واکنش کودکان به تولد نوزاد جدید چیست؟
واکنش کودکان به تولد نوزاد جدید یکی از عوامل استرس زا برای آنان است. بسیاری از تغییرات رفتاری که والدین دربارهٔ فرزندان دیگرشان پس از تولد نوزاد جدید مشاهده می‌کنند، نشانهٔ واکنش‌هایی است که کودکان در پاسخ به این استرس نشان می‌دهند. کودک ممکن است احساس خشم و ناخرسندی کند و فکر کند که جایگاه خود را از دست داده است زیرا توجه، مراقبت و عشقی که قبلاً صرفاً برای او بوده، اکنون با شخص دیگری به اشتراک گذاشته می‌شود. این موارد می‌تواند به پیچیدگی‌هایی منجر شود. از یک طرف، کودک ممکن است در مراقبت از نوزاد به کمک والدین بیشتر بشتابد و احساس بزرگسالی و استقلال کند و نشانه‌های بیشتری از بلوغ نشان دهد. از سوی دیگر، ممکن است خشم و نافرمانی را نشان دهد، اما در عین حال مهارت‌های خودکمکی، مهارت‌های اجتماعی و بلوغ بیشتری نیز نشان می‌دهد.
مطالعات مرکز مشاوره خانواده ایران نشان می‌دهد که واکنش‌های اولیه به تولد نوزاد جدید و روابط خواهر و برادر در دوران کودکی، جنبه‌های مثبت و منفی مختلفی دارد. اگر فقط دربارهٔ حسادت و رقابت بین فرزندان صحبت کنیم، جنبه‌های دیگری را نادیده می‌گیریم. علاوه بر رقابت بین فرزندان، این واقعیت نیز وجود دارد که آنها بین خود رابطهٔ عاطفی عمیقی را برقرار می‌کنند، زیرا با هم بازی می‌کنند، با یکدیگر تعامل دارند و از یکدیگر یاد می‌گیرند. تحقیقات نشان می‌دهد که کودکان پیش‌دبستانی که شاهد تولد نوزاد جدید هستند، ممکن است با مشکلاتی مانند ادرار در شب، مکیدن انگشت، مشکلات تغذیه، گریه و اضطراب جدایی روبرو شوند. کودکان در این شرایط ممکن است به خشونت، عصبانیت و تندروی متمایل باشند، اما در عین حال مشاهده شده است که مهارت‌های خودکمکی، مهارت‌های اجتماعی و بلوغ بیشتری در طول زمان بهبود می‌یابند و کودکان به تدریج با تغییرات خانوادگی سازگار می‌شوند.
برای کمک به کودکان در مواجهه با تولد نوزاد جدید، می‌توانید این راهنمایی‌ها را دنبال کنید:
1. به کودک توضیح دهید: پیش از تولد نوزاد، به کودک توضیح دهید که یک برادر یا خواهر جدید در راه است و چگونه زندگی‌شان تغییر خواهد کرد. استفاده از کتاب‌ها و داستان‌های کودکانه دربارهٔ تولد نوزاد می‌تواند کمک کند.
2. حفظ روتین روزانه فرزند: سعی کنید روتین روزانهٔ کودک را حفظ کنید. تغییرات زیاد در زندگی روزمره می‌تواند استرس زا باشد، بنابراین سعی کنید تغییرات را به تدریج و در مراحل کوچک اعمال کنید.
3. مشارکت کودک در مراقبت از نوزاد جدید: از کودک در مراقبت از نوزاد شرکت کنید. این می‌تواند شامل کمک در تغییر پوشک، بالا آوردن لباس‌های نوزاد یا نگهداری از اسباب‌بازی‌های نوزاد باشد. این کمک به کودک احساس ارزشمندی و مشارکت در خانواده را می‌دهد.
4. زمان مختص کودک: در طول روز، زمان مختصی برای صرف کردن با کودک بگذارید. این می‌تواند شامل بازی، خواندن کتاب یا صحبت کردن دربارهٔ احساسات کودک باشد. این زمان کمک می‌کند تا کودک احساس توجه و محبت شما را دریافت کند.
5. تشویق به بیان احساسات: اجازه دهید کودک احساسات خود را بیان کند، حتی اگر این احساسات منفی باشند مانند حسادت یا ناراحتی. قبول کردن و فهمیدن احساسات کودک می‌تواند به او کمک کند با آنها کنار بیاید.
6. توجه به خود کودک: اطمینان حاصل کنید که کودک نیز حق دارد به خود مراقبت کند و وقتی نیاز دارد، توجه خاصی از شما دریافت کند.
7. ایجاد فضای امن: به کودک اطمینان دهید که عشق و مراقبت شما برایشان تغییر نخواهد کرد و همچنان به آنها علاقه‌مندید. سعی کنید فضای امنی را برای بیان نگرانی‌ها و احساسات کودک فراهم کنید.
