اواسط سال 1401 قبل از اینکه اینترنت دچار اختلال جدی شود سلسه جلسه های هفتگی در مجموعه تاسیسات داشتیم با عنوان پرسش و پاسخ تاسیساتی در بستر اینستاگرام برگزار می کردیم.
ابتدای هر جلسه یک کتاب نیز معرفی میشد که برای نفرات فنی تاسیساتی و هر شخصی که میخواهد به بازار فنی ورود کند مناسب است. کتاب های پایه که عمدتا در شاخه فنی حرفه ای و کاردانش تدریس می شوند.
من به شخصه زمانیکه سرفصل این کتابها را میدیدم از یک طرف خوشحال میشدم که این کتابها در سیستم آموزشی تدریس می شوند و از طرف دیگر ناراحت که چرا همکارانی که بصورت تجربی مشغول به فعالیت در شغل تاسیسات هستند اطلاعات پایه ای ضعیفی مثل محاسبات ریاضی دارند. البته بعضی همکاران هستند که همیشه خود را در جهت آموزش قرار می دهند و با علم جدید به روز هستند.
باشد که سیستم کاری کشور به سمتی هدایت شود که هر کس برای انجام خدمات، آموزش های پایه ای را در زمانی مناسب گذرانده باشد.
کتاب همراه هنرجو – تاسیسات مکانیکی در پایه دهم شاخه فنی حرفه ای و کاردانش به زیرمجموعه رشته های تاسیسات مکانیکی و بهداشتی تدریس می شود.
این کتاب از 6 فصل تشکیل شده است که هر فصل را بطور مختصر و با توجه به برداشت خودم که از کتاب مرور میکنم.
این متن نظرم رو جلب کرد: "انجام دادن درست كار در زمان درست با روش درست را شايستگی گويند."
شایستگی ها پایه شامل موارد زیر می شود:
1- ریاضی 2- زیست شناسی 3- شیمی 4- فیزیک
اولش برا خودم من هم سوال بود که این مباحث به چه کاری می آید اما جلوتر که رفتم دیدم مباحث پایه ای مثل معادلات اولیه، محاسبه مساحت و حجم شکل های مختلف، نسبت و تناسب، درصد، مثلثات و این قبیل درس های ریاضی را هر کسی به نظر لازمه که بدونه .
در مواردی دیدیم که بطور مثال همکار مجری که تجربه چندین ساله دارد، حجم یک منبع دوجداره را نمی تواند بطور صحیح محاسبه کند. در نوشتن برآورد لیست اجناس هم به خوبی نمی تواند نسبت ها را به خوبی حساب کند که مجبور نباشد زمان زیادی بگذارد.
در بخش فیزیک به معرفی واحدهای دستگاههای مختلف و تبدیل آنها به یکدیگر می پردازد، در شیمی به معرفی مواد و عناصر و ترکیبات شیمیایی، در زیست به سلول و مولکول و سیستم بدنی انسانی میپردازد.
در ابتدای این فصل تصویر هرمی قرارداده شده که اطلاعاتی اساسی در آن گنجانده شده است.
در ادامه به بحث نقشه کشی، معرفی ابعاد و انواع کاغذ، مدل های ترسیم، مقیاس، رسم نماها و اصول اندازه گیری می پردازد و نقشه هایی مثل نقشه نصب رادیاتورها، نقشه سیم کشی کولر آبی نصب مخازن انبساط و سایز تجیهزات با علائم و استاندارد آمده است.
کم کم مباحث تخصصی تر می شود و وارد فاز جدیدی می شویم.
در ابتدای این فصل به مقررات اجرایی لوله کشی سیستم های تاسیساتی اشاره می شود. مقرارتی که با جزییات بیشتر در مباحث سازمان مقرارت ملی ساختمان آمده است. که مبحث شماره 14 و 16 مربوط به تاسیسات مکانیکی و بهداشتی ساختمان می باشد.
در ادامه فصل به مباحث و محاسبات تهویه مطبوع مثل میزان گرمایش مورد نیاز، بار گرمایی و ... اشاره می شود که در محاسبات ظرفیت دیگ های موتورخانه همچنین سیستم سرمایش مستقل یا مرکزی هر واحد مسکونی بیشترین استفاده را دارد.
در این فصل همانطور که از عنوانش نیز مشخص است جداولی آمده که خصوصیات مواد و تجیهزات را نشان می دهد.
بعضی از تیترها بطور مثال شامل: مشخصات فیزیکی مواد، مشخصات نبشی ها و لوله های ترموپلاست، فولادی، مشخصات رادیاتور پنلی، تکیه گاه ها، تجهیزات جوشکاری و....
در انتهای فصل نیز چک لیست های تعمیرات و نگهداری موتورخانه می باشد که در بحث نگهداری موتورخانه بسیار کارساز و راهنمای خوبی می باشد.
ابتدای فصل پنجم علائم ایمنی می باشد که نمونه ای از این جداول در ذیل آمده است.
یاد زمانیکه افتادم که در کارخانه ای مشغول به فعالیت بودم و بدلیل نداشتن علائم هشداری و ایمنی و جوشکاری در انبار، آتش سوزی شکل گرفت و انبار مواد کارخانه سوخت. آن زمان اگر علائمی وجود داشت یا آموزش هایی برای نفرات فنی برگزار شده بود این حادثه شکل نمی گرفت.
بخش دیگه ای که بنظر من خیلی اهمیت دارد و در این فصل آمده ارگونومی می باشد.
ارگونومی: به کارگیری علم درباره انسان در طراحی محیط کار است و سبب بالا رفتن سطح ایمنی، بهداشت، تطبیق کار با انسان بر اساس ابعاد بدنی فرد و در نهایت رضایت شغلی و بهبود بهره وری می شود.
به بیان ساده تر استاندارهای حرکتی که در حین کار رعایت کنیم و از صدمه به بدن خود جلوگیری کنیم.
عمده نفرات فنی بعد از 10 سال کارکردن و هنوز به زمان بازنشتسگی نرسیده دچار کمردهای مزمن می شوند که نتیجه فشار بیش از حد به بدن و ستون فقرات می باشد. با رعایت مواردی که در بخش آمده است می توان از صدمات فیزیکی به بدن جلوگیری کرد.
حدود بار مجاز توصیه شده در خصوص بلند کردن اجسام، کشیدن نیز در این بخش آمده است.
این فصل بیشتر به مواردی اشاره می کند که غیر فنی می باشند، مثل نامه نگاری ها اداری، نمونه قرارداد کار، چارت سازمانی شرکت، مدل ایجاد تفکر انتقادی، مراحل ثبت شرکت، بیمه نامه و ...
نتیجه گیری که من بنظرم میرسه اینه که کتاب همراه هنرجو در رشته تاسیسات مکانیکی مرجع مناسبی است که به مباحث گوناگونی پرداخته و راهنمای خوبی برای هر نفر فنی ای که بخواهد بصورت تخصصی تر به موضوعات اشاره شده کتاب بپردازد، است.
و من هنوز هم خیلی خوشحالم که این مباحث پایه ای در مدارس تدریس می شود. در صورتیکه به این کتاب علاقه مند شدید می توانید از سایت پایگاه کتاب های درسی دانلود و مطالعه کنید.
منابع:
عکس ها از داخل متن کتاب می باشد.
