بی‌تردید انتخاب مسیر شغلی یکی از مهم‌ترین تصمیم‌های هر فرد در زندگی است. تصمیمی که باید با توجه به روحیات، توانایی‌ها، مهارت‌ها و شرایط هر فرد گرفته شود. در این روزها که کم و بیش عبارات «فریلنسینگ» و «دورکاری» و «فریلنسر» و «دورکار» به گوش می‌خورد مجاب شدم تا از این حوزه حرف بزنم. درباره اینکه فریلنسر کیست؟ اصلاً فریلنسینگ یعنی چه؟ مزایای این مسیر شغلی و اینکه این حوزه به درد چه افرادی می‌خورد و چه تمایزاتی با کار دولتی دارد، اما در ابتدا بهتر است که یک تعریف کلی از فریلنسینگ داشته باشیم تا به یک دیدگاه کلی از آن دست پیدا کنیم.
فریلنسر کیست؟ + تعریف فریلنسینگ به زبان ساده
فریلنسینگ (Freelancing) در لغت به معنای «آزادکاری» است و فریلنسر (یا به عبارتی دورکار) کسی است که به صورت مستقل، با ساعات کاری آزاد کار می‌کند (تمام وقت یا پاره وقت) و تعهد بلندمدتی با یک سازمان دولتی ندارد و استخدام شده شرکتی نیست.
یک فریلنسر (Freelancer) مختار است که محل کار خود را، خودش انتخاب کند و نیازی به رفت و آمدهای اضافی ندارد؛ به عبارتی از لحاظ مکانی و زمانی تابع اختیار خودش است. علاوه بر آن با شیوع ویروس کرونا و افزایش فرهنگ خانه‌نشینی، متقاضیان ورود به این حوزه هم افزایش یافته‌اند و همچنین به خاطر این انعطاف کاری میتوان آن را به عنوان یک شغل دانشجویی خوب در نظر گرفت و از آن کسب درآمد کرد.
حوزه‌های برتر فریلنسینگ شامل:
طراحی وبسایت
برنامه‌نویسی
کار ترجمه و تایپ
طراحی گرافیک
کپی‌رایتینگ
تولید محتوا
تصویربرداری و تدوین فیلم
مشاوره مالی
دیجیتال مارکتینگ
و...
نحوه شروع به کار به عنوان یک فریلنسر
ابتدا باید بدانید که در کدام حوزه فریلنسینگ می‌خواهید مشغول به کار شوید و به چه مهارتی علاقه‌مند هستید. در اولین قدم شما باید با مطالعه و تحقیق در آن حوزه مهارت کسب کنید و حتی در صورت نیاز می‌توانید در چند دوره آموزشی شرکت کنید و از یک منتور باتجربه کمک بگیرید. سپس نوبت به ارائه این تخصص به کارفرما می‌رسد.
دو راه پیش روی شماست؛ یکی اینکه شما می‌توانید از طریق فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام، توییتر و لینکدین خودتان را به عنوان یک فریلنسر به دیگران معرفی کنید و از این طریق پروژه دریافت کنید و وارد بازار کار شوید، که در صورت اثبات خودتان به عنوان یک فرد متخصص حتی می‌توانید برند خودتان را داشته باشید و به فکر personal Branding (برندسازی شخصی) بیفتید.
راه دیگر این است که از طریق سایت‌های استخدامی فریلنسینگ مشغول به کار شوید. به این صورت که ابتدا در سایت موردنظر ثبت نام می‌کنید و بعد می‌توانید به تعداد زیادی پروژه و کارفرما دسترسی پیدا کنید. طبیعتاً در ابتدا به عنوان یک تازه‌کار پیدا کردن پروژه‌های خوب کار سختی است. ولی اگر فردی دقیق و ماهر باشید و در رابطه با زمان تحویل پروژه خوش‌قولی را فراموش نکنید به تدریج با تقویت رزومه و جلب رضایت کارفرماها به درآمد خوبی دست پیدا می‌کنید. از بهترین سایت‌های فریلنسری ایرانی میتوان به موردهای زیر اشاره کرد:
2. سایت پونیشا
3. سایت جابینجا
4. سایت کارلنسر
خب حالا که فهمیدیم فریلنسر کیست و چه می‌کند در ادامه می‌خواهم به بررسی 5 ویژگی متمایز فریلنسینگ با شغل دولتی بپردازم و در رابطه با ارتباط آن‌ها با روحیه و تمایلات افراد توضیح می‌دهم تا شما را بیشتر با کلیات این حرفه و ملزومات آن آشنا کنم.
اگر فرد مستقلی هستید که آقا بالاسر نمی‌خواهد
اگر شما جزو آن دسته افرادی هستید که می‌خواهید خودتان رییس خودتان باشید، فریلنسینگ یا همان دورکاری می‌تواند گزینه مناسبی برای شما باشد. کسی نیست تا شما را برای تأخیر توبیخ کند و یا بابت نوع پوشش شما در محیط کار سرزنشتان کند. شما مسئول میزان کمیت ساعات کاری خود هستید و علاوه بر آن کیفیت نتیجه کار را خودتان تعیین می‌کنید.
و همچنین از مشکلات احتمالی کار کردن با یک رییس بدقلق در امانید؛ مثل: تبعیض در محیط کار، رفتارهای غیرحرفه‌ای و ناسالم و...
اگر می‌خواهید ساعت کاری متغیر داشته باشید
سحرخیزی و زود بیدار شدن یکی از معضلاتی است که اکثر افراد با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. انصافاً دل کندن از لحاف گرم و نرم برای رفتن هر روزه به محل کار از سخت‌ترین چالش‌ها است؛
همچنین برای همه ما پیش آمده که حس کنیم در ساعات مشخصی در روز انرژی لازم را نداریم و بازدهی فعالیتمان در ساعاتی از روز کاهش میابد و دلمان می‌خواهد که در طی آن ساعات کمی استراحت کنیم و در زمان دیگر، با روحیه بهتری مشغول به کار شویم.
خبر خوب این است که در فریلنسینگ این رویا محقق می‌شود.بله! در فریلنسینگ شما زمان خود را مدیریت می‌کنید. در ساعاتی از روز که بازدهی بالاتری دارید مشغول به کار می‌شوید و حتی می‌توانید روزهایی را در طول هفته یا ماه به دلخواه مشخص کنید و در آن به استراحت بپردازید. ساعت کاری شما می‌توانید هر زمانی از شبانه روز و مطابق میل خودتان باشد.
البته این نکته را هم باید بگویم که ساعت کاری شما بستگی به حجم کاریتان دارد و در نتیجه هر چقدر پروژه‌های بیشتری را قبول کنید و ددلاین‌های بیشتری در طول هفته یا ماه داشته باشید، طبیعتاً باید ساعات کاری بیشتر و فشرده‌تری را به کار کردن بپردازید (و حتی ممکن است لازم باشد تا بعضی روزها سحرخیز باشید تا کامروا شوید!)
اگر دلتان می‌خواهد که از نظر محیط کار محدودیت مکانی نداشته باشید
به دفتر محل کار خود نگاه می‌کنید. یک اتاق کوچک در بی‌نورترین ساختمان شهر؛ ذهنتان پر شده از ای‌کاش‌ها و خیال‌ها :
کاش اتاقم نور بیشتری داشت.
کاش این تعمیرات ساختمانی پر سر و صدا هر چه زوتر تمام شود.
آخ! که چقدر نشستن روی این صندلی ناراحت سخت است.
آشنا نیست؟ نمونه‌ای از کمبودها و نواقص محیط کاری که کیفیت و بازدهی کارتان را پایین می‌آورد. حالا می‌خواهم شما را با یکی دیگر از مزایای فریلنسینگ آشنا کنم. شما «کاملاً مختار هستید» که هر جا که دلتان می‌خواهد کار کنید! بله؛ هر جا که دوست دارید و در آنجا احساس راحتی می‌کنید.
این مکان می‌تواند یک کافه دنج یا کتابخانه مورد علاقتان باشد یا می‌تواند در یک فضای سبز و خوش آب و هوا و یا حتی در اتاق خودتان و روی تختتان باشد. کارفرما بابت نتیجه و کیفیت کار شما هزینه پرداخت می‌کند، نه محل کارتان. در نتیجه شما در انتخاب محل کارتان مختار هستید.
اگر دوست دارید کارفرما و پروژه را خودتان انتخاب کنید
در کارهای دولتی شما موظف هستید که به کارفرمای تعیین شده سرویس ارائه دهید، هر چند که فرد موردنظر بسیار عیب‌گیر، حساس و بدقلق باشد.
ولی به عنوان یک فریلنسر شما می‌توانید خودتان کارفرمای موردنظر را انتخاب کنید و یا حتی بعد از مدتی همکاری تصمیم بگیرید که کار را با او ادامه ندهید. در عوض می‌توانید با کارفرمایی کار کنید که به تخصص و تصمیمات شما اعتماد می‌کند و شما از همکاری با او لذت می‌برید.
همچنین در یک کار اداری ممکن است از مسئولیتی که به شما محول شده رضایت نداشته باشید؛ مثلا شاید شما به عنوان یک نویسنده به نوشتن رپورتاژ آگهی علاقه‌مند نباشید یا مایل نباشید در مورد ویژگی‌های اقلیمی و مشکلات آلودگی هوای فلان کشور بنویسید. در فریلنسینگ این حق طبیعی شماست که کارفرما و موضوع پروژه را متناسب با توانایی و علاقه خودتان انتخاب کنید.
اگر می‌خواهید دستمزدتان بیشتر از یک حقوق ثابت باشد
شما به عنوان یک فریلنسر پروژه‌محور کار می‌کنید. در نتیجه هر چه پروژه‌های بیشتری را به دست بگیرید، میزان حقوقتان هم بالاتر می‌رود.
البته این را هم باید گفت که طبیعتاً رسیدن به درآمد و پول خیلی زیاد در همان ابتدای کار دور از ذهن است. در قدم‌های اول شما به عنوان یک فریلنسر سعی می‌کنید تا مهارت خود را به کارفرما ثابت کنید و اسم و رسمی در حیطه تخصص خود پیدا کنید. به مرور زمان اعتماد کارفرما جلب می‌شود و پروژه‌های بیشتری به شما پیشنهاد می‌دهد.
بعد حتی ممکن است کارفرما شما را به سایر افراد مرتبط معرفی کند و همین باعث بیشتر شناخته شدن شما و افزایش پیشنهاد پروژه می‌شود. به مرور زمان با زیاد شدن تجربه و کیفیت کارها می‌توانید نرخ دریافتی بابت هر پروژه را افزایش دهید و در نتیجه درآمد بیشتری کسب کنید.
به طور کلی میتوان گفت که بازار کار فریلنسینگ نسبت به مشاغل دولتی به شما آزادی عمل بیشتری می‌دهد و شما را از محدودیت‌های مکانی و زمانی برای کار کردن رها می‌کند. شما سکان‌دار کشتی حرفه و کسب و کار خود هستید و پروژه‌های مرتبط و افراد هماهنگ با تخصص و علایقتان را انتخاب می‌کنید.
به تبع با این آزادی عمل، این امکان برای شما فراهم می‌شود تا با مدیریت زمان و برنامه‌ریزی، زمان آزادی که در اختیار دارید را صرف یادگیری، تجدید قوا و وقت گذراندن با عزیزانتان کنید که همین کیفیت زندگی حرفه‌ای و شخصی شما را بالا می‌برد.
البته این نکته را هم باید گفت که هر چیزی علاوه بر مزایا، معایب خودش را هم دارد و افراد باید با توجه به شناختی که نسبت به خودشان دارند نسبت به سود یا نفع ورود به این مسیر شغلی تصمیم بگیرند.
هدف از انتشار این مطلب آشنایی کلی شما با فریلنس کار کردن، بررسی مزایای مهم و برجسته فریلنسینگ در مقایسه با کار دولتی و تناسب آن با روحیات افراد بوده که امیدوارم مورد استفاده شما قرار بگیرد.
از نظر شما فریلنسینگ یا همان دورکاری چه ویژگی‌های متمایزی نسبت به مشاغل اداری دارد؟
چه افرادی مناسب ورود به این حوزه هستند؟
و یک فریلنسر چه ویژگی‌های دیگری باید داشته باشد؟
