تغییرات فصل ها تغییرات قابل توجهی بر خلق و خوی انسانها دارد . به صورت کلی میزان تنش و افسردگی در فصل های پاییز و زمستان بیشتر دیده می شود زیرا در این دو فصل شب ها بلند تر بوده و افراد بیشترین زمان خود را در خانه گذرانده و دچار فشار های ناشی از سرما کرختی می گردند . در مراکزی که به ارائه خدمات مشاوره خانواده می پردازند ، مشاهده شده در فصل های پاییز و زمستان میزان درگیری های خانوادگی و فشار های عصبی بیشتر می باشد . در فصل بهار به دلیل بالا بودن اکسیژن و طولانی تر بودن روزها افراد احساسات مثبت بیشتری را تجربه می کنند و خلق آنها بهتر می گردد . آقای دکتر تابع جماعت درباره تغییرات خلقی اعضاء خانواده بر این نکته تاکید می کنند که : در گذشته اعضاء خانواده برای شب های طولانی زمستان سرگرمی هایی جمعی ایجاد می کردند که باعث می شد اعضاء خانواده به یکدیگر نزدیک شوند ولی امروزه با پیشرفت علم و تکلونوژی افراد بیشتر زمان خود را پای گوشی موبایل می گذرانند ، در حالی که چنانچه والدین بتوانند محیطی سرگرم کننده در شبهای طولانی و پاییز برای اعضاء خانواده فراهم کنند ، نه تنها باعث ایجاد صمیمیت و نزدیکی در بین اعضاء خانواده می شوند بلکه از بروز تغییرات خلقی ناهنجار نیز در آنها جلوگیری می کنند .
تحقیقات نشان داده افراد در فصل بهار بیشتر از مشاوره ازدواج استفاده می کنند و این به معنا می باشد که انرژی و سرزندگی دریافتی افراد از این فصل آنها را بیشتر به بقاء و شادی سوق می دهد . متخصصین روانشناس در طی تحقیقاتی که انجام داده اند متوجه شده اند که فصلی که هر فرد در آن به دنیا آمده نیز در خلق و خوی فرد موثر می باشد . افرادی که در فصل بهار به دنیا آمده اند خلقی بالا تر و افرادی که در فصل پاییز و زمستان به دنیا آمده اند خلقی پایین تر دارند ، در این بین افراد متولد تابستان متعادل ترین خلق را دارا هستند . افراد برون گرا در فصل پاییز و زمستان وضعیت خوب روحی را تجربه نمی کنند زیرا توان برقراری ارتباط با افراد مختلف به دلیل کوتاه بودن روز برای آنها مقدور نمی باشد و البته که این مسئله برای افراد درون گرا بر عکس می باشد .
به صورت عمومی مشاور روانشناس به تغییرات خلقی که برای افراد در طی تغییر فصل ها اتفاق می افتد اختلال نمی گوید مگر آن که این تغییرات خلقی به همراه حالات روانی خاص همراه باشد . یکی از اختلالاتی که در طی تغییر فصل ها ایجاد می شود اختلال عاطفی فصلی می باشد .
اختلال عاطفی فصلی چیست ؟
SAD یا اختلال عاطفی فصلی نوعی افسردگی می باشد که افراد در آن احساس غم و اندوه ، کندی و تنبلی ، نوسانات وزنی را تجربه می کنند . احتمال ابتلا به این اختلال در زنان چهار برابر بیشتر از مردان می باشد . چون این اختلال که در روزهای فصل زمستان و پاییز بیشتر دیده می شود به اختلال فصلی معروف می باشد . در واقع فصل زمستان زمان بروز بسیاری از انواع افسردگی می باشد که اختلال عاطفی فصلی یکی از شایع ترین آنها می باشد .
4 نشانه اختلال عاطفی فصلی
1- با تغییرات خلق همراه است : افرادی که به مرکز مشاوره مراجعه می کنند و از اختلال فصلی رنج می برند معمولا بیان می کنند که صبح ها به سختی از خواب بیدار می شوند و توان ذهنی آنها پایین تر می باشد .
2- انگیزه کمتر می شود : در بین افرادی که دچار افسردگی ناشی از اختلال عاطفی فصلی هستند بی انگیزگی در فصل های پاییز و زمستان بسیار دیده می شود . به شکلی که این افراد فصل های بهار و تابستان را فصل های پر بار خود می دانند .
3- تمرکز پایین تر : تمرکز پایین در افرادی که دچار اختلال عاطفی هستند بیشتر دیده می شود . در واقع این مسئله فقط افسردگی در ماه های زمستان نیست . در روزهای طولانی تر نیز مانیک به وجود می آید . بنابراین اساساً ، این یک اختلال خلقی است که به نظر می رسد با فصول مرتبط است .
4- در سالهای متوالی تکرار می شود : برای آن که بگوییم فردی دچار اختلال عاطفی فصلی می باشد باید تغییرات خلقی او هر چهار ماه تکرار شود و این حالت برای مدت زمان سه سال ثابت باشد . پس از آن می توان گفت فرد به اختلال عاطفی فصلی دچار است .
درمان اختلال عاطفی فصلی
نور درمانی : استفاده از نور درمانی برای افرادی که دچار اختلال عاطفی فصلی می باشند بسیار متداول است . همانگونه که گفتیم یکی از دلایل بروز اختلال عاطفی فصلی کوتاه بودن روزها می باشد . نور درمانی ، کمبود نوری را که فرد در طی روز به آن نیازمند می باشد را جبران می کند . نور درمانی به این صورت می باشد که فرد صبح ها به مدت نیم ساعت در مقابل جعبه هایی که نور از آنها خارج می شود می نشینند و از تابش آن بهره مند می گردند .
دارو درمانی : یکی دیگر از راه های درمان اختلال SAD دارو درمانی می باشد . این اختلال چون نوعی اختلال افسردگی می باشد ، متخصصین از دارو های ضد افسردگی برای درمان آن استفاده می کنند تا فرد در طول مدت فصل های زمستان و پاییز دچار کمبود انرژی و احساس رخوت نگردد .
از دیگر اختلالاتی که در طی تغییر در فصل ها رخ می دهد می توان به اختلال دو قطبی ، اختلال بیش فعالی کمبود توجه ، اختلال شخصیت مرزی و استرس و اضطراب اشاره نمود .
نویسنده : غزاله البهشتی
آدرس : خیابان دولت ، بلوار کاوه جنوب ، نبش کوچه ی اخلاقی غربی ، پلاک 29 ، واحد 6 ، طبقه ی سوم .
تلفن :
22593216
22795735
