جف بیزوس مدیر نابغه
به عقیده جف بیزوس، یکی از هوشمندانهترین کارهایی که آمازون تاکنون انجام داده است پیشبرد شرکت از طریق شیوههای مدیریت غیرسنتی بوده و یکی از ویژگیهای منحصر به فرد این نوع مدیریت، تغییر ساختار جلسات درون سازمانی آمازون بوده است. بیزوس در کنفرانسی در مورد رهبری در سال 2018 گفت: "سالها پیش ما ارائه سخنرانیهای پاورپوینت را از رده خارج کردیم و این احتمالاً هوشمندانهترین کاری است که تاکنون انجام دادهایم."جف بیزوس برای جایگزین کردن ارائه پاورپوینت، یک راه جدید برای برگزاری جلسات پیدا کرد. در همه جلسات ابتدا همه شرکت کنندگان باید بنشینند و یک گزارش شش صفحهای به شکل داستانی را به مدت حدود سی دقیقه مطالعه کنند. این گزارش فضای مناسب برای یک بحث و گفتگوی خوب را فراهم میکند. از این شرکتکنندگان خواسته میشود که نت برداری کنند و پس از اینکه مهلت خواندن به پایان رسید باید در مورد آن بحث کنند. از نظر بیزوس، دلیل خواندن گزارش به صورت گروهی این است که برخی از مدیران بدون خواندن گزارش وارد جلسه میشوند و دلیل آنها هم نداشتن وقت کافی است. به همین دلیل، زمان خواندن گزارش را از کل زمان جلسه میگیرند تا بهانهای برای نخواندن گزارش وجود نداشته باشد. بیزوس تنها مدیرعاملی نیست که به این "جلسات درسکوت" عقیده دارد. مدیر توییتر نیز جلسات خود را به همین ترتیب آغاز میکند و در ابتدای هر جلسه، اعضا متن گزارش را به مدت ده دقیقه مطالعه میکنند.
این کار کمک میکند که همه در یک جایگاه قرار گیرند و به فرایند تفکر انتقادی نیز کمک میکند. در شرکت آمازون، قبل از اینکه این جلسات مرسوم شوند، شیوه مدیریت جلسات بیشتر سنتی بود. یک کارمند ایدههای خود را در قالب یک پاورپوینت به مدیران ارشد ارائه میداد، و در حالی که هنوز به نیمه ارائه خود نرسیده بود، مدیران از او سؤال میپرسیدند و حواس او را پرت میکردند. همچنین اسلایدهای پاورپوینت اطلاعات مبهمی ارائه میدهند. جف بیزوس گزارش را بیشتر میپسندد چون جملات کامل با فعل و فاعل و پاراگرافهای کامل و معنادار را شامل میشوند. او در نامه سالانه خود به سهامداران آمازون گفته است که طبق سنت آمازون، نام نویسنده این گزارشها هرگز ذکر نمیشود. گزارشها متعلق به کل تیم هستند. بهترین گزارشها آنهایی هستند که دوباره و چندباره نوشته میشوند، توسط همکاران بازبینی و تصحیح میشوند، چند روزی در جایی میمانند و سپس با یک ذهن تازهتر و بازتر دوباره ویرایش میشوند. این گزارشات را نمیتوان در یکی دو روز نوشت. مسلماً این کار نسبت به پاورپوینت برای نویسنده سختتر است اما به او کمک میکند تا تفکر روشنتری داشته باشد. این کار نحوه برگزاری جلسات در آمازون را به طورکامل دگرگون کرده است.
سبک تصمیم گیری جف بیزوس
موفقیت در کار و زندگی نیازمند شیوههای تصمیم گیری استثنایی است، به ویژه وقتی زمان از اهمیت بالایی برخوردار باشد. اما یادگیری این مهارت ساده نیست. همیشه برای تصمیم گیری به نظر میرسد که زمان و منابع کافی در اختیار نداریم. در نتیجه بر اساس آنچه که در اختیار داریم دست به تصمیم گیری عجولانه میزنیم. اما این نوع تصمیم گیری میتواند ما را با مشکل مواجه کند چون واکنشهای سریع و تصمیم گیریهای عجولانه میتواند غیرعادلانه، و بدون فایده باشند.
اهمیت سرعت در آمازون
مؤسس و مدیرعامل آمازون به ارائه پیشنهادات غیرمعمول، بحث برانگیز و بی نهایت عملی معروف است. او به ویژه به محدودیتهای زمان و منابع در فرایند تصمیم گیری علاقمند است. آمازون در وبسایت خود، اصول هدایت کننده بیزینس خود را شرح داده است: "سرعت در بیزینس اهمیت زیادی دارد. بسیاری از تصمیمات و اعمال قابل بازگشت هستند و نیازی به بررسی گسترده ندارند. برای ما ریسک حساب شده ارزش زیادی دارد." جف بیزوس در نامه سالانه خود به سهامداران در سال 2016 این موضوع را توضیح میدهد و تفاوتهای عملیاتی بین شرکتهای "روز اول" (نامی که جف بیزوس به شرکتهایی داده است که همیشه با ذهنیت تازهکار عمل میکنند، که خود بیزوس هم این نوع ذهنیت را ترجیح میدهد) و شرکتهای "روز دوم" (شرکت هایی که فکر میکنند همه چیز را میدانند و تحت کنترل دارند) را تشریح میکند. او میگوید: «من در یک ساختمان آمازون با نام روز اول کار میکردم. وقتی به یک ساختمان دیگر نقل مکان کردم، همان نام را با خودم بردم. "روز دوم" ایستا است و پویایی ندارد. به دنبال آن سقوط دردآور و دشوار میآید. به همین دلیل است که در آمازون همیشه روز اول است.» این نوع تفکر نقش کلیدی در موفقیت جف بیزوس داشته است. شرکتهای روز دوم تصمیمات باکیفیت میگیرند اما این تصمیمات را با سرعت کمی اتخاذ میکنند. برای نگه داشتن انرژی و پویایی روز اول، بیزوس عقیده دارد که باید تصمیمات پرسرعت گرفته شود. موارد زیر قوانینی هستند که بیزوس میلیاردر برای گرفتن تصمیمات پرسرعت و با کیفیت ارائه داده است:
سریع حرکت کنید
همانگونه که قبلاً ذکر شد، برای در نظر گرفتن تمام جوانب و اطلاعات و متقاعد کردن همه افراد برای اتخاذ یک تصمیم، هیچگاه زمان کافی وجود ندارد. بنابراین سعی نکنید که این کار را انجام دهید. وقتی شما مسئول یک شرکت بزرگ مانند آمازون هستید و چندین هزار کارمند را در سال (شاید چندصد نفر در روز) استخدام میکنید، محدودیت زمانی مسأله ای واقعی است و باید مد نظر قرار گرفته شود. در سیلیکون ولی (Silicon Valley) ، چند شعار معروف وجود دارد: سریع حرکت کن و چیزها را خراب کن، یا سریع شکست بخور، یا وانمود کن تا وقتی که واقعی شود. تمامی این شعارها اهمیت عملگرایی را نشان میدهد چون به جای شک و تردید و دیر عمل کردن، سریع تصمیم میگیرید و عمل میکنید. جالب اینجاست که شک و تردید شانس درست بودن تصمیم را بالا نمیبرد. تنها آمازون نیست که این شعار را سرلوحه تصمیم گیری خود قرار داده است. این بخشی از فرهنگ و نظام ارزشی سیلیکون ولی است. برای اینکه در هنگام ابهام و عدم شفافیت، بتوانید سریع عمل کنید و تصمیم بگیرید، بهتر است این گفته جف بیزوس را به یاد داشته باشید: اگر تصمیم شما درست نبود، ممکن است در اواسط راه مجبور شوید از تصمیم خود برگردید. پس برای این کار نیز آمادگی داشته باشید.
تصمیم گیری در چهارچوب به حداقل رسانی حسرتها
راز داشتن یک زندگی موفق و شاد چیست؟ این پرسشی است که به نظر میرسد ما هر روز از خود میپرسیم. جف بیزوس نظر خود را در این مورد بارها با همه در میان گذاشته است: وقتی 80 ساله شوید، در یک لحظه سکوت و خلوت با خود زندگی خود را مرور میکنید و از خود میپرسید پرمعناترین تصمیماتی که گرفتهاید کدام بودهاند؟ به عبارت دیگر، شما هر چقدر هم که موفق و ثروتمند باشید، در نهایت این صفرهای حساب بانکی شما نیستند که اهمیت دارند بلکه تصمیمات و انتخابهای شما هستند. اما چگونه میتوان از درستی انتخاب مطمئن بود و اینکه ده، بیست یا سی سال دیگر وقتی به گذشته نگاه میکنیم آیا به آنها افتخار خواهیم کرد یا خیر؟
کشمکش همیشگی برای انتخاب درست
بیزوس در یکی از سخنرانیهای خود، خاطرهای را تعریف کرد از زمانی که برای اولین بار ایده کتابفروشی آنلاین به ذهنش رسید. در آن زمان، او میدانست که عملی کردن این ایده کاری بسیار پرریسک است . بیزوس حتی از رییس خود که بسیار باهوش بود و او را بسیار تحسین میکرد نیز نظرخواهی کرد. او گفت که ایده خیلی خوبی است. حتی میتوانست ایده بهتری باشد اگر بیزوس شغلی به آن خوبی نداشت. این یک انتخاب سخت بود اما در نهایت او تصمیم گرفت که امتحانش کند. او میدانست که به خاطر تلاش کردن و شکست خوردن هرگز حسرت نخواهد خورد. برعکس میدانست که همیشه حسرت خواهد خورد که چرا شانس خود را امتحان نکرده است. بعد از تفکر بسیار، او تصمیم گرفت که راه پرریسکتر را انتخاب کند و اکنون او به تصمیم خود افتخار میکند.
تصمیم عالی و بدون نقص وجود ندارد
حقیقت زندگی این است که همه ما تصمیماتی میگیریم که در نهایت از گرفتن این تصمیمات پشیمان میشویم. نام این حالت، شکست است. شکست میتواند خوب باشد چون به ما یاد میدهد چطور بهتر شویم. اما هرچه سن ما بالاتر میرود، باید هدف ما این باشد که چطور تعداد شکستهایی که به پشیمانی منجر میشوند را به حداقل برسانیم. در نهایت، همه ما چیزی نیستیم جز انتخابهایمان. برای خود یک داستان عالی بسازید. برای ساختن یک داستان عالی، بیزوس پیشنهاد میکند که این 12 سؤال را از خود بپرسید و عمیقاً در مورد آنها فکر کنید:
1- چگونه از استعدادهای خود استفاده میکنید؟
2- چه تصمیماتی میگیرید؟
3- آیا به دنبال عشق و علاقه خود میروید؟
4- آیا از تعصبات خود پیروی میکنید یا سعی میکنید اصیل باشید؟
5- آیا یک زندگی ساده را انتخاب میکنید یا زندگی پرماجرا؟
6- آیا از انتقادات ناراحت می شوید یا از اعتقادات خود پیروی میکنید؟
7- آیا وقتی اشتباه میکنید عذرخواهی میکنید یا با غرور ادامه میدهید؟
8- آیا وقتی عاشق میشوید کاری میکنید، یا قلب خود را در مقابل عشق حفاظت میکنید؟
9- آیا با احتیاط عمل میکنید یا ماجراجو هستید؟
10- در مقابله با مشکلات، آیا زود تسلیم میشوید یا سرسختانه ادامه میدهید؟
11- آیا شکاک هستید یا سازنده؟
12- آیا با دیگران مهربان هستید؟
درست است که این پرسشها دستورالعمل مطمئن برای شادی و خوشبختی نیستند اما میتوانند ما را در تصمیم گیری راهنمایی کنند تا در نهایت به این تصمیمات افتخار کنیم. مطمئناً همه ما به سطح موفقیت جف بیزوس نمیرسیم اما هیچ دلیلی ندارد که ما نیز خود را به چالش نکشیم تا یک داستان خارق العاده خلق کنیم.