بزرگترین نقدی که رسانههای مخالف -اعم از رسانههای متمایل به جریان اصولگرایان و اصلاحطلبان- به دوران تحول در صدا و سیما وارد کردند، حذف سلبریتیها بود. در ادامه دوست دارم پرونده حذف سلبریتیها در دوران تحول را بررسی کرده و با شما به اشتراک بگذارم.
سلبریتی پدیده دنیای مدرن و البته رسانه های مدرن دیداری-شنیداری است. به هر صورت هر کسی مقابل دوربین قرار بگیرد، بعد از مدتی برای مردم تبدیل به یک کاراکتر جذاب خواهد شد و عموما به تدریج فالوور بالاتری پیدا خواهد کرد.
محسن مهدیان، فعال رسانهای در برنامه جهان آرا تعریف درستی از حکمرانی سلبریتی ها ارائه داد: "سلبریتیها را نمیتوان حذف کرد چون اولا فرهنگ هواداری وجود دارد دوم اینکه آن شخص به هر طریق معروف شده و نمیتوان به او گفت حرف نزن! باید ببینیم دنیا با سلبریتیها چگونه مواجه شده؛ در کشورهای غربی سلبریتیها باید مالیات بدهند و حرف نادرستی بدون سند و مدرک نزنند، حتی برای استفاده از فیلترهای تصویری روی چهرهشان هم قوانینی وضع شده است." این دیدگاه از آن جهت محترم است که اولا معتقد است ما در این عصر ناگزیر به وجود سلبریتیها هستیم و ثانیا دنیا هم با مسئله سلبریتی ها و تاثیرات مثبت و منفی آن مواجه است و حتما میتوان از تجارب دنیا در این زمینه بهره برد. چرا که نسبتا ابعاد مسئله در کشور ما و بعضی کشورها، مشابه همدیگر بوده و میتوانند مورد قیاس قرار گیرند.
اگر از مدیران موثر در این مسئله در دوران تحول بپرسید، واژه حذف را برای حکمرانی سلبریتی ها انکار میکنند. آنها معتقدند سلبریتی ها را حذف نکرده اند.
پیمان جبلی در مصاحبه ای در تاریخ ؟ گفت: "من وارد اسامی نمیشوم اما حرفی را که بارها گفتهام را باز هم تکرار میکنم که درِ صدا و سیما به روی هنرمندانی که بخواهند به مردم خدمت کنند باز است."
در مصاحبه ای دیگر وحید جلیلی، قائم مقام فرهنگی صدا و سیما در تاریخ ؟ گفت: "موقعی که صداوسیما را تحویل گرفتیم، متوسط بیننده سریالها ۲۴ درصد بود. نتفلیکس که تحویل نگرفتیم. طوری حرف میزنند که یک جریان رسانهای متنوع، رنگارنگ، پررونق و پرمخاطب داشتیم و یکباره افول کرد! دلیل اینکه تحول لازم و ضروری شد این بود که شما گفتید به ما اجازه دهید از آرمانها کوتاه بیاییم و خط سبزی اداره نکنیم تا میتوانیم به سلبریتیها میدان بدهیم که اینها برای ما مخاطب بیاورند تا نظام قوی شود. بعد از بیست سال چه شد؟ هم مخاطب بهشدت ریزش و افت کرد، هم سر بزنگاهها کسانی که برکشیدید، از جبهه دشمن سر برآوردند."
البته در فرایند تصمیم گیری برای همکاری با مجری، در لایه مدیران، مدیران دیگری هم دخیل اند؛ بطور مثال مدیریت شبکه نسیم در این فرایند، مشخصا دخیل بوده و تصمیم ساز است.
او در مصاحبهای در تاریخ ؟ در جواب به خبرنگاران گفت: "ما تمایل داریم با چهرهها کار کنیم و تعامل هم وجود دارد. برخی از هنرمندان انتخاب کردهاند که در فضای شبکه نمایشخانگی کار کنند؛ برخی هم سینما را انتخاب کردهاند. اما اینکه جایی گفته شود درِ شبکه نسیم به روی کسی بسته بوده و یا از طرحها و ایدهها و حضورشان استقبال نکردهایم این حرف از اساس اشتباه است. هیچ هنرمندی را نمیتوانید مثال بزنید که تمایل به همکاری داشته باشد و در شبکه نسیم جلوی کارِ او گرفته شده باشد."
حال بیایید صداقت تصمیم گیران را بصورت مصداقی و درباره چند سلبریتی -که در سالهای گذشته از صداو سیما خارج شدهاند- ارزیابی کنیم.
"دورهمی" با اجرای مهران مدیری، پربینندهترین برنامه تاریخ تلویزیون ایران است.{} مشخصا ادامه همکاری مسئولان صدا و سیما با مهران مدیری و تیم سازنده(بطور مثال سید مصطفی احمدی، تهیه کننده برنامه)، باعث جذب مخاطب بیشتر در صدا و سیما و البته شبکه نسیم بوده است. اما برنامه مهران مدیری از مرداد 1400 دیگر روی آنتن نرفت. در بررسی علت عدم همکاری او با سازمان، نمیتوان بطور دقیق بررسی کرد؛ اما با بررسی صحبت های ؟ خوشرو میتوان به نتایجی رسید.
خوشرو این نکته را عنوان کرد که «تلویزیون هیچ مشکلی با مهران مدیری ندارد و او اخیراً توافقی برای ساخت یک کار نمایشی داشته است. همچنین فصل پنجم «دورهمی» یک گیر اداری و قراردادی با تهیهکننده دارد که حل شود حتماً ادامه قسمتهای پخش شده هم روی آنتن خواهند رفت.»
این اختلاف و فاصله شما با تلویزیون از چه زمانی ایجاد شد؟
از سال 98 بهطور جدی شروع شد. من سال 98 هم قصد نداشتم تلویزیون کار کنم. یک برنامه استندآپ بیرون از تلویزیون ساختم که در تلویزیون برنامه نداشته باشم. ساختم، هزینه کردم و اسپانسر گرفتم. سروش صحت، ویشکا آسایش و خودم داوران این برنامه بودیم. چهار قسمت ضبط کردیم، تا به پخش رسید، اجازه پخش ندادند. آنقدر اجازه ندادند که داشت به یک دعوای بزرگ میرسید. پای نهادهای تصمیمگیرنده بین فضای مجازی، تلویزیون و وزارت ارشاد به میان آمد. قدرتنمایی بین تلویزیون و باقی ارگانها بود. گفته شد برنامهسازی متعلق به تلویزیون است، ولی سریال، فیلم و مستند را پلتفرمها هم میتوانند بسازند و پخش کنند که دقیقا تلویزیون در همین نقطه هم شکست خورد؛ چراکه چند ماه بعد «همرفیق» شهاب حسینی منتشر شد. نتوانستند مقابل این جریان بایستند.
قسمت آخر فصل پنجم کتاب باز در 13 دی 1399 با میزبانی سروش صحت از حبیب احمد زاده پخش شد. خوشبختانه دقیقا در همین مورد و بصورت مصداقی، از رئیس صدا و سیما درباره حضور سروش صحت، سوال شد: "تهیهکننده این برنامه در فصل قبل و در دورهای پیش از این که من رئیس صداوسیما باشم برنامهاش تمام شده بود. من وقتی آمدم مطلع شدم. حالا هم تهیهکننده، مدیر گروه و مدیر شبکه تصمیم خواهند گرفت که فصل جدید را چگونه شروع کنند."