برانگیخته شدن انگیزه (motivation) کارکنان موضوعی بوده که همیشه در سازمان ها مورد بحث قرار گرفته.
اهمیت ایجاد انگیزه در کارکنان یک سازمان به قدری پررنگه که در طول تاریخ تئوری های بسیاری در این خصوص آمده است.
قبل از اینکه در مورد یکی از جدیدترین و مهم‌‌ترین تئوری ها صحبت کنم، (البته اگر سال 1970 رو جدید در نظر بگیریم) بهتر است که به فرآیند انگیزش (motivation process) اندکی اشاره کنم.
فرآیند انگیزش نمودار معروفی دارد، این فرایند از احساس نیاز آغاز می شود، به سمت انگیزه حرکت می کند، سپس رفتاری در پی دارد و رفتار پیامدی دارد، در انتها این پیامد سبب رضایت یا نارضایتی فرد می شود. به عنوان مثال شما برای نوشیدن تشنه هستید (نیاز) و محرکی برای رفع این نیاز دارین (انگیزه)، شما چیزی می‌نوشید (رفتار)، این نوشیدن تشنگی شما را برطرف میکند، (پیامد) اگر شما مجدد به سراغ آن نوشیدنی بروید از نوشیدن آن رضایت داشتین، اگر غیر از این باشد از آن ناراضی هستین.
رضایت معمولا کوتاه مدت است به همین دلیل فرآیند انگیزش دارای حلقه بازخورد است.
یکی از تئوری های جذابی که تازه باهاش آشنا شدم، تئوری انتظار هستش، بنای تئوری انتظار رو آقای ویکتور وروم (Victor Vroom) ریخته و به طور مفصل در مقاله ای به نام "Management and Motivation" در موردش صحبت کرده.
خیلی خلاصه بخوام بگم، آقای وروم انگیزش رو حاصل ضرب انتظار در وسیله در مطلوبیت میدونه.
انگیزش=انتظار*وسیله*مطلوبیت
تئوری انتظار میگه که آدم‌ها وقتی برانگیخته میشن که اعتقاد داشته باشن میتونن کاری که بهشون محول شده رو انجام بدن، در ازای خوب انجام دادنش پاداشی دریافت کنند و این پاداش دریافتی ارزش تلاش کردن داشته باشه.
در ادامه میگه که هم محیط (عامل خارجی) و هم نیازها (عامل داخلی) بر رفتار فرد تاثیر میذاره، به یه نکته مهم هم اشاره میکنه، اونم این که میگه رفتار هر فرد تصمیم هر فرد است و افراد تصمیمات خودشون رو بر اساس ادراکشان از خروجی اتخاذ میکنند.
سخن را به انتها برسانم، اگر از طریق تئوری انتظار که مانند اکثر تئوری های دیگر در همه شرایط قابل استفاده نیستند، بخوایم تو سازمانی انگیزه ایجاد کنیم باید طبق 3 مرحله زیر اقدام کنیم:
1. اهداف و عملکرد مورد نیاز جهت تحقق به طور واضح و شفاف مشخص بشن
2. عملکرد با پاداش مرتبط باشه
3. مطمئن بشید که پاداش برای کارکنان ارزشمند باشه، حتی بهتر است که پاداش ها فرد به فرد با توجه به شناخت مدیر با کارکنان متفاوت باشد
