در بین طیور اهلی مختلف مثل مرغ، بوقلمون، بلدرچین و اردک پرنده غاز جوجه کشی سخت تری نسبت به دیگر پرنده ها دارد و معمولا افرادی که از غاز جوجه کشی میکنند به نسبت سایر پرنده ها راندمان کمتری به دست می آورند.
آنچه که راندمان جوجه کشی غاز را تحت تأثیر قرار میدهد می تواند کیفیت تخم های نطفه دار باشد؛کیفیت دستگاه جوجه کشی باشد، تجربه اپراتور دستگاه جوجه کشی باشد و یا اب و هوای منطقه و محیط دستگاه جوجه کشی باشد.
در ابتدا باید ذکر نمود که غاز یک پرنده سنگین وزن می باشد و متأسفانه در بیشتر موارد غاز نر در جفت گیری با جنس ماده در بارور نمودن تخم ها ناموفق عمل میکند. در نتیجه در یک گله مولد ممکن است تعداد قابل توجهی تخم بدون نطفه تولید شود و پرورش دهنده آنها را در داخل دستگاه جوجه کشی قرار دهد. در حالیکه این نوع تخم ها هرگز به جوجه تبدیل نمیشوند بلکه در داخل دستگاه جوجه کشی سلامت سایر تخم های نطفه دار را هم به خطر میاندازد.
برای نطفه دار شدن تخم ها لازم است که در فصل جفتگیری برای غازها استخر آب تهیه نمود. اگر جفت گیری غازها در داخل استخر آب انجام گیرد، درصد نطفه دار بودن تخم ها به شدت افزایش پیدا میکند.
تخم غاز در مقایسه با تخم مرغ سایز بزرگتر و وزن بیشتری دارد. در حالیکه وزن یک تخم مرغ درشت 73 گرم است، متوسط وزن تخم غاز 150 الی 180 گرم می باشد. به هیمن دلیل پوسته تخم غاز در مقایسه با پوسته تخم مرغ ضخیم تر و سفت تر می باشد.
در جوجه کشی از غاز هرگز نباید تخم نطفه دار در حالت عمودی و ایستاده قرار گیرد. برای جوجه کشی از تخم نطفه دار غاز لازم است که آن را به شکل افقی در داخل دستگاه قرار داد.
پس از گذشت یک هفته باید عمل نطفه سنجی انجام گیرد و تخم های بدون نطفه و یا تلف شده حذف شوند. برای نطفه سنجی دمای اتاق جوجه لازم است که چند درجه افزایش پیدا کند تا تخم های نطفه دار دچار شوک نشوند. دمای 35 درجه برای نطفه سنجی مناسب است. در زمان نطفه سنجی تخم نطفه دار نباید ان را روی زمین بگذارید معمولا سطح زمین دمای خنکی دارد و قرار گرفتن تخم نطفه دار باعث شوک دیدن آن خواهد شد. حتی اگر دستان شما سرد است حتما قبل از به دست گرفتن تخم نطفه دار دستان خود را گرم کنید.
بعد از نطفه سنجی می بایست که هر روز و در یک ساعت مشخص تخم های نطفه دار را آب پاشی نمود. همان طور که گفته شد پوسته تخم غاز ضخیم بوده و با آب پاشی به نرم شدن آن تا زمان هچ کمک کرد. آب مورد استفاده برای آب پاشی باید با دمای داخل دستگاه هم دما باشد. آب سرد باعث شوک دمایی خواهد شد. اسپری آب نباید به صورت مستقیم باشد. بلکه به صورت غیر مستقیم باید اب به سمت تخم های نطفه دار اسپری شود.
دوره جوجه کشی غاز با توجه به نژاد آن بین 28 الی 38 روز متغیر است. جوجه کشی از غاز را باید با دمای 38.2 و رطوبت 68 درصد شروع نمود. بعد از گذشت یک هفته رطوبت به 70 درصد و دما 38 درجه و بعد از آن هر هفته دما باید کمی کاهش پیدا کند به طوریکه در زمان هچ دما به 37.2 درجه کاهش داده میشود. در واقع در زمان هچ دمای مناسب باری تخم های غاز 37.2 درجه و رطوبت 75درصد خواهد بود.
برای پی بردن به زمان هچ تخم های نطفه دار غاز می توان رفتار آنها را بررسی نمود. زمانیکه آثر نوک زنی بر روی تخم ها مشاهده کردید باید بدانید که زمان هچ فرا رسیده است و باید دستگاه را به حالت هچر تغییر وضعیت دهید.
