تجارت کالایی بدون نفت خام ایران با اتحادیه اوراسیا در سال 1399 معادل 1.2 میلیارد دلار بوده که حدود یک میلیارد دلار آن واردات ایران از این اتحادیه و 1.1 میلیارد دلار آن نیز صادرات ایران به این کشورها بوده است. تجارت ایران با اتحادیه اوراسیا در سال 1399 نسبت به سال 1398 با کاهش حدود 11 درصدی همراه بوده که حدود 2 واحد درصد آن ناشی از افت صادرات(4 درصدی) و 9 واحد درصد آن ناشی از افت واردات (5.16 درصدی) بوده است. کاهش توام صادرات و واردات در این سال را میتوان ناشی از بحران کووید- 19 دانست.
به طور کلی، بیشترین حجم تجارت ایران با اتحادیه اوراسیا طی 5 سال اخیر مربوط به سال 1398 بوده و بیشترین کسری تجاری ایران با این اتحادیه نیز به سال 1395 اختصاص داشته که معادل 2.1 میلیارد دالر بوده است. کمترین کسری تراز تجاری ایران با اتحادیه اوراسیا مربوط به سال 1399 بوده که ناشی از افت بیشتر واردات در مقابل صادرات بوده است
براساس آمارهای گمرک ایران، طی 5 سال اخیر، در میان مقاصد صادراتی ایران در کشورهای اتحادیه اوراسیا، روسیه بالاترین سهم را داشته و سهم آن طی دو سال اخیر با افزایش نیز همراه بوده است. بیشترین صادرات کالایی بدون نفت خام ایران به روسیه طی 5 سال اخیر به سال 1399( 501 میلیون دلار) اختصاص داشته که بیش از 48 درصد از ارزش کل صادرات ایران به اتحادیه اوراسیا در این سال را به خود اختصاص داده و نسبت به سال 1398 رشد 9 درصدی را تجربه کرده است.
دومین مقصد صادراتی ایران در اتحادیه اوراسیا نیز ارمنستان بوده که در سال 1399 با ارزش صادرات بیش از 304 میلیون دلاری، سهم 29 درصدی از ارزش کل صادرات ایران به اتحادیه اوراسیا را به خود اختصاص داده است. صادرات ایران به این کشور در سال 1399 نسبت به 1398 افت 17 درصدی داشته است.
طی 5 سال اخیر، قزاقستان نیز به عنوان سومین مقصد صادراتی ایران در اتحادیه اوراسیا ثبت شده است. در سال 1399 ،ایران حدود 167 میلیون دلار صادرات به قزاقستان(1.16 %از کل) انجام داده که نسبت به سال 1398 حدود 2 درصد افت داشته است.
• در سال 1399 ،صادرات ایران به قرقیزستان، به عنوان چهارمین مقصد صادراتی ایران در اتحادیه اوراسیا، حدود 46 میلیون دالر بوده که سهم حدود 5.4 درصدی از ارزش کل صادرات ایران به اتحادیه اوراسیا را شامل میشود. طی 5 سال اخیر، بیشترین ارزش صادرات ایران به قرقیزستان مربوط به سال 1398( 65 میلیون دلار)بوده است.
• بلاروس نیز که سهم بسیار کمی از ارزش صادرات ایران به اتحادیه اوراسیا را شامل میشود، در سال 1399 حدود 6.20 میلیون دالر از ارزش صادرات ایران به این اتحادیه را به خود اختصاص داده است. بیشترین ارزش صادرات به این کشور مربوط به سال 1399 است.
عمده واردات کالایی ایران از اتحادیه اوراسیا از مبدا روسیه انجام شده و سایر کشورها سهم بسیار ناچیزی از واردات ایران را به خود اختصاص داده اند. در سال 1399 ،ایران بیش از یک میلیارد دلار کالا از روسیه وارد کرده که حدود 94 درصد از ارزش کل واردات ایران از اتحادیه اوراسیا را شامل میشود. ارزش واردات ایران از روسیه در سال 1399 نسبت به سال 1398 حدود 10 درصد کاهش داشته و بیشترین ارزش آن طی 5 سال اخیر به سال 1395 اختصاص داشته است.
• واردات ایران از قزاقستان اگرچه در سال 1399 نسبت به سالهای قبل کاهش قابل ملاحظه ای را تجربه کرده، اما همچنان دومین مبدا وارداتی ایران در اتحادیه اوراسیا باقی مانده است. واردات ایران از این کشور در سال 1399 بیش از 37 میلیون دالر بوده که سهم 4.3 درصدی از ارزش کل واردات ایران از اتحادیه اوراسیا را به خود اختصاص داده است.
• سومین مبدا وارداتی ایران در اتحادیه اوراسیا، در سالهای 1398 و 1399 ارمنستان بوده است (پیش از آن این کشور در جایگاه چهارم قرار داشت). در سال 1399 ارزش واردات ایران از این کشور حدود 3.17 میلیون دلار بوده که سهم 6.1 درصدی از ارزش کل واردات ایران از اتحادیه اوراسیا را شامل شده است.
• بلاروس که پیش از سال 1398 سومین مبدا وارداتی ایران در اتحادیه اوراسیا بود، در دو سال اخیر جایگاه چهارم را به خود اختصاص داده است. ارزش واردات ایران از این کشور در سال 1399 حدود 9 میلیون دالر بوده و سهم حدود 8.0 درصدی از ارزش کل واردات ایران از این اتحادیه را به خود اختصاص داده است.
• در نهایت پنجمین مبدا وارداتی ایران در اتحادیه اوراسیا نیز قرقیزستان بوده که ارزش واردات ایران به آن در سال 1399 حدود 5.5 میلیون دالر بوده و سهم 5.0 درصدی از ارزش کل واردات ایران از اوراسیا را به خود اختصاص داده است.
