بویلر آب گرم یا دیگ آب گرم از تجهیزات کاربردی در کنار سیستم های گرمایشی می باشد که وظیفه تامین گرما را بر عهده دارد. این منابع که دارای بدنه فلزی و بسته هستند، آب را تا حداکثر 100 درجه سانتی گراد افزایش داده و سپس آنها را به لوله های منتهی به سیستم های حرارتی و گرمایشی انتقال می دهند. در ادامه انواع بویلر آب گرم و کاربرد آنها را بررسی نموده و به طور کامل شرح می دهیم که دیگ آب گرم چیست و چه مزایایی دارد.
سیستم های گرمایشی در منازل و محیط های صنعتی گرما را از آب تامین می کنند. بویلر آب گرم به منابع فلزی گفته میشود که کاملا بسته بوده و به کمک شیرهای مخصوص آب وارد آنها می شود. آب موجود در دیگ به کمک سوخت های مختلف از جمله مازوت و گازوئیل گرم شده و دمای آن تا 90 یا 100 درجه سانتیگراد افزایش پیدا خواهد کرد. سپس این آب وارد لوله های سیستم گرمایشی شده و به بخش های مختلف ساختمان راه پیدا می کند. گرمای آب به سیستم گرمایشی منتقل شده و از این طریق محیط را گرم می کند. آب با درجه حرارتی پایین مجدد به بویلر برگشت داده میشود و این روند ادامه پیدا می کند.
در حالت کلی بویلرها را می توان به بویلر آب گرم و داغ دسته بندی کرد که به ترتیب قادرند دمای آب را تا 90 و 100 درجه افزایش دهند. بر اساس ساختار و نحوه گرم شدن آب و مسیری که گازهای احتراق در این مخازن طی می کنند می توان آنها را در 6 دسته تقسیم بندی کرد که کاربردهای متفاوتی دارند. انواع بویلر آب گرم از نظر ساختار عبارتند از:
قدیمی ترین نوع بویلرهای آب گرم به صورت تک پاس طراحی شده اند. ساختار این بویلرها به گونه ایست که گاز و حرارت حاصل از سوخت های فسیلی و غیره یک مرتبه اطراف مخزن آب حرکت می کند. پس از حرکت گاز به اطراف منبع در نهایت از دودکش بالای دستگاه به بیرون هدایت می شوند. لازم به ذکر است که این نوع از بویلرهای آب گرم کارایی و راندمان بالایی نداشته و به همین دلیل کاربرد کمتری در صنعت دارند.
همان طور که از نام این نوع از بویلرهای آب گرم مشخص است، گاز درون لوله های دیگ دو مرتبه اطراف آن میچرخد. بعد از دو مرتبه چرخش گازها به اطراف بویلر در نهایت از دودکش خارج میشود. نوع دو پاس راندمان بالاتری نسبت به تک پاس دارد.
ساختار بویلر آب گرم برگشتی شرایطی را فراهم می کند تا گازها تعداد دفعات بیشتری را اطراف دیگ اصلی طی کنند. پس از دو مرتبه چرخش، گاز به انتهای محدب شکل دیگ برخورد نموده و به نقطه ورودی برگشت داده شده و در نهایت از دستگاه خارج میشود.
گازهای حاصل از سوخت در این بویلرها سه مرتبه اطراف منبع چرخش داده میشوند. به همین دلیل کارایی آنها در سطح بالاتری نسبت به نوع دو پاس و تک پاس دارد.
مهم ترین ویژگی این نوع از بویلر آب گرم، قرار گرفتن آب درون لوله و چرخش گاز اطراف آن است. به عبارت دیگر در این نوع از سیستم ها آب درون مخزن قرار نمی گیرد، بلکه وارد لوله ها شده و از این طریق دمای آنها افزایش پیدا می کند. راندمان واتر تیوپ بالاتر از سایر انواع بولیر آب گرم که در بالا به آنها اشاره شد قرار دارد.
در بویلرهای آب گرم فایر تیوپ گاز با دمای بسیار بالا درون لوله قرار گرفته و آب منبع اطراف لوله می چرخد.
با توجه به تنوع بالا در انواع بویلر آب گرم در انتخاب آنها باید به شرایط محیط و میزان آب گرم مورد نیاز توجه داشت. لازم به ذکر است که بویلرهای آب گرم از نظر جنس بدنه نیز با هم فرق دارند و به انواع فولادی و چدنی تقسیم بندی میشوند که نوع چدنی قیمت ارزان تری دارد.
