در مطالعهای که توسط روانشناس مشاوره فمیلیکو انجام شد، دریافتند که کودکان 3 تا 7 ساله که داستان های مثبت را شنیدهاند، که پیامد مثبت صداقت را نشان میدهد بسیار بیشتر از بچه هایی که داستان منفی شنیده بودند، حقیقت را می گفتند، که پیامد منفی دروغگویی را نشان می دهد (چوپان بارها به عنوان یک شوخی درخواست کمک می کند، اما زمانی که واقعاً به کمک نیاز دارد، روستاییان به کمک او نمی آیند).
ما در مورد بد بودن دروغ صحبت می کنیم، اما رفتار جایگزین را برجسته نمی کنیم. بچهها به مثالهایی برای نحوه رفتار در موقعیتهایی خاص نیاز دارند که ممکن است دروغ گفتن نسبت به راستگویی آسانتر باشد ، داستانهایی که نشان میدهند چگونه صادق باشیم، چگونه به نظر میرسد؟
برای بچههای بزرگتر، صحبت درباره صداقت شخصیتهای کتابهایی که میخوانند میتواند بحثهای الهامبخش و آموزندهای را برانگیزد.
اگر در مورد چیزی که نگران آن هستید، مانند حادثهای در مدرسه، به پاسخی مستقیم نیاز دارید، مطالعات نشان میدهند که از فرزندتان بخواهید قبل از پرسیدن سوالی به شما قول بدهد که حقیقت را به شما بگوید، شانس راست گفتن این کار را افزایش میدهد. اما توجه داشته باشید که این استراتژی تضمینی نیست و باید به اندازه کافی از آن استفاده کرد تا لوس نشود. آنجلا کراسمن، استاد و رئیس دپارتمان روانشناسی در کالج عدالت کیفری جان جی در دانشگاه سیتی نیویورک، میگوید: «نمیخواهید از این یکی بیش از حد استفاده کنید وگرنه ممکن است کارایی خود را از دست بدهد». و همانطور که تالوار اشاره می کند، وعده ها و تشویق ها برای بچه های کوچکتر احساس تعهد بیشتری دارند.
مشاوره کودک فمیلیکو می گوید که کودکان خردسال، زیر 8 سال یا بیشتر، انگیزه زیادی برای راضی نگه داشتن شخصیت های مهم زندگی خود دارند. تحقیقات فمیلیکو نشان میدهد که گفتن به بچهها که اگر حقیقت را بگویند از آنها خوشحال میشوید، این احتمال را افزایش میدهد که با شما روراست باشند. تحقیقات خاطرنشان می کند که نوجوانان تا حدودی کمتر به خوشایند بودن چهره های زندگی اهمیت می دهند و بیشتر به احساس درونی خود از آنچه درست است اهمیت می دهند. (مطالعه دیگری نشان داد که گفتن به کودکان 9 تا 11 ساله که اگر حقیقت را بگویند نسبت به خود احساس خوبی خواهند داشت، احتمال دروغ گفتن آنها را کاهش می دهد.) در تمام سنین، به دنبال فرصت هایی باشید که به فرزندتان احساس خوبی نسبت به آنها بدهید.
بچهها خیلی زود – از والدینشان – یاد میگیرند که چگونه به خاطر ادب یا برای جلوگیری از صدمه زدن به احساسات دیگران دروغ بگویند. "متشکرم، این کتاب عالی به نظر می رسد" به جای "من قبلاً این کتاب را خوانده ام!" یا "من نمی توانم بازی کنم چون سرم شلوغ است"، به جای "من دوست ندارم با شما بازی کنم!" محققان فمیلیکو این نوع دروغها را «مناسب اجتماعی» مینامند، زیرا تعامل ما با دیگران را هموار میکنند.
اما صادق بودن نباید مساوی با بی ادبی یا آزاردهنده بودن باشد. تالوار میگوید راه حل این است که بین صداقت و توجه به احساسات طرف مقابل تعادل برقرار کنید. ما میخواهیم به فرزندانمان بیاموزیم که صادق باشند، اما میخواهیم به آنها مهربانی را نیز بیاموزیم. تالوار می گوید: ما باید صداقت را به گونه ای آموزش دهیم که به طور بالقوه به دیگران کمک کند و به دیگران آسیب نرساند.
وقتی فرزند شما دروغ می گوید، دلیلی وجود دارد - آنها به دنبال چیزی هستند. و اگر آن را دریافت کنند، می تواند دروغگویی را به عنوان یک استراتژی موثر تقویت کند. بنابراین اگر متوجه میشوید که فرزند کوچکترتان همیشه به محض اینکه فرزند بزرگترتان درباره مدرسه به شما میگوید، داستانی در مورد آسیب دیدن در مدرسه میسازد، ممکن است این یک رفتار توجهجویانه باشد. کراسمن پیشنهاد میکند: «وقتی کودکی دروغ میگوید، بفهمید که چه پویایی ممکن است در جریان باشد». «آیا راههایی وجود دارد که بتوانید دروغ را نادیده بگیرید تا آنها پاداش دریافت نکنند؟ آیا آنها می توانند از راه دیگری به آنچه می خواهند برسند؟»
یکی از مهمترین دلایلی که باعث میشود کودک به دروغ گفتن وادار شود، عدم تناسب میان واقعیات و انتظارات از کودک است. به این معنا که برخی اوقات کودک احساس کمبود میکند و برای جبران این کمبودها دروغ میگوید. مثلا زمانی که کودک یا نوجوان درباره محل زندگی، شغل والدین، تفریحات و دوستان خود احساس کمبود و خجالت میکند، به دروغ متوسل میشود تا این کمبودها را جبران کند. پس برای اینکه راستگویی را به کودکان خود آموزش دهید باید انتظاراتی که از کودک دارید با موقعیت او متناسب باشد.
همانطور که میدانید بسیاری از والدین در مقابل کودکانشان دروغ میگویند و کار خود را با این عنوان که دروغ مصلحتی بوده است، توجیه میکنند. مثلا فردی به خانه شما آمده و با همسرتان کار دارد. با اینکه همسر شما در خانه است اما بنا به دلایلی که نمیخواهد دیداری با آن شخص داشته باشد به دروغ می گویید که همسرتان خانه نیست. پس طبیعی است که فرزندتان این رفتار شما را دیده و دروغگویی را یاد بگیرد. اگر میخواهید فرزندتان صداقت داشته باشد باید از خودتان شروع کنید.