اهمیت رشد و پرورش خلاقیت ذهنی بچه‌ها در دوران کودکی بسیار زیاد است. ولی آیا تنها راه هنر است؟ آیا تنها با استفاده از هنر نقاشی و طراحی باید خلاقیت ذهنی بچه‌ها را شکوفا کرد؟ آیا اهمیت دارد که بچه‌ها به هنرهایی که والدین اصرار دارند، توجه نشان ندهند و حتی از آن هنر بیزاری بجویند؟
وقتی فرزندتان اهل هنر و نقاشی نیست، باید چه کار کنید؟
اگر فرزندتان نقاشی دوست ندارد، باید چه کار کنید؟
طی این سال‌ها افراد زیادی، چه به صورت حضوری و چه غیرحضوری از من این سوال را پرسیدهاند که چگونه فرزندم را به هنر یا نقاشی علاقمند کنم؟
مادری می گفت که به‌خاطر اینکه پسرش اهل هنر و نقاشی یا کارهای دستی نیست، احساس ناراحتی می‌کند. اخیرا تلاش کرده بود تا همراه با پسرش با کاغذ برف بسازد، ولی بازهم پسرش در برابر این کار مقاومت کرده بود.
مادری می گفت که به‌خاطر اینکه پسرش اهل هنر و نقاشی یا کارهای دستی نیست، احساس ناراحتی می‌کند. اخیرا تلاش کرده بود تا همراه با پسرش با کاغذ برف بسازد، ولی بازهم پسرش در برابر این کار مقاومت کرده بود.
همیشه یادتان باشد هیچ اشکالی ندارد که فرزندتان اهل هنر و نقاشی نباشد.
با کودکی که نقاشی نمی‌کند، چکار کنم؟
الف) اگر کودکتان نقاشی دوست ندارد، ایرادی ندارد، همه آدم‌ها، چه بچه‌ها چه بزرگ‌ترها، علایق و تمایلات متفاوتی دارند.
ب - فرزند شما می‌تواند به روش‌های دیگری از هنر لذت ببرد. من خودم طرفدار هنر و نقاشی به عنوان یه مسیری برای رسیدن به خلاقیت هستم، اما مطمئن باشید این تنها روش برای بال و پر دادن به خلاقیت نیست. من معتقدم که دنبال کردن علایق درونی بسیار مهم است. البته این حرف هم در مورد بچه‌ها و هم بزرگ‌ترها صدق می‌کند، ولی فعلا روی کودکان تمرکز می کنیم و از خودمان میپرسیم چگونه فرزندم را به هنر علاقمند کنم؟
چگونه فرزندم را به هنر علاقمند کنم؟
ما، به عنوان پدر و مادر، همیشه بهترین‌ها چیزها را برای فرزندانمان می‌خواهیم و این بهترین‌ها شامل شکوفایی قوه خلاقه آنها هم میشود (که شاید بشود گفت مهم‌ترین مهارت قرن بیست و یکم است). بیشترین تلاشمان را هم می‌کنیم تا مطمئن بشویم که فرزندمان در دوران کودکی قوه خلاقیتش تقویت میشود.
درست که هنر مسیر خلاقیت است، ولی فقط یکی از هزاران راهیست که به خلاقیت می‌رسند.
روش علاقمند کردن کودک به نقاشی
توجه کنید اگر فرزند شما اهل هنرهای بصری نیست، اصلا مجبورش نکنید.
راه‌های دیگری هم برای توسعه خلاقیت وجود دارند، مثل خونه‌سازی، خاله‌بازی، آزمایش‌های علمی، یا هر هنر دیگرای مثل موسیقی، نمایش، و رقص و حتی (مخصوصا) روشی که شما با بچه‌ها حرف می‌زنید و از آنها سوال می‌پرسید.
اگر فرزندتان هنر را دوست ندارد، چه چیزی را دوست دارد؟
و شما چطور می توانیداو را در آن زمینه تشویق کنید تا خلاقیتش شکوفا شود (بیشتر وقت‌ها می توانید تشویقش کنید که هر چقدر دلش می خواهد دست به اکتشاف بزند و بی نهایت سوال بپرسد) .
البته فقط صرف اینکه فرزندتان می گوید که از هنر بدش می آید ، دلیل نمیشود که شما حرف یک کودک هفت ساله را اینطوری برداشت کنید که کلا از هر نوع هنری بدش می آید. بچه‌ها عوض میشوند. مرحله به مرحله پیش میروند .
فکر می کنم که مهم است به ترجیحات و فردیت بچه‌ها احترام بذاریم، ولی این هم مهم است که همچنان گهگاه فرصت‌های هنری برایشان ایجاد کنیم. به عنوان والدین، این کار وظیفه ما هست. هر از گاهی یه فعالیت هنری جدید برایش ترتیب بدهید، او را به کلاس ها یا اردوهایی بفرستید که بخشی از آن هنر باشد، یا از او دعوت کنید که موقع انجام یه کار هنری همراهتان باشد.
*سعی کنید سراغ کلاس‌هایی غیر از نقاشی و طراحی بروید.
ممکن است هنری وجود داشته باشد که کودک شما را به خودش جذب کند، فقط هنوز امتحانش نکرده باشد.
عکاسی چطور؟ سفالگری؟ کاشی‌کاری یا هنرهای هندسی؟ هنرهای رزمی؟ بازی‌های هنری؟ هنرهای گروهی؟ تزیین کیک؟ هنرهای حسی مثل بازی کردن با خمیر ریش؟
و فقط یه یادآوری اینکه هنر برای بچه جذاب باشد یا نه، به شما بستگی دارد که به عنوان یک بزرگسال چطوری هنر را ارائه می‌کنید تا کودک بتواند تجربه‌اش کند. فقط کافیه از خودتون بپرسید چگونه فرزندم را به هنر علاقمند کنم؟
برای این کار همیشه چند تا سوال از خود بپرسید:
· آیا این فعالیت هنری متناسب با رشد بچه هست؟ در مورد بچه‌های کوچک‌تر این سوال یعنی اینکه آیا هنری که فرزندتان دارد باهاش سروکله میزند، فرآیندگرا هست یا نه؟ ( فرآیندگرا بودن هنر یعنی وقتی که بیشتر روی فرآیند خلاقیت تمرکز داشته باشید تا نتیجه نهایی ، این کار به بچه‌ها اجازه میدهد خودشان، دنیا، مهارت‌هایشان و موادی را که استفاده میکنن بهتر کشف کنند).
· چطوری در مورد هنر با کودک حرف می‌زنیند؟ یادتان باشد که بعضی از باید و نبایدها و بعضی حرف‌هایی که درباره هنر می‌زنیند، می‌توانند خلاقیت بچه‌ها رو شکوفا کنند.
· آیا برای شکوفایی خلاقیت در بچه‌ها برایشان مدل و الگو درست می‌کنید؟ به نظر من مهم‌ترین نکته این است که مطمئن بشوید که توانایی‌ها یا خلاقیت‌های هنری خودتان را دست‌کم نمی‌گیرید. حتی اگر خودتان را خلاق نمی‌دانید و فکر می‌کنید نمی‌توانید مثلا نقاشی کنید، لطفا اینو با صدای بلند جلوی بچه‌ها نگویید.
· آیا مشوق آزادی بیان و فعالیت هستید؟ یا اینکه می‌خواهید خودتان مشخص کنید که بچه چطوری از مواد استفاده کند یا به سراغ کدوم هنر برود؟ هرچقدر بچه‌ها آزادی بیشتری داشته باشد که بتوانند چیزهای تازه کشف کنند و ابراز وجود کنند، برای شکوفایی خلاقیتشان بهتر است (البته باید به قوانین خانه عمل کنند و حسابی به فضا، خودشان و حتی موادی که استفاده می‌کنند، احترام بذارند).
