نسخه الكترونيكي چاپ دوم کتاب «پنج گفتار درباره اخبار جعلی» در قالب نذر فرهنگی به طور رايگان از سوی نویسنده در اختیار علاقهمندان قرار گرفت. این کتاب که چاپهای اول و دوم آن طی سال ۱۳۹۹ منتشر شد، در پی واردکردن ادبیات مفهومی پربسامدترین واژه سالهای اخیر رسانههای جهان یعنی اخبار جعلی به زیستبوم ارتباطی کشور است. چینش گفتارهای کتاب حاضر بر سیر زمانی تولیدشان منطبق است لذا خواننده قدمبهقدم نسبت به غنی و روزآمد شدن واژگان، تعاریف و مفاهیم وقوف مییابد. چنانکه در پیشگفتار کتاب آمده نویسنده داعیهدار حوزه ترجمه نيست و به سبب دغدغه شخصی، قلت منابع اصلی مربوط به اخبار جعلی به زبان فارسی و فقدان ادبیات مفهومی آن در کشور، در این راه پر مخافت گام نهاده است؛ لذا طبیعی است که برخی واژگان به دلیل نوپدید بودن در بوم ارتباطی کشور معادلهایی مناسب و روان ندارند. البته قرائتهای گوناگون از برخی واژگان و مفاهیم آنها هم در به خدمت گرفتن معادلهای گوناگون بیتأثیر نبوده است کما اینکه در دنیا نیز به سبب همین چندگانگی قرائت و درعینحال برخی قرابتها و همپوشیهای معنایی، گاه در این حوزه با این مسئله مواجهیم. چندوجهی بودن مفاهیم و عدم سرراست بودن و عامهفهم نبودن آنها نیز بر دمیده شدن لهیب این آتش افزوده است. گفتنی است که خواننده در فرایند مطالعه کتاب علاوه بر واژگان کلیدی اطلاعات نادرست غیرعمدی و عمدی همچنین اخبار جعلی با واژگانی چون حقایق جایگزین، پساحقیقت، مرگ حقیقت و امثال آن بیشتر آشنا میشود.
در این کتاب به شکلهای گوناگونِ اخبار جعلی از نوشته، صوت و عکس گرفته تا فیلمها همچنین نقش هوش مصنوعی در تولید انواع جعل عمیق و آثار زیانبار آنها بر افکار عمومی اشارهشده است و سعی شده تا در حد امکان به شیوههای شناسایی این جعلیات چه برای مخاطب شبکهایِ عام و چه خبرنگاران، سازمانهای رسانهای و البته معلمان و مربیان سواد رسانهای پیشنهادهایی سخت افزارانه و نرم افزارانه ارائه شود.
نقش سوادهای رسانهای، خبری و دیجیتالی در قالب سوادهای نوین در مبارزه با اخبار جعلی از دیگر موضوعهایی است که در این کتاب بدان پرداختهشده است. در گذشتههای دور باسواد به کسی میگفتند که خواندن، نوشتن و حساب کردن میدانست ولی امروزه باسواد کسی است که بهواسطه آموختههایش تغییری مثبت در زندگی خود ایجاد کند؛ تغییری که درگرو کاهش حداکثری ورود اخبار جعلی به فرایند تصمیمگیریهای خرد و کلان افراد به مدد چنین سوادهایی نوین در روند زندگی است.
امید است این نذر فرهنگی در ظل عنایات و توجهات خداوند تبارکوتعالی در نظر عموم مخاطبان شبکهای در هنگامهای که افکار عمومی در ایران و جهان با بحران همهگیری ویروس مسري اخبار جعلی دستبهگریبان است، مفید فایده واقع شود.
پيوند دريافت رايگان نسخه الكترونيكي كتاب: https://independent.academia.edu/Falsafi1391/Books