسه و زبر تر از قهوهترک آسیاب می شود. برای تهیه قهوه اسپرسو آب جوش با فشار زیاد از دانه های قهوه عبور داده می شود و بعد از پرس عصاره قوه به صورت کامل از دانه ها خارج می شود. قهوه اسپرسو کف نازکی دارد و دارای کافئین بالاتری است و مزه تلخ تری نیز دارد و معمولا فاقد تهنشین یا لرد کف فنجان است.
قهوه اسپرسو پایه چند مدل قهوه دیگر است که به معرفی آنها نیز می پردازیم.
همانطور که از نامش مشخص است همان قهوه اسپرسو است با این تفاوت که از دو شات قهوه یعنی مقدار دوبرابر قهوه برای تهیه آن استفاده شده است و کافئین بیشتری دارد و در اصطلاح سنگین تر است.
آمریکانو با اضافه کردن آب داغ به قهوه اسپرسو تهیه می شود یعنی همان قهوه اسپرسو رقیق شده می باشد. قهوه امریکانو اولین بار توسط سربازان آمریکایی در جریان جنگ جهانی دوم برای صرفه جویی در مصرف دانه های قهوه ابداع شد. بعد از جنگ این سبک تهیه قهوه توسط باریستاهای آمریکایی پذیرفته شد و به عنوان قهوه امریکانو در دنیا شهرت پیدا کرد.
کافه لاته محبوب تر از قهوه اسپرسو است و از ترکیب قهوه اسپرسو با شیر جوشیده تهیه میشود. کافه در لغت به معنای قهوه و لاته هم به معنی شیر است و برای تهیه آن شیر جوشیده با فشار از یک شات قهوه عبور داده می شود. کافه لاته معمولا با کف زیاد سرو می شود و تلخی کمتری از اسپرسو دارد به همین جهت بسیار پرطرفدار است.
لاته آرت هم روی این مدل قهوه هم صورت میگیرد.(هنر شیر و قهوه است که در این تکنیک باریستا با تکنیک های مختلف طرح ها و اشکال مختلفی را توسط شیر جوشیده روی قهوه ایجاد میکند)
کاپوچینو احتمالا محبوب ترین نوع قهوه در جهان است. کاپوچینو بسیار به کفه لاته شباهت دارد اما تفاوت هایی نیز دارد. کاپوچینو از سه لایه تشکیل می شود که اولین لایه یک شات اسپرسو است، بعد یک لایه شیر جوشیده و در آخر یک لایه شیر کف دار به قهوه اضافه می شود. باریستاها معمولا مثل کافه لاته روی لایه آخر را با پودر کاکائو تزئین می کنند و طرح های بسیار زیبایی روی آن به وجود می آورند که علاوه بر مزه آن یکی از جذابیت های مصرف این قهوه می باشد.
ماکیاتو یکی دیگر از انواع قهوه اسپرسو است که شباهت هایی با کاپوچینو دارد اما طرز تهیه آن کمی متفاوت است. برای تهیه متکیاتو یک شات اسپرسو را داخل فنجان میریزند و بعد فوم (کف) شیر مستقیما روی آن ریخته میشود.
شامل دو شات قهوه اسپرسو کوتاه است . یعنی دو شات اسپرسو که کمتر از زمان معمول عصاره گیری ( بین 18 تا 22 ثانیه) عصاره گیری شده است. در نتیجه حدودا یک شات قهوه اسپرسوی غلیظ و قوی خواهید داشت.
لاته ماکیاتو برخلاف اسپرسو ماکیاتو ، بخش اعظم آن را شیر جوشیده شده تشکیل می دهد و نسبت شیر و قهوه آن شبیه به کافه لاته می باشد. برای این رسپی یک لیوان بلند شیشه ای را با شیر بخار زده شده پر کرده و سپس قهوه اسپرسو را از شات اسپرسو به آرامی بر روی شیر ریخته تا شکل یک دایره تیره اسپرسو بر روی سطح شیر شکل بگیرد. لاته ماکیاتو در لیوان های بلند شیشه ای سرو می شود تا لایه های مختلف فوم شیر و اسپرسو و شیر نمایان باشد.
اسپرسو کن پانا CON PANA یک یا دو شات قهوه اسپرسو است که روی آن خامه زده شده قرار میگیرد.اسپرسو کن پانا کلمه ایتالیای است و به معنی قهوه اسپرسو با خامه می باشد.
قهوه موکاچینو که بیشتر با نام قهوه موکا شناخته می شود تقریبا همان کافه لاته است که پودر شکلات یا شربت به آن اضافه شده و گاهی روی آن خامه ریخته می شود. برای کسانی که قهوه خور حرفه ای نیستند و تازه می خواهند وارد وادی خوش عطر قهوه بشوند کافه موکا انتخاب خوبی است. کافه موکا به تلخی اسپرسو نیست و با طعم شکلاتی و خامه ای که دارد مرز بین هات چاکلت و کافه لاته است.
فلت وایت هم یکی دیگر از انواع قهوه اسپرسو است که بیشتر در استرالیا و نیوزلند سرو می شود. فلت وایت تقریبا شبیه کاپوچینو است با این تفاوت که روی آن کف شیر و شکلات ریخته نمی شود. برای تهیه قهوه فلت وایت یک شات اسپرسو را داخل فنجان می ریزند و بعد شیر بخار داده شده را بدون ذره ای کف روی آن می ریزند.
رد آی نوشیدنی قهوه خالص است و از ترکیب یک شات قهوه اسپرسو با یک فنجان متوسط قهوه دمی ، بدست می آید.
اگر رد آی جوابگوی نیاز قهوه تان نیست بلک آی را امتحان کنید . بلک آی نیز نوشیدنی ای بر پایه اسپرسو و قهوه دمی است . و برای تهیه آن باید دو شات قهوه اسپرسو را عصاره گیری کرده و سپس به آن یک فنجان قهوه دمی اضافه نمایید.
دِد آی مرحله ی بعد از بلک آی هست . رای تهیه آن باید سه شات قهوه اسپرسو عصاره گیری کرده و سپس به آن یک فنجان قهوه دمی اضافه نمایید.
* البته قهوه های دیگری نیز وجود دارند ولی پایه و اساس اکثر آنه همین ها می باشد و فقط درصد قهوه و شیر یا کف و خامه و شکر آنها متفاوت است و به نوعی نسبت به ذائقه محلی هر کشور و منطقه تهیه می شوند. بعضی نیز از اضافه گردن مواد دیگر نظیر شکلات و .... درست می شوند.
این قهوه در واقه از دانه های قهوه تهیه نمی شود و شاید قهوه ای باشد که قهوه خورها خیلی با آن آشنایی نداشته باشند. قهوه گانودرما در واقع از نوعی قارچ دارویی به نام قارچ گانودرما یا ریشی تهیه می شود که به پادشاه گیاهان دارویی معروف است!!! این قهوه بدون کافئین می باشد و خواص بسیار زیادی برای بدن و درمان بیماری ها دارد.
البته مدل های ترکیبی از این قهوه نیز موجود است که پودر قهوه معمولی با پودر قهوه گانودرما ترکیب شده و این نوع بیشتر به مذاق قهوه خورها خوش می آید زیرا دارای کافئین نیز می باشد.
*البته قهوه های دیگری نیز از قارچ هایی نظیر چاگا یا قارچ یال شیر و قارچ کوردیسپ نیز (که اکثرا قارچ دارویی هستند) تهیه می شود که برای آشنایی بیشتر می توانید به مطالب زیر مراجعه نمایید.
