همه مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی، سازمان محیط زیست، تمامی شرکت های دولتی و خصوصی که فعالیت های نفتی انجام می دهند، باید حساسیت زیادی برای آلودگی های منابع ارزشمند آب زیرزمینی داشته باشند.
دکتر کمال خدایی، رئیس جهاددانشگاهی واحد شهید بهشتی و سرپرست پژوهشکده علوم پایه کاربردی به سیناپرس گفت: ایران کشوری نیمه خشک و خشک محسوب می شود. همچنین توزیع زمانی و مکانی بارندگی در ایران یکنواخت نیست و در برخی مناطق کشور چندین ماه از سال میزان بارندگی نزدیک به صفر است، از اینرو آب های زیر زمینی به عنوان یکی از مهمترین منابع آبی کشور به حساب می آیند که مورد استفاده شرب، صنعت و کشاورزی است بنابراین محافظت از این منابع آبی بسیار ارزش دارد.
این دکترای هیدروژئولوژی افزود: همه آحاد جامعه باید نسبت به آب های زیرزمینی و دیگر منابع آبی حساس باشند، زیرا آب زیربنای توسعه هر جامعه ای است. اگر آب نباشد، حیات وجود ندارد و توسعه شکل نمی گیرد. از سوی دیگر دولت باید نسبت به آلودگی منابع آب های زیرزمینی حساس بوده و توجه کافی به این مهم داشته باشد، زیرا پاکسازی این آب ها کار راحتی نیست؛ پاکسازی آب های زیرزمینی زمان بر و پرهزینه است.
به گفته وی، در حال حاضر دانش فنی پیشرفته ترین روش های پاکسازی آلودگی های نفتی آب زیرزمینی بومی سازی شده و دغدغه ای بابت این موضوع وجود ندارد. همه ما یعنی مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی، سازمان محیط زیست، تمامی شرکت های دولتی و خصوصی که فعالیت های نفتی انجام می دهند، باید حساسیت زیادی برای آلودگی های منابع ارزشمند آب زیرزمینی داشته باشیم.
وی ادامه داد: مطابق قوانین، شرکت هایی که فعالیت های آنها منجر به آلودگی محیط زیست می شود، مسوولیت دارند و باید نسبت به رفع کامل مشکل آلودگی و پاکسازی محیط زیست اقدام کنند. سازمان حفاظت محیط زیست هم با همکاری سایر ارگان ها، مسوول نظارت و پیگیری پاکسازی آلودگی هست.
وی به سیناپرس گفت: اغلب زمانی که یک آلودگی اتفاق می افتد، سازمان حفاظت محیط زیست شرکت هاي آلاينده را جریمه می کند اما در بسیاری از مواقع این شرکت‌ها دولتی هستند و جریمه شدن آنها طبیعتا اثربخش نخواهد و به نوعی پاک کردن صورت مسئله هست و درواقع تنها جابجایی مقادیری منابع مالی از یک جیب دولت به جیب دیگرش است. شاید بهتر باشد به جای این جرایم، هزینه ها به اصل مساله یعنی همان پاکسازی آلودگی ها اختصاص پیدا کند.
رئیس جهاد دانشگاهی واحد شهید بهشتی تاکید کرد: بهتر است تمامی شرکت هایی که به طور بالقوه آلاینده منابع آب زیرزمینی محسوب می شوند، سیستم های پایش این منابع را توسعه دهند و اصلا اجازه ندهد این آلودگی ها اتفاق بیفتد زیرا هزینه پاکسازی آلودگی ها بسیار زیاد است.
وی تاکید کرد: حساسیت آنها به این مساله باعث می شود که دیگر آنها دغدغه ای برای هزینه کردن رفع آلودگی های نفتی آب های زیرزمینی نداشته باشند. در حال حاضر تقریبا تمامی شرکت های نفتی با حساسیت بالایی فعالیت هایی که آلاینده بالقوه هستند را پایش می کنند و این اتفاق بسیار خوبی است. با این وجود آلودگی های که در زمان های گذشته اتفاق افتاده یا مواردی که ناخواسته به دلیل ماهیت فعالیت ها پیش می آید نیازمند توجه ویژه هستند.
کمالی بیان کرد: متاسفانه هزینه پاکسازی آلودگی های نفتی آب های زیرزمینی بالااست بنابراین در بسیاری از مواقع اغلب پروژه های پیرامون این مساله تاخیر پیدا می کنند یا اصلا اجرا نمی شوند.
سرپرست پژوهشکده علوم پایه کاربردی اظهارداشت: اکنون پژوهشگران پژوهشکده علوم پایه کاربردی جهاد دانشگاهی توانسته اند فناوری های این حوزه را توسعه دهند و خوشبختانه تحریم ها نیز هیچ گونه خللی در برنامه های ما ایجاد نکرده است؛ اکنون مجموعه ما قادر است تمام امکانات مورد نیاز کشوردر زمینه پاکسازی آلودگی های نفتی را با کمک دانش بومی و اتکا به توانمندی های پژوهشگرانی ایرانی تولید و عملياتی کند.
وی در پایان به سیناپرس گفت: بخش قابل توجهي از اين فناوری ها با حمايت شركت های نفتی توسعه داده شده است و انتظار داريم كه همچنان از مراكز تحقيقاتی كه پژوهش های كاربردی در جهت حل مسائل كشور انجام می دهند حمايت ها ادامه داشته باشد و براي واگذاری كارها و مسووليت های بزرگ به مراكز تحقيقاتی، به دانش بومی اعتماد بيشتری داشته باشند.
گفتگو: فرزانه صدقی
