اصلاح نژاد دام و طیور به تمامی کشورها کمک کرده تا هر ساله افزایش معناداری در تولید گوشت، شیر و تخم مرغ داشته باشند و امنیت غذایی کشورشان را حفظ کنند.
دکتر علی جوان روح، مسوول بخش تحقیقات ژنتیک و اصلاح نژاد دام موسسه تحقیقات علوم دامی کشور در گفتگو با سیناپرس گفت: هدف اصلی در اصلاح نژاد، افزایش تولید محصولات دامی، بهبود عملکرد تولید مثل و ضریب تبدیل غذایی است. اگرچنانچه اصلاح نژاد صورت نگیرد، دام ها تولید پایین تری دارند که این امر باعث می شو از گردونه رقابت خارج و منقرض شوند، بنابراین کشورها باید برنامه هایی برای اصلاح نژادهای دام های بومی و منابع ژنتیکی شان داشته باشند.
عضو هیات علمی بخش تحقیقات ژنتیک و اصلاح نژاد دام موسسه تحقیقات علوم دامی کشور اظهارداشت: اغلب این برنامه ها به سیستم پرورشی آن منطقه و خصوصیات و پتانسیل های هر نژاد بستگی دارد. به عنوان مثال امکان دارد یک نوع گوسفند پتانسیل بیشتری برای تولید شیر و نوع دیگر پتانسیل زیادتری برای تولید گوشت داشته باشد به همین دلیل متخصصان برای اصلاح نژاد تمرکزشان بیشتر حول صفات تولید شیر یا گوشتی است که مزایای اقتصادی زیادی به همراه دارد.
وی افزود: هم اکنون اصلاح نژاد دام و طیور به تمامی کشورها کمک کرده تا هر ساله افزایش معناداری برای تولید گوشت، گوشت مرغ و تخم مرغ و شیر داشته باشند و امنیت غذایی کشورشان را حفظ کنند.
وی یادآورشد: در اصلاح نژاد دام هیچگونه دستورزی ژنتیکی اتفاق نمی افتد بلکه دام هایی که نسبت به دیگر حیوانات از نظر صفات تولیدی و تولید مثل برتری دارند، انتخاب شده و تنها به آنها اجازه ایجاد نسل داده می شود. به این ترتیب ما طی نسل های بعد شاهد تولید دام هایی خواهیم بود که نسبت به نسل قبلی، افزایش تولید بیشتری در شیر و گوشت دارند.
جوانروح اظهارداشت: اکنون به باور برخی از افراد عامی جامعه، در اصلاح نژاد دام ها یا طیور دستورزی ژنتیکی می شوند. مثلا من بارها شنیده ام که عنوان کرده اند که چگونه یک مرغ می تواند در عرض 45 روز وزنش به 3 کیلوگرم برسد در حالی که مرغان بومی 6 تا 7 ماه به این وزن می رسند؟ تنها دلیلش این است که دستورزی ژنتیکی شده اند. حتی بدتر از این مساله، عنوان می کنند به این مرغ ها هورمون تزریق می شود تا بتوانند به صورت مصنوعی افزایش وزن پیدا کنند.
وی خاطرنشان کرد: اصلا جای نگرانی نیست. اصلاح نژاد، کاری عملی مداومی است که در اثر انتخاب های هوشمندانه متخصصان اصلاح نژاد انجام شده و باعث افزایش تولید نژاد دام یا طیور اصلاح نژاد شده می شود؛ دام و طیوری که می توانند تولید بالاتری نسبت به نژادهای دیگر داشته باشند.
وی بیان کرد: اکنون کشورهایی مانند آمریکا، کانادا، هلند، آلمان، فرانسه، استرالیا و نیوزلند در حوزه اصلاح نژاد دام نسبت به سایر کشورها سرآمد هستند و سرمایه گذاری های سنگینی پیرامون این مساله انجام داده اند. در حال حاضر این کشورها با فروش مواد ژنتیکی از جمله دام زنده، اسپرم و جنین درآمد قابل توجهی برای کشورشان به دست آورده اند.
مسوول بخش تحقیقات ژنتیک و اصلاح نژاد دام موسسه تحقیقات علوم دامی کشور به سیناپرس گفت: این کشورها به دلیل اینکه برنامه های اصلاح نژادی شان را هدفمند و خیلی منسجم آغاز کرده اند، هرساله با انتخاب هایی که انجام داده اند، باعث بهبود ژنتیکی آن نژاد شده اند.
وی افزود: امروزه این کشورها نژادهایی تولید کرده اند که طرفداران خیلی زیادی در سطح جهان دارد و می توانند با صادراتی که انجام می دهند به اقتصاد کشورشان خیلی کمک کنند.
جوان روح به جایگاه ایران در این حوزه اشاره کرد و به سیناپرس گفت: ایران به لحاظ داشتن متخصصان اصلاح نژاد جزو کشورهای برتر دنیا محسوب می شود. در حال حاضر بسیاری از متخصصان اصلاح نژاد دام در خارج از کشور، رهبری پروژه های بسیار بزرگی را برعهده گرفته اند و در این زمینه به کشورهای دیگر مشاوره می دهند.
وی تاکید کرد: هرچند هم اکنون فعالیت های پژوهشی خوبی در کشورمان پیرامون اصلاح نژاد دام های بومی مان صورت گرفته است اما متاسفانه هنوز نتوانسته ایم پیشرفت چندانی داشته باشیم. دلایل زیادی برای این مساله وجود دارد اما باید برای رفع مشکلات این حوزه آسیب شناسی بیشتری انجام دهیم. همچنین باید برنامه منسجمی برای اصلاح نژاد دام های بومی کشورمان داشته باشیم.
گفتگو: فرزانه صدقی
