زبان بخش مهمی برای تعامل انسانی و برقراری ارتباط با دیگران است. کلماتی که به کار می برید نشان دهنده ایده ها، تفکرات و احساسات شما هستند. کودکان کوچک در حال یادگیری کلمات جدید هستند. و برای اینکه واکنش شما و اطرافیان خود را بسنجند. و یا تشخیص دهند که کلمات درستی را به کار برده اند یا خیر، از کلمات مختلفی در گفت و گوهای خود استفاده می کنند. گاهی ممکن است با موقعیتی رو به رو شوید که کودکتان در جمع از کلمات ناسزا و دشنام استفاده می کند. اینکه شما چه عکس العملی نشان دهید بسیار مهم است. کودکان هنگامی که یاد می گیرند صحبت کنند و از کلمات برای بیان نیازها، احساسات و خواسته های خود استفاده کنند ممکن است استفاده از کلمات خاص به ویژه کلمات فحش و ناسزا را انتخاب کنند. تا عکس العمل اطرافیان خود را نسبت به آن کلمات بسنجند.
مشاوران مرکز مشاوره خانواده آویژه در رابطه با کودکان و استفاده از کلمات ناپسند و فحش دادن مقاله جامع و تخصصی را نگاش کرده اند.پس حتما این مقاله را مطالعه کنید تا یاد بگیرید هنگامی که فرزندتان از کلمات زشت و یا فحشی را در گفت و گو های خود استفاده کرد چه واکنشی نشان بدهید. با ما همراه باشید.
دلایل زیادی وجود دارد که کودکان، از فحش و ناسزا در مکالمات خود استفاده کنند. برخی از مهم ترین دلایل استفاده کودکان از کلمات ناسزا عبارتند از:
امتحان کردن زبان و یا کلمات جدید، تقلید از همسالان، بزرگسالان و همکلاسی هایشان، یاد گیری و به کار بردن آنچه که در تلوزیون و یا فضای مجازی می بینند، تکرار کلماتی که دیگران با شنیدنش خندیده اند. و یا واکنشی نشان داده اند که کودک را برای استفاده مجدد از آن کلمه ترغیب کرده است. تلاش برای درک این موضوع که چرا این کلمه زشت است. و همه او را از گفتنش منع می کنند و یا برای فهمیدن معنای یک کلمه ناشناخته.
وقتی که خواهر و برادر بزرگتر شروع به فحش دادن می کنند. و با واکنش بزرگسالان رو به می شوند، کودک کوچکتر کنجکاو می شود که اگر او نیز از این کلمات استفاده کند، والدین چه واکنشی در برابر او نشان می دهند.
کودکان کوچکتر ممکن است صرفا به دلیل اینکه دیگران کلمات ناپسند و ناسزا را در مکالمات خود به کار می برند، از این کلمات استفاده کنند. بچه ها هرچه که شما بگویید و بشنوند را در مکالمات خود به کار می برند حتی اگر معنا و مفهوم آن کلمه را ندانند.
شاید شما در خانواده استفاده از کلمات ناپسند و زشت را هنگامی که کودکان حضور دارند، ممنوع کرده باشید. اما دیگران از فحش ها و ناسزا در جلوی کودک شما استفاده کنند. و این کار باعث نگرانی و استرس شما شود. سعی کنید آرام بمانید و واکنش تندی را از خود نشان ندهید. زیرا داشتن یک واکنش تند به کودکتان نشان می دهد که اگر از این کلمات استفاده کنند واکنش بزرگی را دریافت می کنند. پس کودک به گفتن آن کلمه ادامه می دهد حتی اگر معنای آن را متوجه نشود.
نحوه برخورد شما و واکنشتان به فحش دادن فرزندتان بستگی به عوامل مختلفی دارد. از جمله: سن فرزند، بحث ها و گفت و گوهایی که با او داشتید و قوانین خانواده که قبلا وضع کرده اید. به طور کلی، شما باید دقت کنید که شرایط را از آنچه که هست بدتر نکنید. و با نشان دادن واکنش اشتباه باعث ترغیب فرزند خود به استفاده مجدد از این کلمات نشوید. در زیر کارهایی را که می توانید هنگام ناسزا گفتن کودک خود انجام دهید، گفته شده است.
شاید انجام این کار سخت باشد، ولی غیر ممکن نیست. سعی کنید آرامش خود را حفظ کنید. و واکنش شدیدی را نشان ندهید. داشتن یک واکنش تند و اشتباه می تواند نتیجه معکوس داشتهباشد و فرزندتان را به استفاده مجدد از کلمه تشویق کند. در عوض به آرامی به فرزند خود یاد آوری کنید که به کار بردن این کلمه اشتباه و زشت است و نباید مجدد تکرار کند.
اغلب اوقات، فرزندان کوچک شما از کلماتی استفاده می کنند که اصلا معنای آن را نمی دانند و درک نمی کنند. به همین دلیل با فرزند خود در رابطه با کلمه ای که بکار برده است صحبت کنید. و متناسب با سن، جنسیت و درک و فهم فرزندتان معنای کلمات را توضیح دهید. از این فرصت استفاده کنید و به آنها بیاموزید که کلمات بکار برده چه معا و مفهومی دارند. و دلیل اینکه نباید از انها استفاده کند چیست.
به جای اینکه با پرخاشگری و واکنش های تند از کودک خود بخواهید که کلمات را به کار نبرند، از کلمات مشابه و مناسب برای جایگزین کردن استفاده کنید. وقتی فرزندتان فحش می دهد، به جای آن کلمه، یک کلمه مناسسب و هم وزن پیدا کنید و به این ترتیب مکالمه خود و فرزندتان را به سمت دیگر سوق بدهید. یکی از موثرترین راهکارها این است که یک کلمه جایگزین برای بیان آنچه می گویند و ناپسند است پیدا کرده و الگو سازی کنیم.
متناسب با شرایط، فرهنگ و موقعیت خانواده خود استفاده از کلماتی را در خانه و محیط های اجتماعی ممنوع کنید. کلمات را مشخص کنید و مطمئن شوید تمام اعضای خانواده لیست کلمات ممنوعه را می دانند. شما می توانید پاداش و یا مجازاتی را نیز تعیین کنید. هرکسی که از این کلمات استفاده کرد باید مجازاتی داشته باشد و افرادی که کمترین استفاده از این کلمات را داشتند مستحق دریافت پاداش خواهند بود.
چرا کودکتان از این کلمه استفاده کرده است؟ آیا قصد داشته تا موضوعی را بیان کند که او را ناراحت کرده است؟ یا نمی داند چگونه احساسات خود را ابراز کند؟ شما می توانید از فرزند خود بخواهید نقاشی در رابطه با احساسات فعلی خود بکشد. ویا احساساتش را از طرییق شکلک های داخل تلفن همراه به نمایش بگذارد. به کودک خود کمک کنید تا احساسات خود را بیان کند. به او بگوییید که همه احساسات خوب هستند و بیان آنها و توضیح دادن در رابطه با احساساتش کار درستی است اما همه رفتارها ممکن است درست نباشند. مثلا عصبانی بودن اشکالی ندارد، اما فحش دادن هنگام عصبانیت أصلا کار درستی نیست.
شما به عنوان پدر یا مادر، تاثیر بسیار زیادی در رفتار، حرکات و نحوه صحبت کردن فرزندتان دارید. حواستان باشد در موقعیت های مختلف از چه کلماتی استفاده می کنید. انتخاب کلمات خود را در نظر بگیرید. سعی کنید از کلماتی استفاده کنید که دوست دارید فرزندتان نیز از آنها استفاده کند.
به عنوان والدین به کودکان خود بیاموزید که کلمات دارای قدرت و معنا هستند. و به کار بردن برخی از کلمات به خصوص در موقعیت های اجتماعی خاص أصلا مناسب نیست. مخصوصا سخنان و کلمات زشت و ناسزا. اغلب کودکان کلمات زشت ررااز همسالان خود تلقید می کنند. و از این کلمات استفاده می کنند چون کنجکاو هستند تا واکنش شما یا اطرافیان خود را نسبت به این کلمه ببینند. با فرزندان خود در مورد اینکه چه کلماتی را برای مکالمات خود استفاده کنند صحبت کنید. اگر کلمات زیبا و مناسبی به کار بردند آنها را تشویق کنید. کلماتی را ترویج دهید که به افراد اعتبار می بخشد و بسیار مناسب هستند.
بیشتر بخوانید: مشاوره خانواده کیست؟
