آزمایش هارمونی یکی از معتبرترین آزمایش های غربالگری غیر تهاجمی پیش از تولد (NIPT) می باشد که بر پایه DNA آزاد جنینی (cfDNA) است. با انجام آزمایش هارمونی در مادران باردار، میزان مثبت کاذب (زمانی که کودک شما دچار تریزومی نیست ولی جواب آزمایش نشان دهنده ابتلا به تریزومی است) به یک مورد در هر هزار مورد کاهش یافته است. غربالگری های سنتی سه ماهه اول دارای نرخ مثبت کاذب یک مورد در هر 20 مورد بودند که باعث به وجود آمدن اضطراب در مادران و انجام غیر ضروری روش های تهاجمی مانند آمینوسنتز و یا CVS می شد.
برای اولین در ایران و خاورمیانه آزمایش هارمونی در آزمایشگاه ژنتیک پزشکی اریتروژن انجام می شود.
در این باره به سوالات پرتکرار والدین در مورد تست پیش از تولد هارمونی پرداخته می شود.
1- تست پیش از تولد هارمونی چگونه کار می کند؟
وقتی باردار هستید، خون شما حاوی تکه‌هایی از DNA از جنین در حال رشد است. آزمایش پیش از تولد هارمونی DNA را در نمونه خون شما تجزیه و تحلیل می کند تا احتمال ابتلا به سندرم داون (تریزومی 21) و سایر اختلالات کروموزومی به نام تریزومی 18 و تریزومی 13 را ارزیابی کند.
2- تست پیش از تولد هارمونی چقدر دقیق است؟
با استفاده از یک فناوری مبتنی بر DNA، نشان داده شده است که آزمایش پیش از تولد هارمونی بیش از 99 درصد از بارداری های مبتلا به سندرم داون را شناسایی می کند. در مقابل آن، آزمایش‌های خون سنتی می‌توانند تا 75 درصد از بارداری‌های مبتلا به سندرم داون را تشخیص دهند.
همچنین آزمایش پیش از تولد هارمونی بسیار کمتر از آزمایش‌های سنتی نتیجه مثبت کاذب دارد، و این بدان معناست که احتمال بسیار کمتری وجود دارد که پزشک شما آزمایش‌های تهاجمی بعدی مانند آمنیوسنتز را توصیه کند.
تست پیش از تولد هارمونی یک تست غربالگری است. در صورت لزوم، نتایج باید با تست های تشخیصی مانند آمنیوسنتز و نمونه برداری از پرزهای کوریونی (CVS) تایید شود.
تست پیش از تولد هارمونی در اوایل سه ماهه اول با یک بار خونگیری پاسخ های واضحی را ارائه می دهد. سایر آزمایشات غربالگری برای سندرم داون در اواخر بارداری انجام می شود و نیاز به چندین بار مراجعه به مطب دارد. آزمایش‌های سنتی غربالگری سرم سه ماهه اول با نرخ مثبت کاذب تا 5 درصد همراه است.
آزمایش پیش از تولد هارمونی از یک روش منحصر به فرد برای تجزیه و تحلیل هدفمند DNA استفاده می کند که همراه با کنترل های کیفی گسترده، نرخ تشخیص بیش از 99٪ و نرخ مثبت کاذب کمتر از 0.1٪ را به دست می آورد.
بله، آزمایش پیش از تولد هارمونی این امکان را فراهم کرده است که جنسیت جنین و آنوپلوئیدی کروموزوم جنسی را ارزیابی کند. (مونوزومی X، XXX، XXY، XYY و XXYY). هارمونی همچنین می تواند حذف در ناحیه q11.222 را نمایش دهد.
این تست در موارد زیر توصیه می شود:
بله. دستورالعمل‌های جامعه حرفه‌ای از ارائه آزمایش‌های غیرتهاجمی پیش از تولد به جمعیت عمومی حمایت می‌کند. تست پیش از تولد هارمونی به طور گسترده در زنان بالای 35 سال و زیر 35 سال تایید شده است.
در اوایل هفته 10 بارداری، می توانید با یک خون گیری ساده، آزمایش پیش از تولد هارمونی را انجام دهید.
در عرض یک هفته، می توانید نتایج آزمایش را از آزمایشگاه ارائه دهنده تست هارمونی دریافت کنید.
در مطالعات کور انجام شده برای تریزومی 21، آزمایش هارمونی دارای PPV 93 درصد برای جمعیت ریسک بالا (High Risk) و 81 درصد برای جمعیت عمومی (General papulation) می‌باشد. PPV احتمالی است که در آن جواب مثبت ارائه شده، یک جواب مثبت واقعی را گزارش می‌کند. باید توجه داشت که PPV در آزمایش های معمول غربالگری دارای 6 درصد در جمعیت ریسک بالا و یا افراد بالای 35 سال می باشد.
بله. تست پیش از تولد هارمونی در حاملگی های دوقلو برای تریزومی های 21، 18 و 13 و برای ارزیابی جنسیت نوزادان قابل استفاده است. با این حال، آنیوپلوئیدی کروموزوم جنسی و ریزحذف در ناحیه 2q11. 22 را نمی توان در حاملگی دوقلو تشخیص داد.
بله. در بیشتر موارد، آزمایش پیش از تولد هارمونی را می توان در حاملگی هایی که از طریق لقاح آزمایشگاهی (IVF) و تخمک اهدایی انجام می شود، استفاده کرد.
شما می توانید تست بارداری هارمونی را با یک خون گیری ساده در اوایل هفته 10 بارداری انجام دهید.
خیر. آزمایش هارمونی بر اساس سنجش cfDNA بوده و یک روش غربالگری است وجایگزین تست های تشخیصی مثل آمنیوسنتز و Cvs نمی شود.
در موارد زیر آزمایش هارمونی توصیه نمی شود:
بر طبق گایدلاین ACMG در سال2016، در مواردی، میزانDNA آزاد جنینی کم می شود که سبب می گردد تفسیر صحیحی از تست نداشته باشیم و یا نیاز به تکرار نمونه گیری صورت گیرد که شامل موارد زیر است:
خانم های باردار با وزن بالا: حجم خون وابسته به وزن می باشد، هرچه وزن بیشتر باشد حجم خون بیشتر می شود. اما میزان تولیدDNA آزاد جنینی ثابت است، بنابراین DNA در میزان بیشتری از خون رقیق می شود که باعث کاهش Fetal Fraction می گردد.
سن پایین جنین: قبل هفته 10 بارداری میزان DNA آزاد جنینی بسیار پایین است به همین دلیل تستNIPT در هفته 10 بارداری قابل انجام است.
آنوپلوئیدی: در مطالعات نشان داده شده است که میزان پایین DNA آزاد جنینی با ریسک افزایش یافته از تریپلوئیدی و تریزومی 21 در ارتباط است.
در حدود 2 درصد نتایج هارمونی که آزمایش NIPT و آنالیز cell free DNA آنها با تفسیر های غیر قابل گزارش و غیرقابل تفسیر آماده می شود، باید به عنوان آزمایش پرخطر تلقی شود و مشاوره های ژنتیک و اقدامات سونوگرافی تکمیلی با نظرپزشک انجام دهند.
پس از ارجاع بیمار به آزمایشگاه اریتروژن، یک خونگیری ساده از مادر باردار انجام می‌شود. بر روی نمونه در آزمایشگاه اریتروژن (تنها دارنده دستگاه هارمونی در ایران و خاورمیانه)، آزمایش صورت گرفته و جواب آزمایش، نهایتا یک هفته کاری در دسترس است.
