گندگی که در زمان قدیم به آن گنده گیر هم گفته می‌شد، دستگاهی برای تغییر ضخامت یا هم سطح کردن چوب است. برای راه اندازی کارگاه به ابزارآلات مختلفی نیاز است به همین جهت ممکن است برای خرید گندگی بودجه کم بیاورید و ترجیح دهید با استفاده از دیگر ابزارآلات به نتیجه دلخواه برسید ممکن است بتوانید با استفاده از ماشین آلات و ابزار دیگر به کارایی گندگی برسید اما هیچ دستگاهی حتی سنباده تانکی هم نمی‌تواند جای گندگی را بگیرد و نمی‌توان با استفاده از آن ضخامت چوب را کاهش داد. هم چنین رنده دستی هم دقت و تاثیر گندگی را ندارد.
دستگاه گندگی الوار و چوبهای ناهموار را دریافت می‌کند و طبق اندازه ای که تنظیم شده آن را رنده کرده و به صورت صاف و یکدست تحویل می‌دهد. گندگی در حین رنده کردن چوب را به حرکت در می‌آورد و به هیچ عنوان نیاز به زور بازوی اپراتور نیست.
گندگی برای انجام کارهای زیر ایده‌آل بوده و هیچ دستگاه یا ابزاری نمی‌تواند این نتیجه را بدهد:
صاف و هموار کردن سطح زبر الوار
کاهش ضخامت الوار به اندازه دلخواه
صاف و موازی کردن دو روی الوار
البته ماشین گندگی معمولا در آخرین مرحله از عملیات تبدیل الوار به چوب قابل استفاده در نجاری مورد استفاده قرار می‌گیرد و الوار وارد شده به کارگاه ابتدا توسط رنده میزی یک نر و یک رو شده و بعد توسط اره نواری به اندازه دلخواه برش می‌خورد و در انتها توسط ماشین گندگی صاف و یکدست می‌شود.
ماشین های گندگی از نظر هدایت صفحه و تنظیم آن به دو گروه ماشین های گندگی اتوماتیک و دستی تقسیم می‌شوند . در نوعی دیگر تقسیم بندی بر اساس عرض صفحه یا طول تیغه گندگی انجام می‌شود.
بطور مثال منظور از گندگی ۴۰ اینست که عرض صفحه و یا طول تیغه گندگی ۴۰ سانتیمتر است.
ماشین گندگی بر خلاف ماشین های کف رنده چوب را از رو رنده می‌کنند.
این شانهٔ فلزی و متحرک، مانع از پس زدن چوب، گره‌های شکسته شده و چوبهای شکسته شده می‌شود. چون اگر این قطعه‌ها به عقب پرتاب شود، موجب آسیب جدی به نجار خواهد شد.
یکی از مهمترین قسمت‌های دستگاه گندگی است که نقش رندیدن چوب را به عهده دارد. در دو طرف توپی، کفشک‌هایی وجود دارد که پوشال را به سمت بیرون هدایت می‌کند.
غلطک به دو دسته شیاردار و ساده تقسیم می‌شود. غلطک شیاردار در کنار حفاظ شانه‌ای وجود داشته و چوب را به جلو هدایت می‌کند. این غلطک در دو طرف به فنرهایی متصل است که بر اساس اندازه چوب و پستی و بندی‌هایی که ممکن است در سطح چوب وجود داشته باشد، تغییر ارتفاع می‌دهد. غلطک ساده فلزی صیقلی است و چوب را به بیرون هدایت می‌کند.
در همهٔ دستگاه‌های صفحه‌ای متحرک وجود دارد که با چرخاندن اهرم موجود در روبروی دستگاه، قادر خواهید بود اندازه صفحه را بر اساس نیاز خود تغییر دهید و مقدار باری که نیاز دارید از روی چوب برداشته شود را مشخص نمایید.
در همهٔ دستگاه‌ها نشانگر مندرجی وجود دارد که فاصله صفحه تا تیغه را نمایش می‌دهد. به عبارتی قبل از روشن کردن دستگاه باید اندازه صفحه گندگی را بر اساس نیاز خود، تنظیم کنید.
از مهمترین بخش این دستگاه ه شمار می‌رود و به همین دلیل باید دستگاهی انتخاب نمایید که موتوری با کیفیت داشته باشد. لازم به ذکر است که به تک فاز و سه فاز بودن برق مصرفی آن نیز توجه نمایید. اگر می‌توانید در کارگاه خود از برق سه فاز استفاده نمایید، توصیه ما به شما خرید نوع سه فاز می‌باشد چرا که بسیار قوی تر از نوع تک فاز عمل می‌نماید.
قبل از چرخاندن اهرم تنظیم ارتفاع، باید اطمینان حاصل کنید که اهرم قفل کن دستگاه باز باشد و صفحه امکان حرکت داشته باشد. پس اهرمی که در سمت چپ پیچ تنظیم ارتفاع وجود دارد، برای ثابت نگه‌داشتن فاصلهٔ تیغه تا صفحه به کار می‌رود. چون در اثر لرزش دستگاه امکان چرخیدن پیچ تنظیم ارتفاع وجود دارد. به همین جهت اگر به ارتفاع موردنظر خود رسیده‌اید، حتماً با استفاده از این اهرم، صفحه را ثابت نگه دارید. با چرخاندن اهرم به سمت چپ، صفحه را آزاد خواهید کرد و با چرخاندن اهرم به سمت راست، صفحه قفل می‌شود.
اهرم دیگری هم معمولاً در گندگی وجود دارد که به‌صورت نیم دور حرکت می‌کند. این اهرم به گیربکس گندگی متصل است و سرعت گردش غلطک رانش به جلو را تنظیم می‌کند. این حرکت به دو صورت آرام و تند صورت می‌پذیرد.
در برخی گندگی‌های حرفه‌ای‌تر، اهرمی وجود دارد که به‌صورت ترمز عمل می‌کند و از حرکت چوب به سمت جلو، جلوگیری می‌کند این اهرم بانام ((ترمز پیشروی قطعه)) به کار می‌رود.
گندگی انواع مختلفی دارد که هر یک ویژگی و قابلیت‌های خاص خود را دارد. گندگی بر اساس نحوه کار به دو دسته اتوماتیک و دستی تقسیم می‌شود. این دستگاه در دو نوع تک فاز و سه فاز موجود است که قدرت موتور هر یک متفاوت است. در ساخت این دستگاه از آهن و چدن استفاده می‌کنند.
تعداد اره، عرض صفحات و ارتفاع این دستگاه متفاوت است. همان طور که پیش‌تر گفتیم گندگی قابلیت‌های مختلفی دارد اما اکثر آن‌ها قابلیت تنظیم ارتفاع، نشانگر دیجیتال، قابلیت تنظیم سرعت پیشروی، غلتک جلوبرنده، کنترل حرکت قطعه کار و … را دارد.
ساده‌‌ترین دستگاه گندگی دو تیغ است اما انواع دیگر توپی رنده گندگی ممکن است 2 یا 4تیغ باشد یا تیغههای مارپیچ داشته باشند. هر کدام از این تیغه‌ها کیفیت و کاربردی متفاوت داشته اما این به آن معنا نیست که کیفیت عملکرد گندگی تنها به توپی رنده و نوع تیغههای دستگاه بستگی داشته باشد.
سرعت چرخش توپی رنده از دیگر عوامل مهم در کیفیت کار گندگی است بنابراین انتخاب توپی رنده با تیغه مستقیم یا مارپیچ را باید با توجه به ویژگی‌های دستگاه خود مدنظر قرار دهید.
یکی دیگر از عوامل مهمی که در کار با گندگی باید مدنظر قرار دهید تنظیم سرعت متناسب با نوع کار است. سرعت دستگاه و میزان براده برداری باید با توجه به نوع چوب و میزان ناصافی آن انتخاب شود که این به دانش و تجربه کاربر برمی‌گردد.
شرکت فمی در سال 1976 میلادی فعالیت خود را در کشور ایتالیا آغاز کرد. این برند همواره به‌دنبال ایجاد نوآوری در طراحی و تولید ابزارآلات بوده و برای توسعه شرکت و رسیدن به بزرگترین هدف خود یعنی جهانی شدن، تلاش و پشتکار زیادی از خود نشان داد.
فمی با توسعه مجموعه ماشین‌آلات و دستگاه‌های خود در زمینه برش مواد مختلف مانند چوب، آلومینیوم، فلزات آهنی و غیرآهنی و پلاستیک جایگاه ویژه‌ای در صنعت کشور ایتالیا پیدا کرد. همچنین سرمایه‌گذاری در زمینه‌ی رشد فناوری و تکنولوژی باعث شد که این برند امروزه از بزرگترین شرکت‌های تولید دستگاه‌های برش به حساب بیاید. تمامی صنعتگران این حوزه بر این باورند که فمی از برندهای پیشرو در زمینه تولید انواع گنده گیر، فارسی‌بر، اره نواری و فلزبر است.
فمی همواره سعی داشته تا در راستای جلب رضایت مشتری گام بردارد؛ از همین رو با گردهم آوردن نیروهای مجرب و متخصص توانسته از بهترین برندهای تولید کننده ابزار در سطح جهان باشد. علاوه‌بر این فمی سیاست تولید با کیفیت بالا و قیمت حدقل برای مشتری را سرلوحه کار خود قرار داده که باعث شده افراد به خرید محصولات فمی ترغیب شوند.
فعالیت‌های فمی تنها به تولید ابزارآلات برش محدود نمی‌شود بلکه در زمینه ابزارآلات نجاری، فلزکاری و فرزکاری هم فعالیت می‌کند. از مهمترین ویژگی‌های محصولات این شرکت کیفیت، دقت بسیار بالا و دوام و ارگونومیک بودن آن‌ها است. محصولات برند فمی از تکنولوژی‌های ایتالیا برخوردار بوده و با داشتن تیم مهندسی حرفه‌ای خود دستگاه‌های برش با کیفیت را به بازار عرضه کرده‌است.
گنده گیر فمی از معروف‌ترین ابزارآلات صنایع چوب بوده و به جرات می توان گفت که این محصول از طول عمر بسیار بالایی برخوردار است. همچنین قیمت محصولات فمی نسبت به کیفیت آن‌ها بسیار مقرون به صرفه است.
بیشتر بخوانید: اره فلکه چیست؟
