وقتی صحبت از مقیاس‌های کیهانی می‌شود، اندازه‌گیری و شرح فواصل با واحدهایی مانند مایل یا کیلومتر بسیار دشوار است، از این رو دانشمندان از واحدی به نام سال نوری جهت بیان فاصله‌های بسیار زیاد در کیهان بهره می‌برند. ممکن است تصور کنید سال نوری نشان‌دهنده زمان است، اما در حقیقت این واحد بیانگر میزان فاصله است.
یک سال نوری تقریبا ۶۰ هزار برابر میزان فاصله زمین تا خورشید بوده و در توصیف آن دو فاکتور سرعت نور در خلا و همچنین مدت زمان یک سال دخیل هستند. یک سال نوری به مقدار مسافتی گفته می‌شود که یک پرتو نور در زمان ۳۶۵ روز یعنی یک سال زمینی طی می‌کند؛ این فاصله برابر با ۹.۷ تریلیون کیلومتر در مقیاس کوچک است.
شما می‌توانید با خودروی خود در سرعت‌های مختلف رانندگی کنید، اما سرعت نور در همه جهان ثابت بوده و با دقت بالایی محاسبه شده؛ سرعت نور نزدیک به ۳۰۰ هزار کیلومتر بر ثانیه است. نور در هر دقیقه تقریبا ۱۱ میلیون مایل طی می‌کند؛ در نتیجه ۴۳.۲ دقیقه زمان می‌برد تا نور خورشید به سیاره مشتری برسد که حدودا ۴۸۴ میلیون مایل دورتر از آن واقع شده است.
شایان ذکر است نور با سرعت خیلی بالایی حرکت می‌کند، اما فواصل در کیهان بسیار زیاد است. نور در یک ساعت ۶۷۱ میلیون مایل طی کند، از این رو زمین حدودا ۸ دقیقه نوری با خورشید فاصله دارد.
نور در خلا با سرعتی در حدود یک میلیارد کیلومتر در ساعت حرکت می‌کند. برای پیدا کردن فاصله یک سال نوری، این میزان سرعت در عدد مجموع ساعت‌های یک سال که ۸۷۶۶ ساعت است، ضرب می‌شود؛ در نتیجه یک سال نوری معادل ۹.۷ تریلیون کیلومتر است. شاید به نظرتان این فاصله بسیار زیاد باشد، اما در مقایسه با عظمت جهان هستی عددی ناچیز محسوب می‌شود. برای دانستن تعریف خلا به این لینک مراجعه کنید.
اندازه‌گیری برحسب کیلومتر یا مایل در مقیاس کیهانی بسیار سخت است، چرا که نزدیکترین ناحیه ستاره‌ساز به زمین یعنی سحابی جبار، حدودا ۱۳۰۰ سال نوری با زمین فاصله دارد. همچنین فاصله مرکز کهکشان راه‌شیری از کره خاکی ما تقریبا ۲۷ هزار سال نوری است و نزدیکترین کهکشان مارپیچی به زمین، یعنی کهکشان آندرومدا فاصله‌ای معادل ۲.۵ میلیون سال نوری با کره خاکی دارد. بعضی از دورترین کهکشان‌هایی که قابل مشاهده‌اند، میلیاردها سال نوری از زمین فاصله دارند.
با توجه به اینکه رسیدن نور به چشم انسان زمان‌بر است، همه چیزی که در آسمان شب می‌توان دید، قبلا رخ داده است. به بیان دیگر زمانی که چیزی در فاصله یک سال نوری مشاهده شود، در اصل مربوط به یک سال پیش است.
همچنین وقتی که گفته می‌شود ستاره‌ای تقریبا ۵ میلیون سال نوری با زمین فاصله دارد، معنایش این است که ۵ میلیون سال قبل، از این ستاره نوری منتشر شده، بعد از ۵ میلیون سال به سیاره زمین رسیده است و ما تازه بعد از این مدت نور را مشاهده کرده‌ایم و متوجه وجود چنین ستاره‌ای شده‌ایم.
در مورد این موضوع جذاب نجومی مطالب بسیار بیشتری را از مقاله ما با موضوع سال نوری بخوانید. در این مقاله به بیان برخی نکات دیگر از جمله رابطه سال نوری و واحد نجومی و همچنین تبدیل سال نوری به پارسک پرداخته‌ایم.
