دیوان بین‌المللی دادگستری یا دادگاه لاهه , رکن قضایی اصلی سازمان ملل متحد است .
این منشور در ژوئن ۱۹۴۵ توسط منشور سازمان ملل تاسیس شد و در آوریل ۱۹۴۶ شروع به کار کرد.
مقر دادگاه در کاخ صلح لاهه ( هلند ) است به همین دلیل ما این دیوان را به عنوان دادگاه لاهه میشناسیم.
این دیوان از شش عضو اصلی سازمان ملل متحد تنها عضوی است که در نیویورک ( ایالات‌متحده آمریکا ) واقع نشده است .
نقش این دادگاه حل کردن اختلافات قانونی ارائه‌شده توسط کشورها و ارائه نظرات مشورتی در مورد مسائل قانونی به آن توسط ارگان‌ها
و سازمان‌های تخصصی سازمان ملل متحد، مطابق با قوانین بین‌المللی است .
این دادگاه متشکل از ۱۵ قاضی است که به مدت نه سال توسط مجمع عمومی سازمان ملل و شورای امنیت انتخاب شده‌اند.
ایجاد این دادگاه اوج یک فرآیند طولانی از روش‌های در حال توسعه برای حل مسالمت‌آمیز اختلافات بین‌المللی است
که منشا آن‌ها را می‌توان به دوران کلاسیک مربوط دانست.
مذاکره , تحقیق , میانجیگری , سازش , حل قضایی , و توسل به ادارات یا ترتیبات منطقه‌ای
برخی از این روش‌ها شامل خدمات شخص ثالث می‌شوند .
به عنوان مثال در میانجیگری , طرفین را برای بحث در موقعیتی قرار می‌دهد که در آن خودشان می‌توانند به
لطف مداخله شخص ثالث , اختلافات خود را حل کنند .
داوری به این معنی است که اختلاف به تصمیم یک شخص ثالث بیطرف تسلیم می‌شود، به طوری که حل و فصل الزامی حاصل شود
. همین مساله در مورد توافق قضایی ( روش اعمال‌شده توسط دادگاه بین‌المللی دادگستری ) صدق می‌کند
در حالی که دادگاه تحت قوانین سخت گیرانه نسبت به دادگاه داوری، به خصوص در امور رویه‌ای است.
مورد اول ابتدا در هند باستان و جهان اسلام مشهور بود.
در حالی که نمونه‌های متعددی از دومین مورد را می‌توان در یونان باستان ، چین ، در میان قبایل عرب ، در قانون عرفی دریایی در اروپای قرون‌وسطی
و در اعمال مربوط به پاپ یافت.
دادگاه لاهه براساس منشور ملل متحد تاسیس شده‌است که این امر نشان می‌دهد
که تمامی کشورهای عضو ملل متحد به خودی خود به قانون دیوان عمل می‌کنند .
قانون ، همراه با قوانین دادگاه ، ترکیب و عملکرد دادگاه را سازماندهی می‌کند .
از اکتبر ۲۰۰۱ ، این دادگاه برای استفاده از سوی کشورهای حاضر در برابر آن ، دستورالعمل‌های عملی برای استفاده از آن صادر کرده‌است .
?
منشور ملل متحد که در ۲۶ ژوئن ۱۹۴۵ در سان‌فرانسیسکو به امضا رسید ، پیمان اساسی سازمان ملل متحد است .
همچنین متن اصلی دیوان بین‌المللی دادگستری ( دادگاه لاهه ) است توسط این منشور ایجاد شده‌است .
مفاد این دادگاه را می‌توان در ماده ۷ ، بند ۱ ، ماده ۳۶ ، بند ۳ و ماده ۹۲ - ۹۶ ( فصل ۱۴ ) از منشور یافت .
اساسنامه دیوان بین‌المللی دادگستری ضمیمه منشور ملل متحد است که بخش جدایی‌ناپذیر آن را تشکیل می‌دهد
هدف اصلی اساسنامه سازماندهی ترکیب‌بندی و عملکرد دادگاه است .
مانند این منشور ، اساسنامه تنها با رای اکثریت دو سوم در مجمع عمومی و تصویب دو سوم از ایالات‌متحده اصلاح می‌شود .
در صورتی که این شورا بخواهد اساسنامه آن اصلاح شود ، باید طرحی را به مجمع عمومی ارسال کند
که با ارسال یک اطلاعیه کتبی به دبیرکل سازمان ملل متحد به مجمع عمومی فرستاده شود با این حال ، تاکنون اساسنامه دیوان عالی اصلاح نشده است .
ماده ۳۰ اساسنامه دیوان بین‌المللی دادگستری مقرر می‌دارد که
" دادگاه باید قوانینی برای اجرای وظایف خود تعیین کند ."
این قوانین در نظر گرفته می‌شوند تا قوانین عمومی تنظیم‌شده در اساسنامه را تکمیل کنند
و مقررات دقیقی برای گام‌هایی که باید برای رعایت آن‌ها اتخاذ شود را ایجاد نمایند .
