یکی از ویژگی های مهم در انواع پیچ و مهره، نوع رزوه اجرا شده در آنها است. رزوه به شیارها و برآمدگی و تورفتگی های اجرا شده روی پیچ و داخل مهره ها گفته می شود که باعث اتصال محکم این قطعات به هم می شود. رزوه های اجرا شده روی پیچ از نوع نر بوده و در مهره ها نوع مادگی اجرا می شود. از نظر زاویه و شکل و ساختار کلی می توان انواع رزوه را در گروه های متعددی دسته بندی کرد. در این مطلب به بررسی انواع رزوه پیچ و مهره و ویژگی های آنها می پردازیم.
رزوه های مربعی به دلیل طراحی خاص خود برای انتقال نیروی محوری بالا و کاهش اصطکاک استفاده می شوند. این رزوه ها در انواع پیچ مورد استفاده در ماشین‌آلات صنعتی مانند جک ها، پیچ های حرکتی و تجهیزات حمل و نقل کاربرد دارند. زاویه دنده 90 درجه در این رزوه‌ها باعث کاهش نیروی اصطکاک شده و عملکرد روان‌تری را فراهم می‌کند. با این حال، ساخت این نوع رزوه‌ها پیچیده‌تر و هزینه برتر از رزوه های معمولی است.
رزوه ذوزنقه ای نوعی رزوه برای انتقال نیرو و حرکت دقیق است که از ترکیب مزایای رزوه مربعی و V شکل طراحی شده است. زاویه دنده آن معمولاً 30 درجه است که باعث کاهش فشار بر دنده‌ها و افزایش مقاومت در برابر سایش می‌شود. این رزوه در جک‌های پیچ، دستگاه های تراش و سیستم های حرکتی دقیق کاربرد دارد.
رزوه های مثلثی، متداول ترین نوع رزوه در پیچ و مهره‌های صنعتی و ساختمانی هستند. شکل V این رزوه ها باعث می‌شود تا استحکام و دوام اتصال افزایش یابد. این رزوه ها معمولاً در استانداردهای متریک و اینچی تعریف می‌شوند و برای کاربردهای عمومی مانند مونتاژ قطعات مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. زوایای دنده در این رزوه‌ها معمولاً 60 درجه (در رزوه‌های متریک) یا 55 درجه (در استاندارد بریتانیایی) است که توزیع یکنواخت تنش را تضمین می‌کند.
رزوه اره‌ای برای انتقال نیرو در یک جهت طراحی شده است و دارای زاویه دنده خاصی است که نیروی محوری را به یک طرف منتقل می‌کند. این رزوه ها معمولاً در سیستم های سنگین، مانند تجهیزات جرثقیل و ماشین‌آلات حمل مواد، استفاده می‌شوند. طراحی اره‌ای باعث کاهش سایش و افزایش کارایی در بارهای سنگین می‌شود. با این حال، این نوع رزوه‌ها برای بارهای متقابل مناسب نیستند.
برای قابل استفاه بودن پیچ و مهره در صنایع مختلف، استانداردهای خاصی در طراحی آنها وجود دارد. براساس استاندارد باید ابعاد و نوع رزوه مشخص و اجرا شود. برهمین اساس می توان رزوه ها را از نظر نوع استاندارد مورد استفاده در طراحی و تولید آنها در گروه های زیر دسته بندی کرد:
رزوه های متریک یکی از استانداردهای جهانی برای پیچ و مهره‌ها هستند که با واحد میلی متر تعریف می‌شوند. این رزوه ها دارای دنده هایی با زوایای 60 درجه و پروفایل مثلثی هستند. استاندارد متریک به دلیل تطابق جهانی و تنوع در اندازه‌ها، برای کاربردهای صنعتی و خانگی بسیار محبوب است. مشخصات دقیق این رزوه ها در استاندارد ISO 68 تعریف شده است.
رزوه های اینچی در کشورهای صنعتی مانند آمریکا و کانادا رایج هستند و بر اساس واحد اینچ اندازه‌گیری می‌شوند. این رزوه ها با زوایای دنده 60 درجه طراحی شده و شامل انواع مختلفی مانند UNCدنده درشت، UNF دنده ریز و UNEFدنده بسیار ریز هستند.
رزوه گاز مخصوص اتصالات لوله ها و سیستم های انتقال مایعات و گازها است. این رزوه ها با زاویه 55 درجه طراحی شده‌اند و در دو نوع مستقیم و مخروطی موجود هستند. استفاده از رزوه گاز در سیستم های لوله‌کشی خانگی و صنعتی بسیار رایج است و به دلیل آب بندی مناسب، مانع از نشت مایعات می‌شود.
جمع بندی
نوع رزوه اجرا شده در پیچ و مهره تاثیر زیادی بر نوع کاربرد آنها و میزان استحکام اتصالات دارد. به همین دلیل در زمان انتخاب و خرید پیچ و مهره باید به این فاکتور مهم توجه شود. نوین صنعت پارس تولیدکننده پیچ و مهره فلزی در انواع مختلف از نظر جنسف نوع رزوه و سایز و ابعاد است و محصولات خود را با قیمت مناسب عرضه می کند. جهت کسب اطلاعات بیشتر کافیست نام نوین صنعت پارس را در اینترنت جستجو کنید.
