اپوکسی نوعی پلیمر مقاوم در برابر حرارت است که دارای خواص مکانیکی و مقاومت منحصر به فرد میباشد. لغت اپوکسی گاهی برای اشاره به محصول نهایی و یا هر یک از اجزای ضروری درون رزین اپوکسی استفاده میشود؛ همچنین باید اشاره داشت که اپوکسی نام محاوره ای اپوکسید است.
رزین اپوکسی که با نام پولی اپوکسید هم شناخته میشود، گونه ای از پیش پلیمرها و پلیمرهای واکنشی است. میتوانید رزین اپوکسی مورد نظر خود را از فروشگاه های آنلاین اپوکسی کار خریداری کنید.
در یک مقاله مفصل توضیح داده بودیم که رزین اپوکسی چیست و چه کاربردهایی دارد حتماً کلیک کنید و مقاله را بخوانید.
در شیمی پلیمر و علم مواد، رزین یک ماده جامد و چسبناک گیاهی یا مصنوعی است که معمولا قابل تبدیل به پلیمر میباشد. رزین ها معمولا مخلوطی از ترکیبات آلی هستند. بیان تفاوت های میان اپوکسی و رزین چندان ساده نیست. ساده ترین روش متمایز کردن این دو از هم آشنایی پیدا کردن با کاربردهای خاص هر کدام است. سه نوع رزین مختلف در بازار موجود هستند که شما میتوانید هر یک را با ویژگی ها و کاربردهای خاص آنها تشخیص دهید. این سه نوع رزین: رزین پلی استر، رزین قالب گیری و رزین روکش اپوکسی میباشند.
رزین پلی استر در ابتدا به شکل مایعی است به غلظت مربا، ولی وقتی با هاردنر مخلوط می گردد. پس از مدتی حرارت آن بالا می رود و به حالت ژله در می آید. و سپس سخت و محکم می گردد.
هنگام سفت شدن پلی استر، مولکول ها به هم نزدیک شده و مقداری از محلول نیز تبخیر می گردد. در نتیجه، حجم پلی استر بعد از بستن اندکی کاهش می یابد.
پلی استر مایع، بوی زننده ای دارد و اگر روزانه مقدار کمی از آن مصرف شود کم ضرر است. ولی بیش تر از این مقدار را باید در اتاقی که تهویه می شود انجام داد.
رزین پلی استر باید درجای خنک و تاریک نگهداری شود. عمر رزین در صورتی که مرغوب باشد، به دوازده ماه می رسد. می توان انواع رنگ های پودری را با رزین پلی استر مخلوط نمود تا به صورت رنگین در آید.
با کم و زیاد کردن هاردنر، می توان زمان سفت شدن را تنظیم نمود. قانون کلی میزان هاردنر در رزین پلی استر های شفاف، ۲ درصد است. رزین پلی استر در لایه های نازک خیلی به کندی سفت می شود و قسمت بالای آن به حالت چسبنده باقی می ماند. در این موارد، باید مقدار هاردنر را به ۴ درصد رساند. اگر ضخامت پلی استر زیاد باشد، احتمال ترک خوردگی پیش می آید که در این مورد، باید میزان هاردنر را یک درصد انتخاب نمود.
وقتی که قالب پلاستیکی است و نسبت به حرارت حساس می باشد نیز باید میزان هاردنر را کاهش داد. اگر مقدار هاردنر از ۴ درصد تجاوز کند، باعث می شود پلی استر خیلی ترد و شکننده شود. برای این که پلی استر حالت قابل انعطافی داشته باشد، بایستی میزان هاردنر را یک درصد گرفت.
ماده شتاب دهنده، مایعی است به رنگ بنفش که از ترکیبات کبالت است. مقدار ماده شتاب دهنده در رنگ و زمان بستن پلی استر تاثیر می گذارد. بسیاری از شتاب دهنده ها زمان سفت شدن را به جلو می اندازند و باعث می شوند پلی استر میل به زردی یا قرمزی پیدا کند. ماده شتاب هنده پلی استر در ایجاد حرارت به هنگام بستن نیز تاثیر می گذارد. وقتی ماده شتاب دهنده بیشتر باشد، به دلیل تسریع عمل پلیمریزاسیون، حرارت بیشتری تولید می گردد.
برای آماده کردن پلی استر اول ماده شتاب دهنده را در آن می ریزیم و خوب به هم می زنیم و سپس ماده ی هاردنر را به آن می افزاییم. باید بسیار دقت داشت که هیچ گاه شتاب دهنده و هاردنر را همزمان با هم مخلوط نکرد، زیرا واکنش نشان داده و تولید گرمای زیاد و در نهایت آتش سوزی و یا انفجار می کند.
زمان بستن پلی استر به مقدار ماده شتاب دهنده و مقدار ماده هاردنر و دمای هوای اتاق بستگی دارد. زمان بستن پلی استر شفاف، طولانی تر از زمان بستن پلی استر غیر شفاف است. درجه حرارت پایین در اتاق باعث می شود عمل بستن به تعویق بیفتد. اگر درجه حرارت اتاق زیر ۱۵ درجه سانتی گراد باشد، در پلی استر شفاف عمل سفت شدن صورت نمی گیرد. در این صورت گفته می شود که پلی استر منجمد شده است. ولی پلی استر غیر شفاف در حرارت بالای ۱۲ درجه می تواند سفت شود.
لایه های نازک پلی استر برای سفت شدن به مدت طولانی تری نیاز دارند. پلی استر بعد از بستن، تا چندین روز به سخت شدن ادامه می دهد. بنابراین باید برای صاف کاری آن بعد از چند روز که از قالب بیرون آمد اقدام نمود. مدت بستن پلی استر را می توان با قرار دادن مجسمه در فر آشپزخانه در حرارت ۵۰ تا ۸۰ درجه به نیم ساعت رساند.
برای مطالعه تفاوت پلی اورتان و رزین اپوکسی هم حتماً این مقاله را مطالعه کنید: تفاوت اصلی اپوکسی و پلی یورتان ؟! پلی اورتان پایه آب و روغن چیست؟
دوستانی که میخواهند گردنبند و گوشواره های رزینی تولید کنند حتماً باید از رزین اپوکسی مخصوص زیورآلات استفاده کنند و به هیچ عنوان از رزین پلی استر استفاده نکنند. رزین پلی استر مقاومت بسیار پایینی در برابر ضربه و فشارهای بیرونی دارد.
از طرف دیگر کسانی که میخواهند میز رزینی بسازند به هیچ عنوان نباید ریسک استفاده از پلی استر را به دلیل قیمت پایین بپذیرند! این اشتباه مرگ بار خواهد بود و کسب و کارتان را به خطر می اندازد. میز رزینی ساخته شده با پلی استر مقاومت بسیار پایینی دارد و در برابر فشارهای بیرونی سریعاً خم شده و از چوب جدا میشود.
از طرف دیگر قدرت چسبندگی بسیار کم پلی استر به چوب باعث میشود که میزهای ساخته شده با این رزین مقاومت بسیار پایینی داشته باشد.
منبع: اپوکسی کار
