انتخاب همسر یکی از چالش برانگیزترین موضوعاتی است که در طول زندگی برای هر انسانی پیش خواهد آمد . برای افرادی که در زندگی خود قصد تشکیل خانواده را دارند انتخاب همسر می تواند سرنوشت ساز ترین انتخاب در طول زندگی باشد چرا که سعادت و شقاوت انسان در گرو تشکیل یک خانواده موفق است تا در کنار خانواده بتوانند مسیر رشد و تعالی را به درستی طی کنند .
مسلم است که خانواده اصلی ترین و موثرترین بنیان تربیت ، رشد و شکوفایی انسان می باشد بنیانی که با داشتن اصول و ارزشهای مشخص ، اصیل و حقیقی کمک می کند که انسان مسیر کمال و سعادت را پیش بگیرد از این رو انتخاب همسر بدون شک اصلی ترین مقدمه تشکیل چنین بنیانی است . انتخاب همسر همیشه با علامت سوال های خاص خود همراه بوده است که در صدر این سوال ها معیارهایی که برای انتخاب همسر مطرح هستند قرار دارد .
ملاک های انتخاب همسر در هر فرهنگ و جامعه ای و در هر خانواده و فردی بر اساس ارزش ها ، علایق ، اهداف ، اعتقادات و شخصیت فرد ممکن است بر اساس معیارهای خاصی باشد . اما به طور کل انسان به صورت ذاتی کمال طلب می باشد و در پی کسب بهترین ها است پس می توان گفت معیار های مشخص و برتری برای انتخاب همسر به صورت عمومی بین انسان ها وجود دارد که ممکن است با توجه به تفاوت های فرهنگی و دیگر توافق گفته شد اولویت بندی این معیارها در انتخاب همسر از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد .
انتخاب شریک زندگی حساس ترین و شاید بزرگترین انتخابی است که انسان در طول زندگی خواهد گرفت پس نیاز است که برای آن وقت و دقت کافی را صرف کند چراکه هرگونه قصور و کم توجهی در مورد انتخاب همسر میتواند زندگی آینده ما را به راحتی تحت تاثیر خود قرار دهد و حداقل پیامد آن نداشتن یک زندگی توام با آرامش و رو به رشد خواهد بود .
پس انتخاب همسر مسئله ای است که نیازمند مشاوره قبل از ازدواج می باشد چرا که کارشناسان مشاوره خانواده با تکیه بر علم و دانش و تجربه خود می توانند ما را در انتخابی درست راهنمایی کند . کارشناسان مشاوره قبل از ازدواج می تواند با تشخیص وجوه مشترک و تفاوت ها و تناسب ها بین دو فرد که قصد تشکیل زندگی مشترک با یکدیگر را دارند تا حدود قابل توجهی موفقیت و یا عدم موفقیت ازدواج آنان را پیش بینی کند هرچند که آینده قابل پیش بینی نمی باشد اما بر اساس اصول علم روانشناسی و نکاتی که در پایداری و عدم پایداری رابطه بین دو فرد دخیل هستند ، یک مشاوره خانواده می تواند با دیدی جامع و علمی و کارشناسی به رابطه بین دو فرد احتمال ازدواج موفق یا ناموفق در آنان را پیش‌بینی کند پس انتخاب همسر بطور حتم نیازمند مشاوره ازدواج میباشد .
معیارهای انتخاب همسر مسئله ای است که می تواند از جنبه ها و دیدگاه های مختلف مورد بررسی قرار گیرد . عوامل مختلفی در معیارهای انتخاب همسر تاثیر گذار هستند ، همانطور که گفتیم فرهنگ های مختلف در جوامع و خانواده های مختلف باعث می شود که تفاوت های فردی بخصوصی به وجود بیاید ، این تفاوت ها شامل تفاوت در اعتقادات مذهبی ، تفاوت در باورها ، تفاوت در اندیشه ها ، طرز فکر ها ، دیدگاه ها ، ارزش ها ، علایق ، اهداف ، خط قرمزها ، نیازها و ... می باشد .
تمامی این تفاوت ها باعث می شوند که معیارهای انتخاب همسر از فردی به فرد دیگر اولویت بندی متفاوتی داشته باشد این در حالی است که تعداد زیادی از معیارهای انتخاب همسر بین افراد مختلف مشترک می باشد و بیشتر اولویت بندی آن ها متفاوت است .
همانطور که گفتیم معیارهای انتخاب همسر از دیدگاه های مختلف می تواند مورد بحث قرار گیرد به طور مثال معیارهای انتخاب همسر از دیدگاه اسلام ، معیارهای انتخاب همسر از دیدگاه روانشناسی و ... همینطور معیارهای انتخاب همسر از دیدگاه پسران و یا معیارهای انتخاب همسر از دیدگاه دختران و حتی می توان معیارهای انتخاب همسر را از دیدگاه خانواده ها و والدین بررسی کرد .
نکته ای که وجود دارد این است که معیارهای انتخاب همسر حتی در یک فرد در بازه های سنی متفاوت دچار تغییر و تحول می شود و این تغییر و تحول نشأت گرفته از تکامل و بلوغ فردی می باشد که باعث می شود در حالت معمول با رشد و بلوغ ذهنی انسان معیارهای انتخاب همسر برای او از معیارهای سطحی و مادی و پوشالی به معیارهای حقیقی و ارزشمند و معنوی تبدیل شود . پس هرگز نمی توان معیار های افراد مختلف را با یکدیگر مقایسه کرد و یا به یکدیگر تحمیل کرد و اگر قرار باشد قضاوتی در مورد معیارهای انتخاب همسر صورت بگیرد فقط میتوان معیار های حال حاضر یک فرد را با معیارهای مورد نظر او در گذشته مقایسه کرد و درستی یا نادرستی تغییر و تحول ایجاد شده را مورد بررسی قرار داد .
انتخاب همسر از دیدگاه اسلام بر اساس معیارهای حقیقی و ارزشمند می باشد . انتخاب همسر از دیدگاه اسلام چه برای پسران و چه برای دختران به صورت جامع و دقیق مورد بررسی قرار گرفته است و در احادیث و آیات و روایات متعددی به جوانب مختلفی در مورد ازدواج و انتخاب همسر صریحا اشاره شده است . انتخاب همسر از دیدگاه اسلام می تواند پاسخگوی بسیاری از سوالات و روشن کننده بسیاری از گمراهی هایی باشد که در ذهن افراد در مورد انتخاب همسر وجود دارد و میتوان با پیروی از کتاب خدا و سخن ائمه و بزرگان از سردرگمی ها و تردید ها در مورد انتخاب همسر شایسته نجات یافت چرا که انتخاب همسر از دیدگاه اسلام با توجه به معیارها و اصولی تعریف شده است که اصلی ترین و مهم ترین معیارها و ملاک هایی هستند که می توانند سعادتمندی یک زندگی مشترک را تضمین کنند .
انتخاب همسر از دیدگاه اسلام همانطور که گفته شد بر اساس معیارهای روشن و حقیقی می باشد که برخی از آنها شامل موارد زیر می باشد . ایمان و دینداری ، ایمان و دینداری اولین و مهمترین معیاری است که در انتخاب همسر از دیدگاه اسلام به آن اشاره شده است چرا که همسو بودن در اعتقادات و باور های دینی و مذهبی زمینه تفاهم و سازگاری را در زوج فراهم می کند و همینطور ایمان و دینداری و پایبند بودن به اصول دینی فرد را از بسیاری از انحرافات اخلاقی دور نگه میدارد و خود این امر باعث میشود که زندگی مشترک از بسیاری از هنجار ها و ناملایمات در امان باشد .
اصالت خانوادگی دومین موردی است که در اسلام برای انتخاب همسر به آن اشاره شده است و وصلت با خانواده های اصیل و پایبند به ارزشهای اخلاقی و دور از فساد را یکی از عوامل سعادتمندی در ازدواج دانسته است . سومین مورد اخلاق نیکو و جذابیت اخلاقی و رفتاری می باشد که شامل آراستگی ظاهری ، خوش برخوردی ، رعایت اصول معاشرت با دیگران ، چگونگی رفتار با همسر و فرزند ، توانایی ابراز محبت به همسر و ... می باشد .
دارا بودن عقل و هوش و خرد برای مدیریت زندگی مشترک و حل مسائل و مشکلات و نحوه برخورد درست با موقعیت های مختلف می باشد . داشتن شغل آبرومند با درآمد حلال و کفایت مالی برای تامین نیاز های زندگی مشترک نیز از مواردی است که در اسلام به آن اشاره شده است و در پایان داشتن تناسب ظاهری و تناسب سنی در دیدگاه اسلام برای ویظگی های همسر مطرح شده است . همانطور که مشاهده میکنید معیارها و ملاک های اسلام برای ازدواج جامع و همه جانبه می باشند و هیچ مورد مهمی فروگذار نشده است . پس می توان گفت بر اساس معیارهای مطرح شده از دیدگاه اسلام و اولویت بندی آن می توان انتخابی مطمئن را داشت .
ملاک های انتخاب همسر برای پسران نیز با توجه به تفاوت های فردی و محیطی ممکن است دچار تفاوت های باشد اما از طرف دیگر با توجه به فطرت مشترک انسان ها ملاک های انتخاب همسر برای پسران در بسیاری از موارد مشابه و مشترک میباشد . اما همانطور که گفتیم با بلوغ شخصیتی در فرد ممکن است اولیت بندی این ملاک ها و نوع آن ها دچار تغییراتی شود .
بدون شک برترین و بهترین خاصه وجود یک دختر نجابت حیا و عفت او می باشد وجود این ویژگی ها در شخصیت یک زن او را از بسیاری از ناهنجاری های اخلاقی و رفتاری که می تواند کانون ارزشمند خانواده را مختل کند مصون خواهد کرد . شخصیت متعادل اخلاق نیکو و همینطور داشتن مهارت های زنانه برای حفظ آرامش و ایجاد شور و علاقه در زندگی از ملاک های انتخاب همسر برای پسران می باشد ، توانایی مدیریت منزل ، ایجاد آرامش در جمع خانواده ، توانایی تربیت فرزندان ، توانایی امور خانه داری ، حفظ طراوت و شادابی ظاهری و آراستگی زنانه و همینطور و همین طور مهارت و توانایی جنسی و جسمی برای داشتن روابط زناشویی با کیفیت از جمله این مهارت ها می باشد .
همان طور که می دانید زن ستون و حافظ کنون خانواده و عامل سرزندگی ، پویایی ، رشد و بالندگی اعضای خانواده می باشد ، از این رو وجود صفات فوق به عنوان معیار پسران برای انتخاب همسر قابل درک است . زیبایی ظاهری یکی دیگر از معیارهای مورد توجه پسران میباشد که برای برخی در اولویت و برای برخی دیگر در دسته ملاک های ثانویه قرار می گیرد . به طور کل ملاک های فوق و سایر املاک های دیگر مانند تحصیلات ، اشتغال ، اعتقادات دینی ، تناسب فرهنگی ، اصالت خانوادگی و ... ملاک های انتخاب همسر برای پسران می باشد اما ترتیب اولویت بندی آن در افراد مختلف متفاوت است و ممکن است مورد یا مواردی با توجه به شخصیت و موقعیت فرد برای او مهم نباشد یا اهمیت کمتری داشته باشد .
ملاک های انتخاب همسر برای دختران در مواردی با ملاک های پسران مشتراک می باشد و بنابر تفاوت های ذاتی که بین پسر و دختر وجود دارد ملاک های انتخاب همسر برای دختران در بعضی از موارد تخصصی می شود . از طرف دیگر درست مانند پسران این ملاک ها با توجه به تفاوت های فرهنگی و فردی و همانطور که گفته شد بر اساس ارزش ها ، اعتقادات ، اهداف و علایق از فردی به فرد دیگر دستخوش تغییراتی میشود و ممکن است یک ملاک برای شخصی در اولویت باشد حال آنکه همان ملاک در فردی دیگر هیچ اهمیتی نداشته باشد .
اما از آن جایی که غریزه و ذات ما انسان ها کمال طلب و برتری خواه است و تمامی ما خواهان وجود ویژگی های معنوی و مادی مثبت در مورد همسر خود هستیم پس در مورد دخترام می توان گفت که متعهد بودن و مسئولیت پذیری ، داشتن استقلال شخصیتی ، بلوغ روحی روانی ، ثبات اخلاقی ، خوش خلقی ، پایبند بودن به ارزش هایی که حافظ کانون خانواده هستند ، شخصیت اجتماعی مثبت و ... از جمله موارد و ملاک های غیر مادی می باشد که به صورت مشترک به عنوان ملاک های انتخاب همسر برای دختران وجود دارد .
مسئله مهم دیگری که به عنوان ملاک های انتخاب همسر برای دختران مطرح است مسئله اشتغال و تمکن مالی میباشد ، با توجه به اینکه مسئولیت تامین مخارج زندگی و نیاز های فرزند و همسر در زندگی با پسر می باشد از این رو اهمیت وضعیت مادی و اشتغال پسران برای دختران قابل توجیه می باشد همچنین تحصیلات و جذابیت ظاهری از موارد قابل ذکر در مورد معیارهای انتخاب دختران می باشد که در مجموع تمامی ملاک ها با توجه به تفاوت های فردی اولویت بندی می شوند که ممکن است در این میان تفاوت هایی وجود داشته باشد .
به طور مثال برای فردی که خود شاغل است و یا وضعیت مالی مطلوبی دارد میزان درآمد طرف مقابل اهمیتی نداشته باشد اما برای فردی دیگر وضعیت مادی در اولویت باشد با توجه به مطالب فوق شناخت دقیق و صادقانه و صریح از خواسته ها و توقعات یکدیگر پیش از ازدواج کمک می کند تا تصمیم گرفته شده منطقی تر و آگاهانه تر باشد . طبیعتاً احتمال ازدواج موفق در زوج هایی که پیش از ازدواج شناخت لازم از ایده آل ها و توقعات یکدیگر پیدا کرده اند بیشتر خواهد بود .
لطفا برای کسب اطلاعات بیشتر سایر مقالات متخصصان مرکز مشاوره آویژه را مطالعه نمایید .
در این راستا مرکز مشاوره روانشناسیخدمات متنوعی را در زمینه مشاوره آنلاین قبل از ازدواج به شما هم میهنان عزیز ارائه میدهد .
منبع : Criteria for Choosing a Spouse
