بسم الله الرحمن الرحيم
معنای صلوات
"برترین دعای ممکن"
اللهم صلّ على محمد و آل محمد و عجل فرجهم: خدایا وارد شو بر محمد و آل محمد و در این گشایش شتاب کن!
این از معروفترین دعاهای مسلمین اعم از شیعه و سنی است که در متن نمازهای یومیه نیز حضور دارد. این دعا چه معنانی دارد و برای دعاکننده اش چه خیری بهمراه دارد زیرا ظاهر این دعا برای محمد و آل محمد است نه برای فرد داعی! در واقع بجای اینکه محمد و آل محمد برای ما دعا کنند ما برای آنها دعا کنیم؟!
و در عین حال به روایات کثیری درباره اهمیت خارق العاده این دعا می دانیم که هیچ دعانی در قلمرو عبادات اسلامی، به عظمت و اهمیت صلوات نیست و در قدرت اجابت هم دعائی برتر از این نیست تا آنجا که این دعا شاه کلید اجابت هر دعای دیگریست و لذا هر دعائی نهایتاً به صلوات منتهی می شود که این حقیقت را در ادعیه منسوب به ائمه هدی (ع) در کتاب مفاتيح الجنان شاهديم.
محمد (ص) را میشناسیم ولی آل محمد چه کسانی هستند؟ حتی اهل سنت نیز اذعان دارند که آل محمد همان چهارده معصوم هستند که بنیاد آن همان پنج تن آل عبا می باشند یعنی محمد و علی و فاطمه و حسن و حسین!
ما در کتاب "نزول و عروج روح در خلق جديد آخرالزمان" به تفصیل نشان داده ایم که آن انوار و ارواحی که بواسطه آنها حواس پنجگانه آدمی دارای قدرت ادراک می شوند همان انوار و ارواح پنج تن آل عبا هستند که همان نخستین تجلیات خمسه ذات خداوند در امر آفرینش نیز می باشند. یعنی شنوائی نور محمد(ص) است، بینانی نور علی است، بویائی نور فاطمه است و چشائی و لبان هم حسن و حسین هستند. این اسرار که در رساله امّ الکتاب منسوب به امام باقر(ع) آمده است در تاریخ معرفت اسلامی ما بکنی مغفول واقع شده و حتی علمای شیعه نیز بر این حقایق چشم بسته اند و نخستین بار است که ما این حقایق را به عرصه تبيين آشكار آورده ایم.
اینک با توجه به این حقایق یکبار دیگر صلوات محمدی را مد نظر قرار دهیم و معنا کنیم. در حقیقت ما از خدا می خواهیم که به نور خمسه ذاتش بر حواس و هوش و ادراک ما که جملگی بر صورت ما مستقر است تجلی کند و وارد شود تا حواس و ادراک ما نوری و روحانی شوند تا بر حقایق باطنی و غیبی جهان آگاه و بینا شویم و صدا و سیما و عطر و بوی و طعم و لطافت الهی حیات را دریابیم و بیهوده نیست که پس از دعای صلوات دو دستان خود را به آسمان برده و سپس بر صورت خود می کشیم و حواس خود را به این دعا لمس می کنیم.
از این منظر می توان صلوات را اینگونه معنا نمود: "خدایا نور محمد و آل محمد را بر هوش و حواس ما بتابان." زیرا وقتی می گوئیم که خدایا بر محمد و آل محمد وارد شو مدخل ورود همین گوشها و چشمان و بینی و دهان و زبان هستند. یعنی خداوند به نور خمسه ازلیش که در پنج تن تجسم یافته در این حواس پنجگانه هر فرد بشری تجلی فرماید تا حواس آدمی ملکوتی و جبروتی و لاهوتی و آسمانی گردد همانطور که رسول خاتم با چنین انواری بود که معراج نمود.
در حقیقت حواس پنجگانه ما که بر صورت ماست مدخلهای انوار خمسه ذات الهی یعنی محمد و آل محمد هستند. پس وقتی می گوئیم که خدایا بر محمد و آل محمد وارد شو یعنی بر حواس پنجگانه ما وارد شو زیرا آنها بر صورت ما مقیم هستند.
در حقیقت کسی که محل تحقق این دعا باشد به لحاظ قدرت روحی و عظمت هوش و حواس به مقام معراج محمدی میرسد و هوش و حواسش بر اسرار و حقایق عالم غیب گشوده می شود و لذا در انتهای دعا می گوئیم: و عجّل فرجهم! یعنی در این گشایش شتاب فرما!
آیا براستی دعایی بزرگتر و عرفانی تر و معنوی تر و الهی تر از این ممکن است؟ دعائی که اجابت کننده هر دعای دیگر نیز هست! و بیهوده نیست که صلوات را اشرف دعاها و شاه کلید اجابت هر دعائی خوانده اند که عین حقیقت است.
در حقیقت این دعای احیاء و گشودگی فطرت الهی بشر است. پس این دعا را به مناسبت عید فطر به همه حق جویان تقدیم می کنیم.
اینکه در قرآن کریم آمده که خداوند، بشر را بر فطرت خودش آفریده است احیای این فطرت جز از طریق دعای صلوات محمدی محقق نمی گردد که این مظهر رحمت مطلقه خدا از وجود محمد مصطفی و آل اوست.
در حقیقت تحقق این دعا موجب احياء حواس می شود که گوشها را شنوای ندای حق میسازد و چشمان را بینای تجلیات خداوند می کند و حس بویانی را بویای عطر قدسی حق در آسمانهای برتر می سازد و زبان را چشنده همه مزه های بهشتی و رضوانی می نماید و لبان را بانی و مبین اسرار حق می سازد. پس چه دعائی برتر از این هرگز از زبان انسانی جاری شده است! پس حقا که: اللهم صلّ على محمد و آل محمد و عجّل فرجهم!
علی اکبر خانجانی
12/02/1401
منبع:کتاب مجموعه مقالات آخرالزمانی،مقاله معنای صلوات،اثر استاد علی اکبر خانجانی
