در تعریف اظهارنامه مالیاتی، آمده است که: اظهارنامه مالیاتی چه به صورت خود اظهاری مالیات باشد و چه خود سازمان امور مالیاتی در اختیار مودیان قرار دهد، کارنامه مالی است که همه ساله، اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول مالیات، به منظور محاسبه مالیات خود، به سازمان مالیاتی تقدیم می کنند و اکنون، با خود اظهاری الکترونیکی، فرآیند ها تحت سامانه متمرکز انجام می شود. اکنون به پاسخ کلی پرسش اظهار نامه مالیاتی چیست رسیدید، در این مقاله از سری مقالات آموزش مالیات با ما همراه شوید تا تمام نکات و همه چیز درباره اظهارنامه مالیاتی را بدانید.
اما اظهارنامه مالیاتی یعنی چه؟ همانطور که گفتیم یک نوع از مالیات، مالیات بر درآمد است. شرکتها و تاجران حقیقی در پایان هرسال مالی باید میزان سود و زیان، هزینه‌ها، استهلاک و… را به اداره مالیاتی اعلام کنند تا میزان مالیات پرداختی آنها مشخص شود. تاجران این اطلاعات را باید در اظهارنامه مالیاتی اعلام کنند. در صورتی که افراد یا شرکتها این مبالغ سود و زیان را اعلام نکنند، مبلغ مالیات توسط ممیزین اداره مالیات تعیین میشود و پرداخت این مبلغ توسط مودیان، ضروری است.
از آن‌جا که تاجران به هزینه‌ها و سود و زیان خود آگاه‌تر هستند، توصیه میشود حتما در زمان مقرر اظهارنامه مالیاتی را تکمیل و ارسال کنند. نکته مهم درخصوص اظهارنامه مالیاتی 1402 این‌جاست که اشخاص حقیقی تا پایان خردادماه 1402 فرصت دارند اظهارنامه مالیاتی مربوط به سال مالی 1401 را تکمیل کرده و ارسال نمایند. پس نتیجه می گیریم که اظهارنامه مالیاتی کارنامه مالی است که همه ساله، اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول مالیات، به منظور محاسبه مالیات خود، به سازمان مالیاتی تقدیم می کنند و اکنون، با خود اظهاری الکترونیکی، فرآیند‌ها تحت سامانه متمرکز انجام می شود.
در ادامه مقاله به این موضوع اشاره می‌کنیم که اظهارنامه مالیاتی شامل چه کسانی میشود؟
اظهارنامه‌های شش گانه مالیات بر درآمد به شرح زیر است:
تا پیش از سال ۱۳۹۱، مودیان مالیاتی می بایست اظهارنامه‌های کاغذی را از مراجع مربوطه خریداری و نسبت به تکمیل اظهارنامه مالیاتی و ارسال آن اقدام می نمودند.
این کار، زمان گیر و هزینه بر بود. به منظور تکریم مودیان و تسهیل و تسریع فرآیند ارسال و دریافت و تحلیل اطلاعات مودیان مالیاتی، اظهارنامه الکترونیکی از سال ۱۳۹۱، در دستور کار قرار گرفت و شما می توانید با مراجعه به سایت سازمان امور مالیاتی، نسبت به تکمیل و تسلیم اظهارنامه های مالیاتی اینترنتی اقدام کنید و کد رهگیری دریافت کنید. اکنون برای اظهارنامه ارزش افزوده و دریافت پلمپ دفاتر نیز، فرآیند‌ها در سامانه‌های مربوطه در بستر فضای مجازی انجام می شود.
سازمان امور مالیاتی در حال حاضر تمایل به تنظیم اظهار نامه مالیاتی به شیوه الکترونیک (اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی) و بدون مراجعه حضوری مؤدی را دارد. ارسال اظهارنامه به این شیوه مشروط به تکمیل مراحل ثبت نام الکترونیک می باشد و کلیه مؤدیان اعم از حقیقی، حقوقی و تشکل‌های حقوقی می توانند با مراجعه به سایت www.tax.gov.ir از خدمات غیر حضوری این سامانه استفاده نمایند.
اما در نحوه انجام اظهارنامه مالیاتی اطلاعات شخص و یا شرکت باید به صورت دقیق وارد شود. از طریق پایگاه اینترنتی سازمان امور اقتصادی و دارایی، فرم الکترونیکی اظهارنامه تکمیل و ارسال میشود.
سپس شرکتها یا تاجران حقیقی فرصت دارند در فاصله زمانی که به آنها داده میشود، دفاتر قانونی شرکت خود را نیز به اداره مالیاتی ارائه کنند. درصورتی که اطلاعات به صورت صوری وارد شده باشد و دفاتر با اظهارنامه مالیاتی مطابقت نداشته باشد، ممکن است جریمه‌هایی برای تاجر در نظر گرفته شود.
برای تهیه اسناد مالی همیشه نیاز به گردآوری مدارکی هست. ما در این قسمت برای شما از مدارکی صحبت می‌کنیم که در زمان تهیه اظهارنامه به آنها نیاز خواهید داشت. مدارکی که برای تکمیل اظهارنامه نیاز دارید عبارتند از :
چند سالی است که تنظیم اظهارنامه مالیاتی به دستور سازمان امور مالیاتی به شیوه الکترونیک و بدون مراجعه حضوری انجام می پذیرد و در 5 مرحله انجام می شود :
در این مرحله، شما باید کد اقتصادی داشته باشید. اطلاعات پایه ای شرکت دریافت شده و پس از تایید شماره تلفن همراه اعلامی در سیستم، تاییدیه پستی با کد پستی ۱۰ رقمی را در سیستم بارگذاری کنید.
در این مرحله پس از انجام پیش ثبت نام الکترونیک، می بایست بخشی از اطلاعات ثبت شده در مرحله قبلی از منابع مختلف، استعلام و راستی آزمایی شده و پس از تایید صحت اطلاعات، وارد مرحله سوم شوید. اگر اطلاعات صحیح نبود، موضوع با پیامک به شماره تلفن وارد شده اطلاع داده خواهد شد.
در این مرحله، اگر اطلاعات پیش ثبت نام مورد تایید سازمان امور مالیاتی کشور قرار بگیرد، کد کاربری و رمز عبور برای شما ایجاد شده و به صورت پیامک ارسال می شود.
در این مرحله، بعد از دریافت اطلاعات کاربری، وارد سامانه شده و اطلاعات اقتصادی بنگاه خود را پر کنید.
اعتبار سنی ستادی و میدانی اطلاعات وارد شده انجام می شود و با پرونده‌های فزیکی تطبیق خواهد شد. اگر مغایرتی پیدا شود به صورت پیامک اطلاع رسانی خواهد شد. اگر اطلاعات شما مورد تایید سازمان باشد، وارد وضعیت ۴۵ می شوید که ارسال اظهارنامه الکترونیک است.
تمامی مودیان مالی برای ثبت اظهارنامه‌های خود در سازمان امور مالیاتی کشور، می‌بایست به سامانه اظهارنامه مالیاتی مراجعه کنند و از طریق این سامانه اقدام به تنظیم اظهارنامه‌های خود کنند. لذا بسیار مهم است که افراد از نحوه ورود به سامانه اظهارنامه مالیاتی کشور آگاه باشند. برای ورود به سامانه اظهارنامه مالیاتی می‌توانید طبق مراحل زیر پیش بروید:
یکی از مهم ترین مواردی که در تهیه اظهارنامه و کلیه اسناد مالی از اهمیت بسیاری برخوردار است، اطلاعات بسیار مهمی است که شما در تکمیل آن نیاز دارید. صحت این اطلاعات از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و شما باید حساسیت بسیار زیادی در تکمیل آنها به خرج دهید. اما چه مواردی در اظهارنامه باید وارد شود؟
توجه کنید که پس از تایید نهایی اطلاعات الکترونیکی وارد شده به منظور صدور اظهارنامه الکترونیکی در سال مالیاتی مزبور، بایستی کد رهگیری از سیستم دریافت کنید که ملاک دریافت اظهارنامه شما است. لیست قبوض الکترونیکی مرتبط با اظهارنامه را در این لینک مشاهده کنید که نیاز به ورود با کد کاربری و رمز عبور است. سامانه پرداخت الکترونیک مالیات نیز امکان پرداخت قبوض را برای مودیان فراهم کرده است.
شما باید وارد این سایت شوید و پس از ارسال مدارک و ثبت اطلاعات هویتی و تشکیل پرونده و در اختیار داشتن شناسه ملی و کد اقتصادی، به عنوان مودی مالیاتی شناخته شده و بعد از طی شدن تشریفات قانونی، کد کاربری و رمز عبور برای اعلام اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی برایتان به صورت محرمانه از طریق پست ، ارسال میشود. برای انجام تکالیف مالیاتی، داشتن کد کاربری و رمز عبور، الزامی است.
در این قسمت ما مراحل تهیه اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی را به شکل مرحله به مرحله برای شما آموزش می‌دهیم:
1.ورود به سامانه با نام کاربری و کلمه عبور دریافت شده از سامانه ثبت نام الکترونیکی سازمان امور مالیاتی کشور
2.ثبت اظهارنامه در سامانه و ورود به محتوای اظهارنامه از طریق عملیات مشاهده
3.تکمیل جداول مالی و ترازنامه توسط مودیان حقوقی
4.چاپ و بررسی نسخه پیش نویس و تایید نهایی اطلاعات
5.دریافت کد رهگیری
6.صدور الکترونیکی قبض مالیاتی و امکان پرداخت آن
ما روش تهیه اظهارنامه مالیاتی را به شکل گام به گام برای شما به شکل ویدئوی آموزشی تهیه کرده ایم. این ویدئوهای آموزشی را در قالب 4 قسمت برای آموزش کامل شما ارائه میشود که می‌تواند راهنمای بسیار جامعی برای شما باشد.
اظهارنامه‌های الکترونیکی مالیاتی تا ۱۲ ماه پس از تسلیم آن به اداره دارایی، مشمول رسیدگی بوده و طبق ماده یک صد و پنجاه و ششم قانون مالیات های مستقیم، ادارات دارایی مکلف هستند در این بازه زمانی، نسبت به بررسی اظهارنامه ی مالیاتی منطبق به مدارک و مستندات اعتباردهی شده مودیان، اقدام کرده و برگه تشخیص صادر کنند.
برای ابلاغ برگه تشخیص به مودیان، ۳ ماه فرصت قانونی وجود دارد. مودیان نیز می توانند در مهلت مقرر قانونی، نسبت به برگه تشخیص، اعتراض کنند تا در کمیسیون، بررسی شود.
بله. شما می توانید تا یک ماه پس از تسلیم اظهارنامه عملکرد مالیاتی به سازمان امور مالیاتی کشور، نسبت به اصلاح اظهارنامه مالیاتی اقدام کنید. طبق ماده 200 و 26 قانون مالیاتهای مستقیم، می توانید در این بازه زمانی، نسبت به رفع نقص اقدام کنید. برای همین بهتر است مودیان قبل از تاریخ تعیین شده برای تسلیم اظهارنامه مالیاتی کارهای مربوط به آن را انجام داده تا در صورت نیاز به اصلاح وقت کافی برای اظهارنامه های مالیاتی داشته باشند.
همانطور که اشاره شد اظهارنامه مالیاتی باید در پایان سال مالیاتی یا چهار ماه بعد از پایان سال مالی مطابق با اساس نامه شرکتها ارسال گردد اگر مودیان در زمان‌های مقرر شده اقدام به تهیه و تنظیم و ارائه اظهارنامه مالیاتی ننمایند تا ۳۰ درصد مبلغ مالیات پرداخت نشده مشمول جریمه شده و این جریمه غیر قابل بخشش است .
اشخاص حقیقی و حقوقی باید توجه داشته باشند حتی اگر موسسه یا شرکت آنها هیچگونه فعالیت مالی نداشته باید حتما باید تهیه اظهارنامه مالیاتی را انجام داده و آن را ارسال کنند و فقدان فعالیت مالی دلیل بر عدم ارسال نبوده و باید در این حالت اظهارنامه مالیاتی خود را به صورت سفید به همراه سایر مدارک ارائه کنند تا مشمول جریمه نگردند .
همه مودیان و مشمولان پرداخت مالیات باید نحوه کار با دفاتر قانونی و تنظیم آنها را بدانند چرا که مالیات این افراد مستقیما از طریق این دفاتر تعیین و محاسبه می شود . مهمترین دفاتر قانونی در فعالیت‌های مالی و حسابداری دفترکل ، دفتر روزنامه و دفتر دارایی هستند . دفتر روزنامه دفتری است که کلیه عملیات‌های مالی به ترتیب تاریخ وقوع و مبلغ و طرف معامله و سایر جزییات دیگر در آن ذکر میشود .
دفتر کل خلاصه دفتر روزنامه بوده و مودیان موظف هستند انتهای هر هفته کلیه اطلاعات موجود در دفتر روزنامه را به صورت خلاصه اعم از اطلاعات خرید یا فروش را به دفتر کل منتقل نمایند و دفتر دارایی هم همانطور که از نامش پیداست دفتری است که صورت کل دارایی‌های شرکت یا شخص اعم از دارایی‌های منقول یا غیر منقول در آن ثبت شده و مودیان موظف هستند تا پایان فروردین سال بعد این کار را انجام دهند .
سال مالی یک بازه زمانی مشخص است که تاریخ شروع و پایان معینی دارد. بنابراین همه فعالیت های مالی شرکت در این بازه زمانی مورد بررسی قرار می گیرند و اطلاعات به دست آمده، یک گزارش مالی کامل را با کمک حسابداری خدماتی در انتهای سال مالی ارائه می کند.
نکته قابل توجه این‌جاست که در صورتی که سال مالی یک شرکت با سال مالیاتی تطابق نداشته باشد، درآمد سال مالی آنها به جای سال مالیاتی مبنای تعیین مالیات قرار می‌گیرد. مهلت تسلیم، انجام اظهارنامه مالیاتی و تکمیل آن در پایگاه اینترنتی سازمان امور اقتصادی و دارایی حداکثر تا پایان چهارماه شمسی پس از پایان سال مالی است. (تا ۳۱ تیرماه)
طبق بخشنامه جدید سازمان امور مالیاتی، تمامی صاحبان مشاغلی که مجموع فروش کالا و ارائه خدمات آنها در سال ۱۴۰۱ حداکثر مبلغ ۶۷,۲۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال بوده و فرم مالیات مقطوع برای آنها در درگاه خدمات الکترونیک سازمان بارگذاری شده است، از نگهداری اسناد و مدارک موضوع قانون مالیاتهای مستقیم مصوب ۱۳۹۴ و ارائه اظهار نامه مالیاتی برای عملکرد مذکور معاف می‌باشند.
منبع: شرکت حسابداری حساب اندیش ایرانیان
