پایش اتاق تمیز (Cleanroom Monitoring) به مجموعه‌ای از فعالیت‌ها و آزمایش‌هایی اشاره دارد که برای اطمینان از حفظ شرایط بهداشتی و کیفیتی مورد نیاز در اتاق‌های تمیز انجام می‌شود. اتاق‌های تمیز، فضاهای کنترل‌شده‌ای هستند که در صنایع مختلف، به‌ویژه در تولید دارو، تجهیزات پزشکی، الکترونیک و میکروبیولوژی، برای جلوگیری از آلودگی و حفظ محیط کنترل‌شده مورد استفاده قرار می‌گیرند.
اجزای پایش اتاق تمیز
1. پایش ذرات
آزمایش ذرات معلق: استفاده از دستگاه‌های شمارش ذرات برای بررسی تعداد و اندازه ذرات معلق در هوا. این آزمایش به منظور اطمینان از اینکه تعداد ذرات در حدود مجاز و مطابق با استانداردهای مربوطه است، انجام می‌شود.
2.پایش میکروبی
-آزمایش میکروبی: شامل نمونه‌برداری از هوا، سطوح و مواد درون اتاق تمیز برای شناسایی و شمارش میکروارگانیسم‌ها (باکتری‌ها، قارچ‌ها، و غیره). این آزمایش‌ها به‌منظور اطمینان از رعایت استانداردهای بهداشتی و جلوگیری از آلودگی میکروبی انجام می‌شود.
3.پایش شرایط محیطی
دمای محیط: بررسی و کنترل دمای اتاق تمیز برای اطمینان از اینکه در محدوده مجاز و مناسب است.
رطوبت نسبی: اندازه‌گیری و کنترل رطوبت برای جلوگیری از تغییرات غیرمجاز که می‌تواند بر کیفیت محصولات تأثیر بگذارد.
فشار هوا: پایش فشار هوای مثبت یا منفی برای حفظ محیط کنترل‌شده و جلوگیری از ورود آلودگی به اتاق تمیز.
4.پایش جریان هوا
بررسی جریان هوا: ارزیابی سیستم‌های تهویه و جریان هوا برای اطمینان از توزیع یکنواخت و مناسب جریان هوا در تمام نواحی اتاق تمیز.
5. آزمایش عملکرد تجهیزات
-بررسی عملکرد فیلترها: اطمینان از اینکه فیلترهای HEPA یا ULPA به درستی عمل می‌کنند و قادر به حذف ذرات معلق و میکروارگانیسم‌ها هستند.
بازرسی و نگهداری تجهیزات: انجام نگهداری منظم و بررسی عملکرد تجهیزات مربوط به کنترل محیطی.
اهمیت پایش اتاق تمیز
1.تضمین کیفیت محصول
- حفظ شرایط محیطی کنترل‌شده برای تولید محصولات با کیفیت بالا و مطابق با استانداردهای مورد نیاز.
2.پیشگیری از آلودگی
- جلوگیری از ورود آلودگی‌های میکروبی و ذرات به فرآیند تولید یا آزمایش که می‌تواند باعث آسیب به محصول نهایی یا نتایج آزمایش شود.
3.رعایت مقررات و استانداردها
- اطمینان از رعایت مقررات و استانداردهای مربوط به محیط‌های کنترل‌شده مانند استانداردهای ISO، GMP و دیگر الزامات قانونی.
4.بهبود ایمنی و کارایی
- ایجاد یک محیط امن و کارآمد برای کارکنان و جلوگیری از خطرات ناشی از آلودگی و عدم تطابق شرایط محیطی.
پایش مستمر و دقیق اتاق‌های تمیز به تولیدکنندگان کمک می‌کند تا از کیفیت و ایمنی محصولات خود اطمینان حاصل کنند و به رعایت مقررات و استانداردهای صنعتی پایبند باشند.
