هر شخصی با هر گرایش فکری، در هر نقطه و در هر جایگاهی، اگر قدمی در راه بهبود و رشد وضعیت کنونی جامعه اش بردارد می تواند در هدف والای توسعه‌ی کشور با دیگران همراه شود. این قدم ها چه کوچک و چه بزرگ؛ از رفتن به خانه برای عشق ورزی و تربیت فرزندی نیکو گرفته تا تلاش یک کارگر، معلم و کارمند شریف؛ همه و همه در یک دغدغه و یک مفهوم کلان به نام "توسعه ی کشور" می توانند کنار یکدیگر قرار گیرند و این نقطه، فصل مشترکی برای همه کسانی است که دل در گرو سربلندی و عزت ایران دارند.
از دیدگاه جهانی کشورهایی موفق هستند و در آن‌ها «توسعه» مفهوم دارد، که شاخص‌های اقتصادی-فرهنگی- اجتماعی و رفاه عمومی کیفیت مطلوبی یافته و در عین حال از رشد اقتصادی بالایی هم برخوردار باشند. به عبارتی در چنین جوامعی است که «انسان موفق- جامعه‌ی موفق» به منصه‌ی ظهور می رسد و می توان چنین کشوری را توسعه یافته خواند.
در یک جامعه‌ی رو به توسعه، آحاد مردم باید انسان هایی به لحاظ فردی و اجتماعی سالم، آزاد و سبب ساز ارتقای روزافزون محیط زندگی خود و اطرافیان شوند. در واقع مهم ترین پیش نیاز داشتن یک جامعه ی موفق، داشتن انسان های موفق است و انسان موفق کسی است که، در عین آزادگی همواره به فکر هنر بهتر زیستن، فعلیت بخشیدن به گوهر انسانی وجود خویش و در نتیجه سربلندی محیط جامعه اش است.
منظور از توسعه همانا تحول جامعه به سمت هنر بهتر زیستن، توأم با رفاه، عقلانیت، مطالبه گری و آزادی فردی و اجتماعی است. توسعه یافتگی همچنین به معنای بارز بودن وجه خردمندی انسان است. انسانی که موجودی صاحب عقل و درک مستقل شناخته شده و دقیقاً به همین دلیل دارای حقوق انسانی- طبیعی-اجتماعی متعددی است.
تیم فرابازار با سابقه‌ی فعالیت های متعدد در عرصه های مختلف علمی-فرهنگی؛ از دیرباز همواره تلاش خود را در حد امکان و بضاعت، جهت بهبود وضعیت موجود قرار داده بود. همواره دغدغه‌ی پیشرفت و سربلندی ایران را در سر داشته و در مطالعات، تحقیقات و فعالیت های خود، در پی یافتن سنگ بنایی مناسب بوده که در آن بتوان یک مسیر توسعه پایدار تعریف نمود. تا این که با پرسشی بنیادین در پیش روی خود مواجه گردید: آیا مسیری از توسعه وجود دارد که بتوان با کمترین هزینه‌ی ممکن، بیشترین نتایج و دستاوردها را انتظار کشید؟
در پاسخ به این سوال با دو دسته از نظریات درباره‌ی توسعه رو به رو بودیم: دسته ی اول نظریاتی که توسعه را از بالا، یعنی توسط دولت و نهادهای حکومتی امکان پذیر می دانند و دسته ی دوم نظریاتی که توسعه را از پایین، یعنی از طریق ساخت اجتماعی، نهادهای مردمی و حرکت های خودجوش غیر دولتی قابل دست یابی می دانند.
تجربه‌ی زیست ما که در دهه های چهارم و پنجم از عمر خود به سر می بریم، به ما ثابت کرده که چشم دوختن صرف به دولت و نهادهای حاکمیتی برای رسیدن به آمال و آرزو‌های یک ملت کار عبثی است. چرا که دولت و ساخت سیاسی دهه هاست که به رغم شعارها و ظواهر، اراده‌ی محکمی برای به رسمیت شناختن حقوق شهروندی و انسانی از خود نشان نداده و در کشورهایی همچون ایران بیشتر درگیر تأمین امنیت و فراهم آوردن حداقل های زیستن بوده است، بنابراین نتوانسته به رفاه عمومی و بهتر زیستن شهروندانش کمکی بکند. توسعه از بالا معمولاً پرهزینه و کم اثر است. به علاوه همواره گرفتار بختکی شوم، به نام «فساد» می شود. بنابراین، این شهروندان نخبه و وزین یک کشور هستند که باید پیشاهنگ قدم های نخستین برای دستیابی به جامعه ای آزادتر و شادتر گردند.
تحقیقات ما نشان داد که یکی از کاراترین و کم هزینه ترین روش ها برای رسیدن به توسعه؛ مشارکت شهروندان، آن هم با استفاده از ابزار تکنولوژیک مدرن همچون اینترنت و موبایل است. روشی که در همه‌ی کشورهای پیشرفته به طرز موثری در حال استفاده است.
افزایش آگاهی مردم نسبت به حقوق خود و توانمندسازی آن ها برای مطالبه گری صریح و شفاف، یکی از بهترین مسیرهای پیش روی ماست. بدون شک مهم ترین پیش شرط جامعه ای آزاد و شاد، به رسمیت شناخته شدن حقوق شهروندی و به تبع آن حقوق مصرف کننده است. در یک کلام، توسعه‌ی حقوق شهروندی و به رسمیت شناختن مردم یک سرزمین به عنوان مصرف کنندگانی ذیحق، یکی از محمتل ترین امکان های توسعه است.
در چشم اندازی دیگر، اکنون یکی از اولویت های مهم کشور و همچنین شهروندان، مسائل اقتصادی و معیشتی است. در شرایطی که به دلیل تعدد مشکلات اقتصادی و تحریم و طولانی شدن دوره‌ی رکود تورمی، قدرت خرید مردم بسیار تحلیل رفته است، بخشی از نقش شهروندی ما که مربوط به حوزه های اقتصادی و مشخصاً مسائل مربوط به فروشنده و خریدار می شود، می تواند محملی برای پرداختن به موضوع توسعه باشد.
وقتی نقش "من" به مثابه‌ی شهروند و بالاخص به عنوان مصرف کننده‌ی کالاهای مختلف در این نظام اقتصادی مطرح می گردد، آن گاه این "من" جایگاهی تعیین کننده در زنجیره‌ی تولید تا مصرف کالا به دست می آورد. چرا که کالا نه صرفاً برای هدف مادی «کسب سود»، بلکه برای اهداف والاتری همچون رفع نیازهای جامعه و تأمین رضایت مشتریان تولید و عرضه می شود. پس این رضایت مشتری و خریدار به عنوان مصرف کننده است که منعکس کننده‌ی توفیق یا عدم توفیق یک فرآیند تولیدی در نیل به اهداف مادی و غیر مادی اش می باشد.
بر حسب این منطق، تأکید بر حفظ و ارتقاء حقوق مصرف کننده و حمایت از آن، می تواند بیشترین اثربخشی را در مسیر توسعه‌ی کشور به همراه داشته باشد. توسعه‌ی حقوق ضمن خرید، آموختن مطالبه گری و آگاه شدن مصرف کننده؛ در بدیهی ترین و طبیعی ترین بخش حقوق انسانی و شهروندی اش، می تواند شروعی مناسب برای تمرین کنش های جمعی در اعاده ی حقوق مردم باشد.
همان طور که در تجربه‌ی جهانی هم شاهد بوده‌ایم، همیشه اتحاد و هدف مشترک جمعی که به اصولی باور قلبی داشته و برای نیل به آن ایستادگی کرده اند منجر به وقوع اتفاقات بزرگ و مهم گشته و جهان را به سمت بهتر شدن تغییر داده است. چنین تلاش هایی اگر چه در ابتدای راه عجیب و غیر ممکن به نظر می رسیده، اما در ادامه باعث شده که بسیاری از اصولی که هیچ گاه رعایت نمی شده به صدر موارد حائز اهمیت برای بشر درآید. به خصوص که اکنون در دوره ی شگرف عصر اطلاعات به سر می بریم و این «انقلاب عظیم ارتباطات» که حقیقتاً بیش از انقلاب صنعتی زندگی بشر را دگرگون ساخت، زمان و مکان را فشرده و کم معنا نموده است. مارشال مک لوهان در کتاب «کهکشان گوتنبرگ: انسان رسانه‌ای»، و همچنین مانوئل کاستلز در سه گانه‌ی ارزشمند «عصر اطلاعات»؛ کسانی هستند که این تحول عظیم نوع ارتباطات بین بشر را تئوریزه کرده‌اند.
لزوم وجود داشتن روزنه هایی که به مردم حق ارائه نظر و اشتراک تجربه خرید، چه مثبت و چه منفی و همچنین اعتراض قانونی و اعاده ی حقوق از دست رفته را به دلیل خرید کالای نامرغوب می دهد، به خصوص برای کشوری چون ایران که با اقتصاد تحریم شده رو به رو است و با نرخ رسمی تورم بیش از 34 درصد، مردم کمترین میزان قدرت خرید در طی چند دهه‌ی اخیر را تجربه می کنند، واقعاً ضروری است.
وقتی یک ایرانی به عنوان یک شهروند، با سختی بسیار و فراز و نشیب متعدد (تازه اگر شغلی داشته باشد و درآمدی) مبلغی پول برای خریدهایش در نظر می گیرد، واقعاً دیگر ظرفیتی برای ضرر کردن و بلافایده بودن آن کالا برایش باقی نمی ماند. چون هزینه های زندگی زیاد است و بودجه ها محدود. پس انتظار می رود حداقل خریدی که می کند برایش رضایت بخش باشد و در مقابل پولی که پرداخت می کند بهترین خدمات را دریافت دارد. در حالی که متأسفانه می بینیم در بسیاری از موارد خلاف این رخ می دهد. می دانیم که قیمت ها به دلایل مختلف در ایران واقعی نیستند و اغلب مجبوریم جنسی یا خدماتی را به چند برابر قیمت واقعی به دست آوریم. زیرا به آن نیاز ضروری داریم.
اما مشکل بعدی این است که نه تنها چند برابر هزینه کرده‌ایم بلکه جنسی کم کیفیت و درجه چندم نصیب مان شده است. این مصداق کامل ظلم و ضایع شدن حقوق زحمتکشان است. در چنین فضایی به علت انحصارات گسترده، عدم وجود رقابت و در نتیجه فضای «عدم پاسخگویی» توسط بنگاه ها، سازمان ها و شرکت ها؛ شهروند به عنوان مصرف کننده، بی پناه تر از همیشه می شود.
تیم فرابازار می خواهد قدم محکمی برای پایان دادن به این بازی نابرابر بردارد. بدین صورت که مصرف کنندگان و خریداران را قوی کرده، به حقوق خود آگاه نموده و در راه مطالبه‌ی حق شان آن ها را یاری دهد. از ثبت شکایات قانونی گرفته تا فراهم کردن بستر گفتگوی مبتنی بر مفاهمه بین خریدار و فروشنده؛ تا فرهنگ سازی برای مسئولیت پذیری در قبال عرضه‌ی کالای مطلوب و مشتری مداری شرکت ها و برندها.
همچنین فرابازار خانه‌ی امن و جایگاه رشدی برای شرکت های شریفی است که وقت و پول مشتری برای آن ها مهم ترین چیز بوده و طبیعتاً شرکت ها و برندهایی که بهترین محصولات را ارائه می دهند، در اینجا به چشم می آیند و شناخته و توصیه خواهند شد.
در حال حاضر تنها راه امید مصرف کننده در هنگام بروز مشکلات، شکایت از طریق مراجع قانونی است، که وجود بوروکراسی پیچیده و ناکارآمد فعلی، معمولاً باعث می شود مصرف کننده در نیمه‌ی راه از پیگیری منصرف شود. پس تنها امید این است که به شکلی صریح و سریع صدای او به گوش سایر شهروندان و مصرف کنندگان بعدی برسد. همچنین به گوش عرضه کنندگان کالا و خدمات که بلکه به جبران خسارت پرداخته و به نوعی شرایط تعاملات ساده تر فراهم گردد. ثبت اعتراض از طریق یک شبکه‌ی اجتماعی اینترنتی که به راحتی به وسیله‌ی گوشی های هوشمند در دست بیشتر اعضای جامعه یافت می شود، می تواند قدمی مثبت در راه تحول ارتباط بین عرضه-تولید کننده از یک طرف و مصرف کننده‌ی کالا و خدمات از طرف دیگر باشد.
این مسیری است که در سایر کشورهای جهان هم پیموده شده و نتایج موفقی به بار آورده است. به عنوان مثال تحقیقات نشان داده است که یکی از مهم ترین عوامل پیشرفت کشور ترکیه که در بسیاری از ویژگی ها شبیه کشور ماست، طی کردن مسیر حمایت از مصرف کننده و مشارکت مردم در کنار یکدیگر، قدرت رسانه ها و مطالبه گری توسط پلتفرم های حمایت از مصرف کننده بوده است. به صورتی که نه تنها شهروند ترکیه‌ای را به واسطه‌ی امکان خرید بهینه و به صرفه تر از لحاظ اقتصادی توانمند و قدرتمند ساخته، بلکه باعث رشد و ترقی بنگاه های اقتصادی ترکیه در عرصه های بین المللی گردیده است. توسعه‌ی بنگاه ها از مسیر ایجاد تعهد به پاسخگویی به مشتریان، باعث افزایش کیفیت و حل مشکلات مرتبط با محصولات و خدمات آن ها گشته و باعث افزایش فروش شرکت ها، قدرت برند، قدرت رقابت در عرصه‌ی بین المللی و در نتیجه افزایش صادرات به بازارهای جهانی شده است.
باید متذکر شد که ایده‌ی فرابازار مبتنی بر یک بازی بُرد بُرد است. علاوه بر منفعت و بُرد دو گروه ذی نفع یعنی شهروندان (مصرف کنندگان) و بنگاه ها، ذی نفع دیگری یعنی دولت نیز از این امکان و فضا بهره خواهد برد. حل بخشی اصلی از ریشه های مشکلات اقتصادی مردم به عنوان وظیفه دولتی و کاهش حجم قابل توجهی از بار بوروکراسی شکایات و مطالبات اقتصادی مردم، که توسط دیگر بنگاه ها ایجاد می شود، دولت را چابک تر و برای تمرکز و حل دیگر مشکلات جامعه قوی می نماید .
با این نگرش و بینش به مفهوم توسعه و اعتقاد عمیق قلبی برای ساخت ایرانی بهتر و زیباتر و در فضایی که همه ذی نفعان برنده باشند پای در این مسیر گذاشتیم. تیم فرابازار می خواهد صدای مردم و محلی برای مشارکت شما برای ساخت ایران عزیزمان باشد.
#تاثیر_گذار_باش
جایی که نظرات و شکایات شما ارزش دارد.
برای توسعه اقتصادی ایران نظرات و تجربیات و همچنین شکایات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
با دنبال کردن صفحات فرابازار در شبکه های اجتماعی توییتر و اینستاگرام فرابازار قدرت رسانه ای ما را برای تاثیر گذاری بیشتر و حل شکایات افزایش دهید.
