با وجود آزمون نیمه متمرکز کنکور دکتری که سبب شد کنکوردکتری شکل رسمی تری به خود بگیرد، اما همچنان مصاحبه دکتری اهمیت زیادی در پذیرش داوطلبین دکتری دارد.
سازمان سنجش اعلام کرده است که تاثیر مصاحبه در پذیرش کنکور دکتری 50 درصد است.
پس از پایان مصاحبه دکتری، میانگین نمره مصاحبه داوطلب و نمره تراز کسب شده در آزمون کتبی، نمره کل داوطلب میشود.
نمرات کل هر داوطلب با ظرفیت های هر واحد دانشگاهی مقایسه میشود و در نهایت افرادی پذیرفته می شوند که بالاترین نمره کل را کسب کرده باشند.
بعد از آن که کارنامه مرحله کتبی از سوی سازمان سنجش منتشرمی شود، دانشگاه های پذیرنده دانشجویان دکتری برای تعیین حد نصاب نمره سنجش علمی داوطلبان اقدام میکنند. داوطلبان می توانند برای انتخاب رشته دکتری بر اساس دانشگاه ها و ظرفیت پذیرش دکتری که در دفترچه انتخاب رشته دکتری اعلام میشود، اقدام کنند.
فرآیند شرکت در مصاحبه دکتری به صورت زیر است:
متقاضیان شرکت در دکتری باید با توجه به جدول زمانی که همه ساله از سوی دانشگاه ها اعلام می شود، با به همراه داشتن مدارک لازم و مدارک مورد نیاز دانشگاه مصاحبه کننده، که از طریق وب سایت دانشگاه ها و یا تماس تلفنی با داوطلب از سوی دانشگاه ها اطلاع رسانی میگردد، در مصاحبه شرکت کنند.
در مصاحبه ی دکتری، به صورت غالب 40 درصد نمره به سوابق پژوهشی و 30 درصد به سوابق آموزشی و 30 درصد نیز به ارزیابی ها در جلسه مصاحبه اختصاص داده میشود.
نمره معدل و پایان نامه، دانشگاه های مقاطع قبلی، کارهای تحقیقاتی و پژوهشی که قبلا کار شده است و سوابق تدریس در دانشگاه و مدرک زبان و نمره کتبی که در آزمون دکتری موفق به کسب آن شده است به عنوان یکی از فاکتور های مهم و موثر برای کسب امتیاز بخش آموزشی و پژوهشی برای قبولی در مصاحبه دکتری دانست میتوان در نظر گرفت.
آنچه برای داوطلبان ادامه تحصیل در مقطع دکتری، در جلسات مصاحبه امتیاز آور است میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
اینکه هر مورد چگونه امتیاز بگیرد، به نظر اساتید مصاحبه کننده هر دانشگاه بستگی دارد.
اما موضوعی که در جلسات مصاحبه متداول است این است که سقف مشخصی برای امتیاز مقالات و سایر کار های پژوهشی وجود دارد، این موضوع به این معنی است که هر چقدر که داوطلبان مقاله بیشتری ارائه داده باشند، از سقف امتیاز تعیین شده نمره بالاتری کسب نخواهند کرد.
جدای از مقاله و کتاب، حتی ثبت اختراع و کسب رتبه در جشنواره های علمی همانند خوارزمی، فارابی و طرح های پژوهشی در مصاحبه های دکتری امتیازآور است.
به طور کلی چه دانشگاه آزاد و چه سراسری سوالاتی در حوزه سه دسته زیر خواهند پرسید:
بسته به اساتیدی که در جلسات مصاحبه وجود دارند ممکن است سوالات مختلفی از شما پرسیده شود. ممکن است از شما بخواهند تا چکیده پایان نامه ارشد خود را به زبان انگلیسی بگویید، یا موضوع مد نظرتان را برای رساله دکتری شرح دهید و یا حتی ممکن است بخواهند خودتان را به زبان انگلیسی معرفی کنید، دیالوگ های ساده و روزمره را از شما بپرسند و یا بخواهند تا متون تخصصی مقالات یا کتب مرتبط با رشته خودتان را روخوانی کنید و از شما در مورد واژگان تخصصی رشته تان به انگلیسی سوال کنند.
در مورد مبانی نظری و روش تحقیق و نتیجه گیری پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد شما، قطعا سوالاتی خواهند پرسید.
در مورد موضوعی که میخواهید برای دکتری به عنوان پژوهش کار کنید سوالات تخصصی خواهند پرسید.
آمار و روش تحقیق بخش جدایی ناپذیری از مصاحبه های دکتری هستند که باید به آن مسلط باشید.
اگر اعلام کرده باشید که مشغول تدریس در درسی هستید، در مورد آن درس سوالاتی را مطرح خواهند کرد و شما ملزم به پاسخگویی هستید.
اگر مقالات و پژوهش هایی را ارایه کرده اید، قطعا در زمینه آن ها از شما سوالاتی خواهند پرسید.
سوالات عمومی که در جلسات مصاحبه دکتری پرسیده میشود پاسخی منحصر به فرد را از هر فرد مطالبه میکند.
منبع درآمد و شغل فرد و وضعیت تاهل و عائله مندی هر فرد ممکن است به عنوان سوالات عمومی در جلسات مصاحبه مطرح شود سعی کنید با صداقت تمام به آن ها پاسخ دهید.
محل اقامت در شهر دانشگاه پذیرفته شده و سطح زندگی نیز زیر مجموعه سوالات عمومی جلسات مصاحبه است.
داوران جلسات دفاع ممکن است از شما بخواهند تا اولویت های انتخاب رشته خودتان را با انگیزه انتخابتان تشریح کنید.
علت و انگیزه تحصیل در مقطع دکتری نکته جالب توجه مصاحبه کنندگان پذیرش دکتری است.
و ممکن است با پرسیدن سوالاتی همچون آخرین کتابی که مطالعه کرده اید چیست و یا چه ورزشی انجام می دهید شما را غافلگیر سازند.
در برخی دانشگاه های خاص که ماهیت مذهبی دارند از شما سوالات مذهبی نیز پرسیده می شود.
داوطلبان ادامه تحصیل مقطع دکتری وزارت بهداشت در نظر داشته باشند که فرم امتیاز دهی وزارت بهداشت و وزارت علوم با یک دیگر تفاوت دارد و مصاحبه به صورت متمرکز برگزار می شود.