در سوره بقره مفاهیم زیادی مورد بحث قرار گرفته مثل معرفی دین، اهمیت ایمان و بندگی خدا، احکام و مقررات دینی و مسائل دیگه که خودتون میتونید تو این روزها مرور کنید اما نکته ای که به شخصه برام جالب بود، بیان تدریجی داستان انفاق در این سوره است. شروع سوره رو بخونید:
"الف لام میم. آن کتابی است که هیچ شکی در آن نیست. و برای پرهیزکاران وسیله هدایت است. همان کسانی که به غیب ایمان می آورند و نماز را برپا می دارند و از تمام نعمتها و مواهبی که به آنان روزی داده ایم، انفاق می کنند."
همین اول تکلیف خواننده روشن میشه. خدا خیلی صریح میگه که اگه میخوای قرآن برات کتاب هدایت باشه، باید به خدا و روز آخرت ایمان داشته باشی، نماز بخونی و از هر چیزی که بهت داده شده انفاق کنی وگرنه فایده نداره. پس نکته اول راجع به انفاق اینه که علاوه بر اینکه پیش شرط هدایت و عمل پرهیزکارانه، شامل همه نعمتها میشه.
بعد میره تا آیه 215 که توضیح بده حالا این انفاق چی هست.
"از تو سوال می کنند که از چه انفاق کنند؟ بگو هر خیر و نیکی که انفاق می کنید، باید برای پدر و مادر و نزدیکان و یتیمان و مستمندان و درماندگان در راه باشد. و هر کار خیری که انجام دهید خدا از آن آگاه است."
اینجا اولویت انفاق رو نشون میده. اول والدین. بعد اقوام و خویشان، بعد یتیمان بعد کسانی که درمانده هستند (یعنی علاوه بر اینکه پولی ندارند، کاری هم ندارند که از آن طریق ارتزاق کنند) و در نهایت کسانی که گدایی می کنند.
حالا سوال پیش میاد که اگه انفاق کردیم چی گیرمون میاد؟ آیه 261
"کسانی که اموال خود را در راه خدا انفاق می کنند، همانند بذری هستند که هفت خوشه برویاند که در هر خوشه، یکصد دانه باشد و خداوند آن را برای هرکس بخواهد دو یا چند برابر می کند و خدا به همه چیز دانا است."
یعنی حداقل هرچی بدیم 700 برابر برامون سود داره بلکه هم بیشتر ولی یک شرط داره (آیه 263):
"گفتار پسندیده و بخشش بهتر از صدقه ای است که به دنبال آن آزاری باشد و خداوند بی نیاز و بردبار است"
یعنی سود میکنیم به شرط اینکه باطلش نکنیم. و یک شرط دیگه هم داره (آیه 267)
"ای کسانی که ایمان آورده اید، از قسمتهای پاکیزه و اموالی به دست آورده اید و از آنچه از زمین برای شما خارج ساختیم انفاق کنید. و برای انفاق به سراغ قسمتهای ناپاک نروید در حالی که خود شما حاضر نیستید آنها را بپذیرید مگر از روی اغماض و کراهت. و بدانید خدا بی نیاز و شایسته ستایش است."
اینم شرط دوم. یک توصیه هم داره قرآن درباره نحوه انفاق کردن (آیه 271)
"اگر انفاقها را آشکار کنید خوب است و اگر آنها را مخفی ساخته و به نیازمندان بدهید برای شما بهتر است. و قسمتی از گناهان شما را می پوشاند و خداوند به آنچه انجام می دهید آگاه است."
در نهایت هم میگه اینکه بخواین انفاق کنید یا نه به خودتون برمیگرده و بهمون یک دعای قشنگ یاد میده (آیه 286)
"خداوند هیچ کس را جز به اندازه تواناییش تکلیف نمیکند. انسان هر کار نیکی که انجام دهد برای خود انجام داده و هر کار بدی کند، به زیان خود کرده است.
پروردگارا، اگر ما فراموش یا خطا کردیم، ما را مواخذه نکن. پروردگارا، تکلیف سنگینی بر ما قرار مده آنچنان که بر کسانی که پیش از ما بودند، قرار دادی. پروردگارا آنچه طاقت آن را نداریم بر ما مقدر مدار و آثار گناه را از ما بشوی. ما را ببخش و در رحمت خود قرار ده. تو مولا و سرپرست مایی پس ما را بر جمعیت کافران پیروز گردان."
