"طلاق عاطفی" به وضعیتی گفته می‌شود که در آن زوجین، با وجود اینکه هنوز از نظر قانونی متاهل هستند، از نظر عاطفی به شدت از هم فاصله گرفته‌اند. این وضعیت اغلب پیش از طلاق قانونی رخ می‌دهد، اما می‌تواند به طور مستقل نیز اتفاق بیفتد.
در طلاق عاطفی، همسران به تدریج از نظر عاطفی از یکدیگر فاصله می‌گیرند که منجر به فقدان صمیمیت، ارتباط و حمایت متقابل می‌شود. زوجین ممکن است با هم زندگی کنند اما زندگی جداگانه‌ای داشته باشند و فعالیت‌ها، اهداف یا علایق مشترک کمی یا هیچ داشته باشند.
پژوهش ها نشان می‌دهد که در طول فرآیند طلاق عاطفی، زوجین ممکن است درجات مختلفی از ترس، آرامش، غم، خشم، امید یا حتی رشد شخصی را تجربه کنند که اغلب بر اساس اینکه چه کسی طلاق را آغاز کرده است، متفاوت است.
مطالعه مرکز مشاوره خانواده آویژه در سال 2023 نشان داد که طلاق‌های عاطفی همچنین می‌تواند با مشکلات هیجانی – دشواری در شناسایی و ارتباط با احساسات فرد – و احتمالا افسردگی مرتبط باشد. این تأثیرات سلامت روان بر هر دو فرد و ازدواج آن‌ها، اهمیت تشخیص زودهنگام علائم و رسیدگی به آن‌ها قبل از تشدید شدن را برجسته می‌کند. ویدئو مشاوره خانواده آویژه را حتما ببینید.
در ادامه این مطلب مشاوران آویژه سه نشانه طلاق عاطفی را بررسی می‌کنیم:
مطالعه‌ای که مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی آویژه انجام داده اند، نشان می‌دهد که طلاق‌های عاطفی اغلب مدت‌ها قبل از طلاق رسمی آغاز می‌شوند. بر اساس تجربیات مراجعان در مورد فاصله گرفتن از یکدیگر در دوران ازدواج؛ فقدان ارتباط، یکی از بارزترین نشانه‌های طلاق عاطفی است.
همسران ممکن است از به اشتراک گذاشتن افکار، احساسات، آرزوها و تجربیات روزانه خود با یکدیگر دست بردارند. مکالمات سطحی و سرد شده و به موضوعات ضروری مانند کارهای خانه، رفاه فرزندان یا امور مالی محدود می‌شوند.
گرمی و محبتی که زمانی مشخصه تعاملات آن‌ها بود، جای خود را به دوری و بی‌تفاوتی می‌دهد. نشانه‌های غیرکلامی مانند تماس چشمی، لمس و زبان بدن توجه‌کننده که نشان‌دهنده ارتباط و علاقه هستند نیز ممکن است به طور قابل توجهی کاهش یابند.
عدم رابطه از زبان مراجع: "در نقطه‌ای حتی رابطه بین ما سرد شد. فاصله‌ای شروع به شکل‌گیری کرد. ما دیگر موضوعات گفتگوی همیشگی نداشتیم. من روی لذت‌های خودم تمرکز کردم، او روی کارش و رابطه ما از طریق بچه‌ها بود. طلاق در واقع توقف نهایی فرآیندی بود که سال‌ها قبل شروع شده بود."
فقدان ارتباط یک شکاف عاطفی بین همسران ایجاد می‌کند و باعث می‌شود آن‌ها بیشتر شبیه هم‌خانه باشند تا شریک زندگی. این می‌تواند احساسات اضطراب و تنهایی را حتی در کنار هم بودن ایجاد کند.
پیشنهاد می کنیم برای دریافت مشاوره حضوری رایگان حتما این مقاله روانشناسان آویژه را بخوانید: مشاوره حضوری رایگان در غرب تهران
در ازدواج‌های پر تنش، محبت فیزیکی و فعالیت جنسی می‌تواند به طور قابل توجهی کاهش یابد یا کاملا متوقف شود. زوجین طلاق عاطفی نیز تمایل دارند سطح بسیار پایینی از صمیمیت عاطفی را تجربه کنند که اغلب به دلیل قطع ارتباط عاطفی زیربنایی، ناسازگاری، فقدان جذابیت یا تعارضات حل نشده است.
یک مطالعه در سال 2021 نشان داد که وقتی ما شریک زندگی خود را مراقب و پاسخگو به نیازهایمان می‌دانیم، صمیمیت بیشتری را تجربه می‌کنیم که می‌تواند رضایت از رابطه را افزایش دهد. با این حال، طلاق‌های عاطفی می‌تواند شامل از دست دادن ارتباط عمیق، نزدیکی، اعتماد، تفاهم متقابل، دسترسی عاطفی و پاسخگویی بین همسران باشد.
پس از مواجهه با چالش‌های متعدد رابطه بدون حل موفقیت‌آمیز، همسران ممکن است نسبت به نیازها، احساسات و رفاه یکدیگر بی‌تفاوت شوند و از تلاش برای حفظ رابطه دست بردارند. این می‌تواند احساسات غفلت را بیشتر تقویت کند و چرخه‌های منفی بی‌توجهی عاطفی به یکدیگر را ادامه دهد.
طلاق‌های عاطفی اغلب شامل افزایش سطح درگیری است، جایی که زوجین قادر به حل آن‌ها نیستند یا پس از تلاش‌های ناموفق متعدد تسلیم می‌شوند. با گذشت زمان، این تعارضات حل نشده باعث ایجاد کینه و خصومت می‌شود. همسران ممکن است برای جلوگیری از هرگونه اصطکاک بیشتر از همدیگر دوری کنند و این باعث ایجاد فاصله عاطفی بیشتر می‌شود.
"ما به بحث‌های بی‌انتهایی درباره اینکه چه کسی حق دارد، چه کلمه‌ای گفته شده، با چه لحنی گفته شده و معنای آن چیست و چه مجازاتی باید برای آن در نظر گرفته شود، کشیده می‌شدیم. این تا جایی خسته‌کننده بود که در هشت یا نه سال آخر، تا حد امکان سعی می‌کردم صحبت نکنم، در اتاق جداگانه‌ای باشم و زندگی خودم را بکنم." این توضیحات مربوط به یکی از مراجعان است که در اواخر زندگی اش دچار طلاق عاطفی شده بود.
طبق نظریه گاتمن، چهار رفتار مخرب در یک تعارض می‌تواند نشان‌دهنده پایان یک ازدواج باشد. این چهار رفتار عبارتند از:
فقدان ارتباط باز
بدون ارتباط باز، سوءتفاهم‌ها و فرضیه‌ها افزایش می‌یابند. زوجین ممکن است به نیت یکدیگر شک کنند که منجر به سوءظن و ناامنی می‌شود.
خستگی عاطفی
با گذشت زمان، بار عاطفی درگیری‌های مداوم و نیازهای برآورده نشده می‌تواند منجر به خستگی عاطفی شود و فضای کمی برای تعاملات مثبت باقی بگذارد. برای دریافت مشاوره خانواده حتما این مقاله را بخوانید: مشاوره تلفنی رایگان مشکلات زناشویی
نتیجه‌گیری
طلاق عاطفی فرآیندی تدریجی است که با از دست دادن صمیمیت، افزایش درگیری و خستگی عاطفی مشخص می‌شود. بدون مداخله مناسب، طلاق عاطفی می‌تواند به طلاق قانونی منجر شود.
مطالعه‌ای در سال 2022 نشان داد که وقتی هر دو همسر مشکلاتشان را جدی می‌گیرند، خطر جدایی کاهش می‌یابد. با این حال، در طلاق‌های عاطفی، ممکن است آن‌ها احساس خستگی بیش از حد کنند و آشتی را به طور فزاینده‌ای دشوار سازند.
علاوه بر این، تحقیقات نشان می‌دهد که همسران اغلب با هم می‌مانند و در یک دوره طولانی از طلاق عاطفی گرفتار می‌شوند زیرا روابط آن‌ها هم عناصر مثبت و هم منفی دارد و پایان دادن به آن‌ها یا ادامه دادن در مواجهه با مشکلات دشوار است.
درک اینکه شما در یک طلاق عاطفی هستید، حکم مرگ برای رابطه شما نیست، بلکه فرصتی برای تأمل در مورد آنچه شما، همسرتان و فرزندان‌تان، در آن شرایط گرفتار هستید، می باشد.
هیچ کس برنده نمی‌شود اگر حتی یکی از همسران در یک ازدواج ناراضی باشد. در حالی که طلاق‌های عاطفی می‌توانند چالش‌برانگیز و دردناک باشند، رسیدگی به نارضایتی اولین قدم برای آماده‌سازی خود برای حرکت از یک رابطه ناکام یا بهبود و بازسازی یک پیوند قوی‌تر و مرتبط‌تر با همسرتان است.
آیا از خوشبختی خود در ازدواج‌تان مطمئن هستید؟ برای یک پاسخ مبتنی بر علم حتما با مشاوران مرکز روانشناسی آویژه صحبت داشته باشید و رضایت زناشویی در این زمینه کمک کننده می باشد.
منبع: مرکز مشاوره روانشناسی آویژه/// psychology.avije.org
