تنبیه کودک از جمله اتفاقات ناشایستی است که متاسفانه به صورت اشتباه در اکثر خانواده های جامعه ما جا افتاده است . تنبیه کودک میتواند از لازمه های تربیت او باشد اما به این صورت که اصولی و حساب شده اعمال شود . بسیاری از پدران و مادران به محض این که میخواهند مسئولیت مواظبت و مراقبت از فرزندشان را از سر باز کنند ، تنبیه کودک را انتخاب میکنند . در مشاوره تربیت کودک نیز به این مورد اشاره میشود که تنبیه کودک اگر غلط و غیر اصولی انجام شود قطعا میتواند باعث و زمینه ساز اختلالات زیادی در کودک باشد.
تنبیه کودک باید حتما متناسب با شخصیت کودک باشد و البته محیط و فرهنگی که در او پروش میابد . در مشاوره کودک روانشناسان دائم به این نکته تاکید میکنند که تنبیه کودک در یک شرایط ممکن است برای تربیت صحیح کارساز باشد ولی در شرایط دیگر ممکن است برای حال و آینده کودک مضر باشد .
راه های تنبیه کودک همانطور که اشاره شد باید بسیار با دقت انجام شود تا تاثیر مثبت خود را به خوبی بگذارد . ولی در کل چند نکته وجود دارد که والدین باید حتما در زمان تنبیه کودکان خود رعایت کنند . در ادامه به تعدادی از راه های تنبیه کودک اشاره میکنیم :
بهترین روش تنبیه کودک میتواند این باشد که از روانشناسی یادگیری در پروسه آموزش و پرورش کودک خود استفاده کنیم . به عنوان مثال تربیت کودک و جهت دادن به افکار و رفتار او با پادش و محرومیت میتواند انتخاب خوبی باشد . یعنی اینکه با کودک توافق شود که اگر فلان رفتار ناشایست را از خود بروز دهد باید جریمه مشخص شده را بپردازد . اگر میخواهیم که بهترین روش تنبیه کودک را محرومیت از علاقمندی های او بدانیم باید به نکاتی نیز توجه کنیم . والدین حتما باید در نظر داشته باشند که حتما در قوانینی که برای کودک وضع میکنند پابرجا و مستدام باشند . گاهی اوقات پدران و مادران با این که محرومیت هایی را به عنوان تنبیه کودکان خود در نظر گرفته اند به هر دلیلی نقض میکنند . این مورد باعث میشود که کودک دیگر از قوانین وضع شده به سفتی و محکمی تبعیت نکند .
بیشتر بخوانید: 6 نشانه که فرزند شما به مشاوره کودک نیاز دارد؟
بدترین روش تنبیه بدون شک روشی است که در آن به لحظه ای که در آن هستیم فکر کنیم نه به آینده کودک خود . شاید بدترین روش تنبیه کتک زدن و تنبیه بدنی کودک آیت . هیچ پدر و مادری قطعا از روی کینه و عداوت کودک خود را کتک نمیزند اما این مورد در خیلی از فرهنگ ها بخصوص در جامعه ما دیده میشود . در مورد عوارض تنبیه بدنی حتما باید چند مورد را بدانیم :
تنبیه کودک از نظر روانشناسی هیچگاه رد نمیشود و روانشناس کودکی یافت نمیشود که معتقد باشد که آموزش و پرورش کودک بدون تنبیه امکان پذیر است . اما تنبیه کودکان از نظر روانشناسی کودک با تعریفی که خیلی از والدین بخصوص در نسل های گذشته داشتند بسیاز متفاوت است . بهترین روش تنبیه کودک قطعا روشی است که منجر به یک برنامه ریزی درست و دقیق برای رشد و ارتقای اعمال روزمره کودک ما و مختص به شرایط جسمی و روحی او تهیه شده باشد . حتما به خاطر داشته باشید که :
زمانی که ما کودک خود را با تنبیه بدنی از کار اشتباهی که میکند باز میداریم ، در بهترین شرایط تاثیر کار خود را موقتی خواهیم یافت که البته بعد از مدتی به مراتب کودک خود را با مشکلات سخت تری مواجه میکنیم . از جمله مسائلی که از عوارض تنبیه بدنی کودک به حساب می آید پرخاشگری است . وقتی کودک خود را با پرخاشگری و کتک زدن وادار به کاری میکنیم که دوست ندارد ، این برداشت را میکند که پرخاشگری میتواند راه حل راحت تر و سریعتری برای رسیدن به مقصود باشد . بنابراین این رفتار مخصوصا در ارتباطات خود با همسالان خود در دستور کار قرار میدهد و کم کم شخصیت پرخاشگر aggressive character)) در کودک شما شکل میگیرد .
بیشتر بخوانید: چه زمانی مشاوره ازدواج پول ریختن در جوی آب است؟
کودکی که دائم توسط پدر و مادر خود و در کل بزرگترهای خود تنبیه و اللخصوص تنبیه بدنی میشوند ، به تدریج اعتماد خود را نسبت به آنها از دست میدهند . این بی اعتمادی کم کم باعث بروز فاصله عاطفی میشود و زمینه های جذب فرد در نوجوانی به گروه هایی غیر از خانواده را فراهم میکند . کودک بخاطر اینکه قبح احترام معمول بین او والدین شکسته شده دیگر نمیتواند در دوره های حساس بعدی زندگی مثل نوجوانی و جوانی کیفیت لازم را در ارتباط با خانواده داشته باشد . همین عدم ارتباط میتواند زمینه های بزهکاری crime)) ، اعتیاد addiction)) و انتخاب افراد نامناسب برای ارتباط را به وجود بیاورد .
والدین باید توجه داشته باشند که نمی توانند از هر وسیله ای که میخواهند برای تنبیه کودکان خود استفاده کنند . گاهی بعضی از پدر و مادر ها برای تنبیه کودکانخود از پاداشی که برای کار های خوب به او میدهند استفاده میکنند . در صورتی که این کار کاملا اشتباه و غیر اصولی است . تصور کنید ما برای کار یا رفتار خوب فرزندانمان ده روز پیش یک توپ برای بازی یا عروسک خریده ایم . حالا او هر بار که با آن توپ یا عروسک بازی میکند یاد کار خوبی می افتد که به خاطرش پاداش را گرفته . به این اتفاق در روانشناسی پرورشی تقویت میگویند .
حال اگر ما برای برخورد با کار بد و ناپسند او پاداش کار خوب او را از او بگیریم دیگر اطمینانی به پاداش گرفتن و دائمی بودن پاداش دریافت شده نیز نخواهد داشت . در صورت بروز این اتفاق نه تنها نتیجه دلخواه کسب نمیشود بلکه میل کودک به رفتار های خوب نیز کمتر خواهد شد .
عوارض تنبیه کودک چیست ؟
کاهش و در ادامه از بین رفتن اعتماد به نفس کودک در صورتی که کودک ب صورت غیر اصولی تنبه شود .
بدترین نوع تنبیه کودکان چیست ؟
بدترین نوع تنبیه ، تنبیه بدنی کودک است چرا که هم برای کودک عوارض جسمانی را به همراه دارد و هم میتواند او را از لحاظ روانی تهدید کنه .
تنبیه کودکان توسط مادر بهتر است یا پدر ؟
تنبیه تنبیه کودکان میتواند توسط والدین انجام شود که تاثیر ببشتری بر تربیت کودک دارد انجام شود . اما مهم تر از آن اصولی و ایمن انجام دادن این کار است .
هدف مرکز مشاوره و روانشناسی آویژه از ارائه اطلاعات لازم در زمینه مشکلات روانی، افزایش آگاهی شماست تا با توسعه دانش خود، جهت ارتقا و بهبود کیفیت زندگی خود، گامی مهم بردارید. لطفا برای کسب اطلاعات بیشتر سایر مقالات متخصصان مرکز مشاوره آویژه را مطالعه نمایید.
منبع: psychology.avije.org
