ویرایش محتوا، مهارتی است که با تسلط به آن می‌توان کیفیت محتوا را به‌طور چشم‌گیری بالا برد. در واقع کسی که بتواند یک محتوا را به‌خوبی ویرایش کند، میتواند آن‌را از سطح متوسط به سطح عالی برساند. هیچ یک از کارها یا ساخته‌های بشر بی‌نقص نیستند و هر چه تلاش کنیم کامل باشیم، باز هم می‌توان چیزی را بهتر کرد و ارتقا داد. محتواهایی که تولید می‌کنیم نیز از این قاعده پیروی می‌کنند. بنابراین به‌عنوان یک محتوا نویس باید بدانیم چگونه یک محتوا را درست ویرایش کنیم. آیا تاکنون به این فکر کرده‌اید که چگونه ویرایش درست محتوا میتواند ارزش و کیفیت نوشته شما را بالا ببرد؟ مراحل ویرایش کردن محتوا چیست؟ چگونه یک محتوا را ویرایش کنیم؟ چنان‌چه می‌خواهید پاسخ این قبیل سؤال‌ها را بدانید تا پایان این مقاله با ما همرا باشید.
ویرایش نوشته لزوماً به معنای ویرایش نگارشی نیست و بهتر است آن‌را به‌عنوان مرحله پرداخت نهایی محتوا بدانیم که در آن فرم اولیه و خام محتوا را صیقل داده و از اثربخشی و کارایی آن اطمینان پیدا می‌کنیم. در ادامه به دلایل اهمیت ویرایش محتوا میپردازیم.
به این نکته توجه کنید که شما محتوا را برای مخاطب تولید می‌کنید بنابراین باید همیشه بنا را بر این بگذارید که یک مخاطب آگاه و باهوش خواننده محتوای شماست. در این‌صورت ریزترین جزئیات به چشم می‌آیند و کوچک‌ترین سهل‌انگاری‌ها و اشتباه‌ها می‌توانند اعتماد مخاطب نسبت به دقت و صحت محتوای شما را از بین ببرند. بنابراین در این راستا از ارائه اطلاعاتی که نامعتبر بوده و بر اساس شنیده‌های شما یا حدس و گمان هستند دوری کنید. به جزئیات، از املای درست واژگان گرفته تا استفاده مناسب از نقل‌قول‌ها دقت کنید چراکه کوچک‌ترین جزئیات هم می‌توانند بزرگ‌ترین نتیجه‌ها را رقم بزنند. برای ویرایش محتوا توجه کنید که اطلاعات مستند را ارائه دهید. یعنی چنان‌چه از داده‌ها یا آمار علمی و تخصصی صحبت می‌کنید، حتماً منبع را نیز ذکر کنید.
همیشه رقبای حرفه‌ای‌تری نسبت به شما پیدا میشوند که محتوای باکیفیت بالا تولید می‌کنند. نکته قابل توجه این‌که محتوای همه‌چیزتمام، کیفیت ذائقه محتوایی مخاطبان را بالا می‌برد. بنابراین در این بازی، جایی برای محتواهایی که با بی‌توجهی تولید میشوند وجود ندارد. زیرا انتظارات بالای مخاطبان، محتوای بی‌کیفیت را برنمی‌تابد. بنابراین تلاش کنید تا با بررسی بهترین‌های حوزه‌ی تخصصی خود و نیز ویرایش محتوا، کیفیت محتوایی خود را همگام با مخاطب ارتقا دهید و همیشه بهترین خود باشید. از سوی دیگر محتواهایی که برای خود نمی‌پسندید برای کارفرما هم نپسندید! قبل از ارسال فایل محتوا، خود را جای کارفرما بگذارید و از خود بپرسید آیا حاضر به استفاده از این محتوا هستید؟ اگر پاسخ شما منفی است، دوباره به بازنویسی آن بپردازید.
یک محتوای خوانده نشده، بیشتر شبیه به یک موجود به‌دردنخور است. چراکه اگر بهترین محتوای موجود در جهان را هم نوشته باشید اما کسی نتواند آن‌را بخواند، انگار هیچ کاری نکرده‌اید. براین اساس در ویرایش محتوا به واژه‌ها دقت کرده و از املای درست آن‌ها مطمئن شوید. همچنین از افعال چندبخشی پیچیده، کلمه‌های سنگین و عبارت‌های نامأنوس استفاده نکنید. جمله‌های تو در تو و طولانی ننویسید، ضمن این که جمله‌های خیلی کوتاه نیز باعث سکته متن میشوند. حتماً پاراگراف‌بندی کنید و با کمک فضای سفید موجود در متن، به مخاطب اجازه دهید کمی نفس بکشد. نکته قابل توجه دیگر این‌که از تیترهایی با طول مناسب استفاده کنید.
در پس هر سفارش تولید محتوا، هدف‌هایی نهفته است که باید در ویرایش محتوا از برآورده شدن آن‌ها مطمئن شوید. بر این اساس کلمات کلیدی را چک کرده و از به‌کاربردن همه آن‌ها در متن اطمینان حاصل کنید. همچنین به نرخ تکرار بهینه آن‌ها در متن خود دقت کنید. در ویرایش پایانی نقاطی را که برای لینک‌دهی خارجی یا داخلی مناسب هستند را مشخص کنید ولینک مناسب دهید. لحن محتوای خودتان را با لحن کسب‌وکاری که قرار است برایش بنویسید هماهنگ کنید تا در موجودیت و هویت محتوایی کلی کسب‌وکار اختلافی ایجاد نشود.
با ویرایش محتوا و در نهایت ارائه یک خروجی باکیفیت، این حس را به مخاطب القا کنید که برای شخصیت و وقت او ارزش قائل هستید و صداقت در ارائه اطلاعات خط قرمز شماست. در این‌صورت مخاطب متوجه می‌شود که شما در تلاش برای ایجاد یک رابطه مبتنی بر ارزش هستید و فقط به چشم اسکناس به او نگاه نمی‌کنید. انرژی خود را به‌گونه‌ای تقسیم کنید که با اتمام نوشتن، هم‌چنان برای ویرایش کردن محتوا حوصله و وقت کافی داشته باشید. در واقع به چشم یک کار اضافه به آن نگاه نکنید و اثربخشی و کارایی محتوا را در گرو انجام صحیح آن بدانید. چندین بار محتوای خود را ویرایش و مرور کنید و زمانی که از مفید بودن آن برای مخاطب خود مطمئن شدید، کار را نهایی کنید.
ویرایش کردن محتوا یک کار حرفه‌ای و تخصصی است. در حدی که شاخه‌های متعددی برای آن تعریف می‌شود و هر کدام از این شاخه‌ها نکات خود را دارند. بنابراین ویرایش‌گر حرفه‌ای به جنبه‌های مختلف محتوا و متن نظارت می‌کند. در ادامه به انواع آن میپردازیم.
ویرایش زبانی، بیشتر بر نکات زبانی و دستوری متمرکز است. در این ویرایش سعی بر آن بوده که متن از نظر زبانی یک‌دست باشد. در ویرایش زبانی به موارد زیر پرداخته می‌شود.
· اصلاح و رفع خطاهای زبانی رایج
· از بین بردن درازگویی و تبدیل جمله‌های بلند و طولانی به جمله‌های خلاصه و کوتاه
· ابهام زدایی
· اصلاح و حذف خطاهای دستوری
در این نوع ویرایش به بررسی مضمون و درون مایه پیام‌های متن پرداخته می‌شود. همچنین از کلی گویی دوری کرده و ابهام‌ها را برطرف می‌کنیم. به طور خلاصه در این ویرایش موارد زیر مطرح میشوند:
· بررسی ارتباط و انسجام در محتوای بخش‌های مختلف
· اصلاح و رفع ایرادهای نگارشی و محتوایی
· بررسی نقل قول‌ها و ارجاعات در متن
· بررسی کلی متن از نظر بیان و لحن
ویرایش فنی به بررسی مسائل ظاهری محتوا می‌پردازد. مهم‌ترین مواردی که در این ویرایش مورد بازبینی و توجه قرار می‌گیرند به شرح زیر هستند:
· به‌کاربردن اعداد و ارقام به شکل صحیح
· بازبینی و بررسی اصطلاح‌ها و عبارت‌های غیر فارسی
· بررسی سجاوندی در متن
با ویرایش محتوا و بازبینی متن از جنبه‌های زبانی، فنی و محتوایی؛ می‌توانیم محتوایی را به مخاطب ارائه دهیم که کاملاً حرفه‌ای و استاندارد است. هنگامی‌که می‌خواهید محتوایی را برای عموم مردم بنویسید، باید ساده و روان سخن بگویید. از این‌رو لازم است تمامی کلمه‌های غیرمعمول و دشوار را از متن خود حذف کنید. همچنین از تکرار بیهوده و اضافه گویی پرهیز کنید زیرا مخاطب را سریع خسته می‌کند. توجه کنید تا حد امکان از جمله‌های رسا و کوتاه برای بیان منظور خود استفاده کنید.
در ادامه به بررسی برخی از مهم‌ترین شاخص‌هایی که هر نویسنده باید برای بهینه کردن محتوای خود از آن‌ها استفاده کند میپردازیم.
رعایت نیم‌فاصله از مواردی است که علاوه‌بر آراستگی محتوا، به نحوی اهمیت و توجه به قوانین زبان فارسی هم محسوب می‌شود. نکته قابل توجه این‌که نیم‌فاصله از موارد مجادله‌انگیز در زمینه محتوای فارسی بوده وکارشناسان در این مورد اختلاف نظر دارند. از طرف دیگر محتوای وب زمانی کارساز است که کاربران بتوانند از طریق موتورهای جستجو آن‌را پیدا کنند. نکته مهم این‌که کمتر کسی هنگام جست‌وجو از نیم‌فاصله استفاده می‌کند. بنابراین وقتی شما به‌عنوان مثال درمورد "موادغذایی" بنویسید ولی کاربر برای "مواد غذایی" جست‌وجو کند، موفق به یافتن شما نخواهد شد.
برای ویرایش محتوا بر اساس اصول سئو، بهتر است در کلمات کلیدی از نیم‌فاصله استفاده نکنید. وظیفه شما به‌عنوان نویسنده حرفه‌ای، رعایت نیم‌فاصله در باقی متن است. فقط زمانی که کارفرما از شما بخواهد از نیم‌فاصله استفاده نکنید مجاز به سرپیچی هستید. تشخیص این‌که دقیقاً کجا باید از نیم‌فاصله استفاده کرد، میتواند کارسختی باشد. در این زمینه به یک مرجع تخصصی استناد کنید.
هرکدام از علائم نگارشی برای انتقال یک مفهوم خاص به‌کار می‌روند و شرایط استفاده از هرکدام متفاوت است. بنابراین صرفاً برای زیبایی از آن‌ها استفاده نکنید. در مورد نحوه استفاده و کاربرد صحیح این علائم حتماً مطالعه کرده و از آن‌ها با آگاهی استفاده کنید. برای ویرایش محتوا بر اساس اصول سئو، این نشانه‌ها را بدون فاصله با کلمه قبل و با رعایت یک فاصله از کلمه بعدی درج کنید.
رایج بودن چیزی به معنی درست بودن آن نیست. بنابراین درمورد درستی واژه‌ها، افعال و اصطلاح‌ها اطمینان پیدا کنید. افعال می‌گردد، می‌باشد و می‌نماید اشتباه اما رایج هستند. بهتر است به‌جای آن‌ها از می‌شود، است و می‌کند استفاده کنید. نگران کمبود کلمه نباشید چراکه زبان فارسی از گستردگی واژگان خوبی برخوردار است. ازسوی دیگر شما می‌توانید از نرم‌افزارهایی مانند واژه‌یاب برای پیدا کردن واژه‌های درست و جایگزین و همچنین ویرایش محتوا استفاده کنید.
مرحلۀ ویرایش، مرحله‌ی ویرایش و مرحله ویرایش؛ در مورد این‌که نوشتن کدام یک از این سه مورد درست است، بین کارشناسان زبان فارسی اختلاف نظر وجود دارد. علاوه‌بر آن اصول سئو هم میتواند دردسرساز شود. بهتر است قبل از شروع تولید محتوا، در این باره با کارفرمای خود به توافق برسید.
هیچ چیز بدتر از وجود غلط املایی در متن نیست. هرچند که چنین اشتباه‌هایی همیشه به معنای ناآگاهی نویسنده نیستند و میتواند بر اثر سهل‌انگاری رخ داده باشد، اما هر دلیلی برای مخاطب در این رابطه میتواند عذر بدتر از گناه باشد و منجر به عدم اعتماد او شود. چندین بار مرور در مرحله ویرایش محتوا و همچنین استفاده از افزونه ویراستیار میتواند تا حد زیادی از بروز این مسئله جلوگیری کند.
از اینتر به اندازه کافی استفاده کنید و به‌خاطر داشته باشید که قرار است محتوای متنی را بنویسید نه شعر نو. بنابراین نه در اینتر زدن خسیس باشید که خواننده با دیدن متن فشرده و شلوغ شما بترسد و نه آن‌قدر اینتر را بزنید که رشته کلام از دست مخاطب خارج شود. همچنین از جملات مبهم و طولانی در متن استفاده نکنید. از طرفی سعی کنید نکات مهم و اصلی را به‌نحوی برجسته کنید. بر اساس این شاخص ویرایش محتوا جمله‌هایی که ارتباط مفهومی با یک‌دیگر دارند می‌توانند یک پاراگراف را تشکیل دهند. ضمن این‌که حداکثر تعداد واژه‌ها در یک پاراگراف استاندارد 140 کلمه است.
ساختار استاندارد محتوا به این معناست که متن شما باید متشکل از 3 قسمت اصلی مقدمه، بدنه و مؤخره باشد. مقدمه علاوه‌بر جذاب بودن باید به‌طور شفاف برای مخاطب روشن کند که کل متن درمورد چه موضوعی بوده و قرار است به چه سوالاتی پاسخ داده شود. بدنه، اصلی‌ترین و طولانی‌ترین بخش محتوا بوده که در آن به سوالات مقاله پاسخ می‌دهد. نتیجه‌گیری یا مؤخره نیز در پایان متن، به مرور کلیات محتوا می‌پردازد و نتیجه نهایی را بیان می‌کند. نیازی نیست که مقدمه و مؤخره طولانی باشند، گاهی یک پاراگراف کوتاه هم کفایت می‌کند. توجه کنید که در بدنه متن حتماً به‌صورت درست و اصولی از تیترها و زیرتیترها نیز استفاده کنید.
پس از تولید محتوا باید تعداد تکرار و نیز پراکندگی کلمات کلیدی را در متن سنجیده و اصلاحات لازم را اعمال کنید. تعداد تکرار مناسب کلمه کلیدی اصلی در متن، معمولاً 1 درصد کل متن است. از بقیه کلمه‌های کلیدی باید حداقل یک بار در متن استفاده شود. توجه کنید که از عبارت‌ها، واژه‌های همخانواده و مترادف با کلمه کلیدی نیز در متن استفاده کنید.
ویرایش کردن محتوا، یک ابزار کاربردی است که هر تولید کننده محتوا به آن نیاز دارد و به کمک آن میتواند سطح محتوای خود را ارتقا دهد. محتوایی که در ابتدا تولید شده و بدون ویرایش است، جای پیشرفت بسیاری دارد. شما می‌توانید با اجرای فرایند ویرایش آن‌را به یک محتوای با کیفیت و مؤثر تبدیل کرده و به مخاطب ارائه دهید. هر تولیدکننده محتوا باید به سطحی از ویرایش محتوا مسلط باشد و اساسی‌ترین و پایه‌ای‌ترین فاکتورهای ویرایش را در محتوای خود به‌کار گیرد چراکه مخاطب باهوش، با نگاه اول به متن شما میتواند میزان توجه، علاقه و دقت شما را به تولید محتوا در مقام یک نویسنده به‌راحتی تشخیص دهد. اگر متن شما شلخته و پر از ایراد املایی و نگارشی باشد، مثل این بوده که با صدای بلند اعلام کنید در کار خود حرفه‌ای نیستید!
