برای خیلی از دانشجویان مقطع دکتری، ادامه تحصیل فقط به معنی درس خواندن نیست؛ بلکه فرصتی برای استفاده از معافیت تحصیلی دکتری هم هست.
معافیت تحصیلی دکتری، یکی از مهمترین روشهاییست که به آقایان اجازه میدهد تا در طول تحصیل، از رفتن به سربازی معاف باشند و با خیال راحت روی درس و پژوهش تمرکز کنند.
اما نکته مهم اینجاست: این معافیت فقط تا مدت مشخصی به شما داده میشه، که بهش میگویند سنوات مجاز دکتری. اگه از این زمان بیشتر بمونید، دیگه خبری از معافیت نیست و ممکنه از دانشگاه اخراج بشید یا مجبور بشید شهریه آزاد پرداخت کنید.
طبق آخرین بخشنامه سنوات دکتری دانشگاه، مدت سنوات مجاز دکتری بین ۶ تا ۸ ترم (۳ تا ۴ سال) تعریف شده. اگه دانشجو تو این بازه موفق به دفاع نشه، میتونه با شرایط خاص تا ۲ ترم دیگه هم تمدید سنوات بگیره. یعنی در مجموع، نهایتاً ۵ سال زمان داره برای تموم کردن دکتری.
پس چه برای برنامهریزی درسی، چه برای مسائل نظاموظیفه، و چه برای حفظ امکاناتی مثل خوابگاه، وام یا تغذیه، دونستن شرایط و محدودیتهای سنوات تحصیلی خیلی مهمه.
در ادامه این مقاله مشاوره آویژه، به صورت ساده و دقیق توضیح میدیم که سنوات مجاز دکتری چقدره، چطور میتونید تمدیدش کنید و چه مدارکی لازم دارید.
سنوات مجاز دکتری
برای دانشجویان دکتری، مدت تحصیل به صورت تمام وقت و با محدودیت زمانی مشخص تعریف شده است:
دکتری ناپیوسته (Ph.D): بین ۶ تا ۸ نیمسال تحصیلی (معادل ۳ تا ۴ سال)
دکتری پیوسته (پزشکی): معمولاً تا ۸ نیمسال (حدود ۴ سال)، اما این عدد بسته به رشته و ضوابط نظام وظیفه میتواند تغییر کند. مقاله امریه سربازی آویژه را حتما بخوانید.
اگر دانشجو نتواند در مدت مجاز فارغالتحصیل شود، با رعایت شرایط زیر میتواند حداکثر تا ۲ نیمسال اضافه درخواست تمدید کند:
ارائه درخواست کتبی به دانشگاه
تأیید شورای تحصیلات تکمیلی
در صورت عبور از ۱۰ نیمسال: تأیید کمیسیون موارد خاص
✅ در مجموع، سقف کل مدت معافیت تحصیلی دکتری ناپیوسته یا پیوسته، ۱۰ نیمسال (حدود ۵ سال) خواهد بود.
دانشجویان این مقطع اجازه ندارند همزمان در مقاطع یا دانشگاههای دیگر تحصیل کنند.
تعداد کل واحدهای دکتری معمولاً حدود ۳۶ واحد است:
۱۲ تا ۱۸ واحد آموزشی
۱۸ تا ۲۴ واحد پژوهشی (شامل پایاننامه و رساله)
نمره قبولی در هر درس: حداقل ۱۴
شرط معدل برای فارغالتحصیلی: حداقل معدل کل ۱۶
شرط اصلی فارغالتحصیلی نیز دفاع موفق از رساله دکتری است.
دانشجویان دکتری (پسران مشمول) تا پایان سنوات مجاز و زمان تمدید، دارای معافیت تحصیلی هستند.
بعد از پایان مهلت قانونی (سنوات عادی + تمدید)، دانشجو موظف است خود را به پلیس +۱۰ معرفی کند.
در صورت تأخیر یا عدم معرفی، مشمول غیبت سربازی شده و با پیامدهای قانونی مواجه خواهد شد.
معافیت تحصیلی دکتری
۱. دکتری تخصصی (PhD)
سنوات مجاز عادی: ۱۰ نیمسال (۵ سال)
حداکثر سنوات معافیت تحصیلی: ۱۲ نیمسال (۶ سال)
یعنی دانشجو میتواند تا ۱۰ نیمسال به طور عادی تحصیل کند و در صورت نیاز، تا ۲ نیمسال دیگر با تایید دانشگاه و نظام وظیفه معافیت تحصیلیاش تمدید شود.
۲. دکتری عمومی (حرفهای)
پزشکی: معافیت تحصیلی تا ۲۰ نیمسال (۱۰ سال)
دندانپزشکی: ۲۰ نیمسال (۱۰ سال)
داروسازی: ۱۹ نیمسال (۹.۵ سال)
دامپزشکی: ۱۸ نیمسال (۹ سال)
۳. دستیاری تخصصی
دندانپزشکی: ۸ نیمسال (۴ سال)
دامپزشکی: ۱۰ نیمسال (۵ سال)
معافیت تحصیلی دانشجویان فقط در بازه سنوات مجاز داده میشود.
پس از اتمام این مدت، دانشجو باید وضعیت سربازی خود را مشخص کند.
