نقشه همدلی؛ ابزاری برای ورود به دنیای واقعی کاربر
آیا تا به حال محصول یا سرویسی طراحی کردهاید که از نظر خودتان بینقص بوده، اما کاربران هیچ علاقهای به آن نشان ندادهاند؟
ما طراحان و مدیران محصول بارها با این چالش مواجه شدهایم.
اغلب اوقات، دلیل شکست این است که داریم برای خودمان طراحی میکنیم، نه برای کسی که قرار است از آن استفاده کند.
ما تصور میکنیم میدانیم کاربران چه میخواهند، چه احساسی دارند و چگونه رفتار میکنند—در حالی که اینها فقط فرضیات هستند، نه واقعیت.
اینجاست که نقشه همدلی (Empathy Map) وارد بازی میشود.
نقشه همدلی یک ابزار بصری ساده اما قدرتمند است که کمک میکند از دنیای فرضیات خارج شویم و واقعاً وارد ذهن و دنیای کاربران شویم.
بهجای تمرکز روی ویژگیهای محصول، این ابزار ما را وادار میکند ببینیم کاربر:
چه میگوید (Says)
چه فکر میکند (Thinks)
چه کاری انجام میدهد (Does)
چه احساسی دارد (Feels)
✅ دور شدن از حدس و گمان
بر اساس دادههای واقعی مثل مصاحبهها و مشاهدات ساخته میشود، نه برداشتهای ذهنی ما.
✅ ایجاد درک مشترک در تیم
همه اعضای تیم، تصویری یکسان و عمیق از کاربر دارند و تصمیمگیریها هدفمندتر میشود.
✅ تمرکز بر انسان، نه محصول
بهجای تمرکز بر فیچرهای بیشتر، روی حل مشکلات واقعی کاربران متمرکز میشوید.
فرض کنید قرار است اپلیکیشنی برای کمک به دانشجویان در مدیریت زمان طراحی کنید.
بعد از مصاحبه با چند دانشجو، اطلاعات را در قالب ۴ بخش اصلی وارد نقشه میکنید:
نقلقولهای مستقیم از کاربر:
«همیشه برنامه میریزم اما بهش عمل نمیکنم.»
«واقعاً از استرس شب امتحان خسته شدم.»
لایههای درونیتر ذهن کاربر که به زبان نمیآورد:
«شاید من به اندازه کافی باهوش نیستم.»
«این کارها از من برنمیاد.»
رفتارهای واقعی کاربر در زندگی روزمره:
«برنامهریزی میکنه ولی زود رهاش میکنه.»
«شب امتحان بیداره و قهوه مینوشه.»
احساساتی که در مصاحبهها دیده یا حس میشوند:
«احساس گناه، اضطراب، ناامیدی و فشار.»
برای ساخت نقشه همدلی به راحتی میتونید از این فایل آماده استفاده کنید:
👉 مشاهده و کپی تمپلیت در Figma
در مثال دانشجو، میفهمیم که مشکل اصلی فقط "مدیریت زمان" نیست، بلکه احساس ناتوانی و استرس پشت آن است.
در نتیجه، ایدههایی که مطرح میکنیم واقعگرایانهتر و همدلانهتر خواهند بود:
💡 «چطور میتونیم حس گناه رو به حس پیشرفت تبدیل کنیم؟»
💡 «چطور برنامهریزی رو به کاری ساده و لذتبخش تبدیل کنیم؟»
پاسخ کوتاه: نه همیشه.
فرض کنید در حال طراحی یک اپلیکیشن مدیریت مالی برای نوجوانان هستید.
در این سن، نگرانیهایی مثل «نکنه اشتباه کنم» یا «من هیچی از پول نمیفهمم» در ذهنشان هست، اما ممکنه نگن.
نقشه همدلی کمک میکنه این ترسهای پنهان رو بشناسید و راهحلهایی طراحی کنید که حس امنیت بده.
حالا فرض کنید قراره فقط رنگ دکمه "ثبت سفارش" در صفحه پرداخت رو از خاکستری به سبز تغییر بدید.
این یک بهبود کوچک در UI هست و نیازی به شناخت عمیق احساسات کاربر نیست.
در این شرایط، تست A/B یا مشاهدات رفتاری کافی هستند.
تا حالا از نقشه همدلی استفاده کردید؟ یا پروژهای داشتید که حس کردید بهش نیاز دارید؟
تجربههاتون رو حتماً در بخش نظرات برام بنویسید. خوشحال میشم بخونم 🌱
