هوش کودکان، به عنوان یک ویژگی چندجانبه و شامل ابعاد مختلف مانند هوش عقلانی، هوش احساسی و هوش اجتماعی، می‌تواند نقش مهمی در شکل‌گیری شخصیت و توانایی‌های آنها در بزرگسالی ایفا کند. به منظور بهبود روش‌های ارزیابی و تشخیص هوش کودکان، این مقاله از فراکوچ پنج آزمایش معرفی می‌نماید که به وسیله آنها می‌توان به نحو بهتری به فهم و ارتقاء هوش کودکان بپردازید.
ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺳﺎده ای ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻨﻴﺪ و اﺟﺰاﻳﻲ از آن ﺗﺼﺎوﻳﺮ را ﺣﺬف ﻛﻨﻴﺪ. از ﻛﻮدك ﺧﻮد ﺑﺨﻮاﻫﻴـﺪ بگوید ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ چه اﺷﻜﺎلی دارد. ﺗﺼﺎوﻳﺮی ﻛﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﻨﻴـﺪ ﻣﻌﻤـﻮﻻ ﺗـﺼﺎوﻳﺮ ﺳﺎده ای ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﻮدك ﺑﺎ آﻧﻬﺎ آﺷﻨﺎﻳﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﻣﺜﻞ چهره ﻳﻚ آدﻣﻚ ﻛﻪ دﻫﺎن و ﻟﺒﻬﺎیش ﺣﺬف ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻛﻮدﻛﺎن ﺑـﻪ ﻣـﻮازات رﺷﺪ ﻫﻮﺷﻲ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ اﻳﻦ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ را ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآورﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ اﺟﺰای ﺣﺬف ﺷﺪه در ﺗﺼﺎوﻳﺮ پیچیده را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﻨﻨﺪ. ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺎس ﻛﻮدﻛﺎن کوچکتر ﻣﺜﻼ 6-5 ﺳﺎﻟﻪﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻧﻘﺺ در ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺷﻴﺎ آﺷﻨﺎ و ﻋﻴﻨﻲ را راﺣﺖﺗﺮ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﺑـﺎ ﺑـﺎﻻ رﻓـﺘﻦ ﺳﻦ ﻛﻮدك میﺗﻮانید ﺗﺼﺎوﻳﺮ پیچیده تر ﻣﺜﻞ ﻣﻨﺎﻇﺮ و... را ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار دهید.
داﺳﺘﺎﻧﻬﺎیی ﺑﺮاي ﻛﻮدكتان اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻴﺪ و ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﻲ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ پاسخ و واﻛﻨﺶ ﻛﻮدك ﺑﻤﺎﻧﻴﺪ. ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺳﻄﺢ سنیﻛـﻮدك ﺑﺎﺷـﺪ و ﺑﻴـﺎن ﻛﻨﻨﺪه ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻏﻴﺮ ﻋﺎدی و ﻏﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺎﺷﺪ.
اﺷﻴﺎ و وﺳﺎﻳﻠﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻴﺪ و از ﻛﻮدﻛﺘـﺎن ﺑﺨﻮاﻫﻴـﺪ بگوید اﻳـﻦ اﺷـﻴﺎ ﺑـﻪ چـﻪ دردی ﻣﻲﺧﻮرﻧﺪ و ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻲ چهﻛﺎرﺑﺮدي دارﻧﺪ. ﺗﻮﺟﻪ داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻴﺪ ﻧـﻮع ﺳـﻮال ﻛـﺮدن ﺑـﺮاي ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﻬﻢ اﺳﺖ. ﺳﻌﻲ ﻛﻨﻴﺪ ﺑﺪون اﻳﻦ ﻛﻪ راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﻲ اراﺋﻪ داده ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻃﻮريﺳﻮال ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻛﻮدكتان ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻤﺎ را ﺑﺘﻮاﻧﺪ درك ﻛﻨﺪ. ﺑﻪ ﻣﺜﺎﻟﻬﺎی زﻳﺮ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ:
ﺳﻮاﻻت ﻓﻮق ﺑﺮاي ﻛﻮدﻛﺎن ﺳﻨﻴﻦ پایین تر ﻣﺜﻞ 5-4 ﺳﺎﻟﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ اﻣﺎ ﺑﺮای ﻛﻮدﻛـﺎن بزرگتر ﻣﻲﺗﻮان از ﻣﺜﺎﻟﻬﺎی دیگری اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد:
گروهی از اﺷﻴﺎ ﻳﺎ چیزﻫﺎي دیگر را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺷﺒﺎﻫﺘ ﻬﺎی اﺳﺎﺳﻲ ﺑﻪ یکدیگر دارﻧﺪ. در ﻣﻴﺎن اﻳﻦ گروه شیئ را ﻗﺮار دﻫﻴﺪ ﻛﻪ در آن ویژگی ﻣـﺸﺘﺮكی ﺑـﺎ ﺑﻘﻴـﻪ ﻧﻴـﺴﺖ و از ﻛـﻮدك ﺑﺨﻮاﻫﻴﺪ آن ﺷﻲ را ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﻘﻴﻪ ﺗﻔﺎوت دارد در ﺑﻴﻦ گروه اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﺪ. ﻣﺜﻼ چند ﺷﻲ داﻳﺮه ای ﺷﻜﻞ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻴﺪ و در ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ ﻳﻚ ﻣﻜﻌﺐ ﻣﺮﺑﻊ ﻗـﺮار دﻫﻴـﺪ. ﺑـﺮاي اﻳـﻦ آزﻣـﺎﻳﺶ ﻧﻴـﺰ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ از ﺧﻮد اﺷﻴﺎ، ﺗﺼﺎوﻳﺮ آﻧﻬﺎ ﻳﺎ ﻧﺎم ﺑﺮدن اﺳﺎمی، آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ. وﻟﻲ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ
ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻮدﻛﺎن کوچکتر ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻳﻦ ﻛﻪ رﺷﺪ ﺣﺎﻓﻈﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ اﻧـﺪازه ﻛﻮدﻛـﺎن بزرگتر ﻧﻴـﺴﺖ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ در روش ﻧﺎم ﺑﺮدن وﺳﺎﻳﻞ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺧﻮﺑﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
ﻣﻮﻓﻖ ﻧﺸﺪن آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺣﺎﻓﻈﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲﺷﻮد ﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻫﻮﺷﻲ آﻧﻬﺎ. ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻮدﻛﺎن ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻛﻮدك ﻫﺮ چه ﺑﺎﺷﺪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ادراك از وﺟﻮد ﻳﻚ ﻏﺮﻳﺒﻪ در گروه اﺳﺖ. ﺗﻮﺟـﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻠﻲ ﺧﺎص از ﻃﺮف گروه و ﻳـﺎ آن ﻓـﺮد ﻏﺮﻳﺒـﻪ ﺻـﻮرت نگیرد.
ﻛﻮدﻛﺎن ﺣﺘﻲ ﺣﺎﻻت ﻋﺎﻃﻔﻲ اﻃﺮاﻓﻴﺎن ﺧﻮد را ادراك ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ. در ﺣـﻀﻮر ﻛـﻮدك ﺧـﻮد ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺧﻨﺪﻳﺪن ﻛﻨﻴﺪ و ﺑﻪ واﻛﻨﺸﻬﺎي او ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ. ﺑـﻲﺷـﻚ واﻛﻨـﺸ ﻬﺎﻳﻲ از او ﻣـﺸﺎﻫﺪه ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻛﺮد؛ ﻣﺜﻞ دﺳﺖ و پا زدن، ﺧﻨﺪﻳـﺪن و از ﻛﻮدﻛـﺎن بزرگتر درﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺮاي ﺑﻐﻞ ﺷﺪن ، پرسیدن ﻋﻠﺖ ﺧﻨﺪه و. ...
همچنین اگـﺮ در ﺣـﻀﻮر ﻛـﻮدك ﺷﺮوع ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ گریه ﻛﺮدن و واﻛﻨﺸﻬﺎی ﻛﻮدك را ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار دﻫﻴﺪ، ﺧﻮاﻫﻴﺪ دﻳـﺪ ﻛـﻪ واﻛﻨﺸﻬﺎﻳﻲ ﺣﺎﻛﻲ از درك ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﺎﻃﻔﻲ ﺷﻤﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ. ﻛوچکتر ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖﻣﺘﻮﺟﻪ ﺗﺼﻨﻌﻲ ﺑﻮدن ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﺸﻮﻧﺪ و ﺷﺮوع ﺑﻪ گریه ﻛﺮدن ﻳﺎ نگاه های ﺧﻴﺮه و وارﺳﻲ کننده کنند.
این پنج آزمایش ساده که توسط والدین در خانه هم قابل انجام است، یک چارچوب اولیه برای ارزیابی هوش کودکان را فراهم می‌کنند و می‌توانند برای والدین این اطمینان را ایجاد کند که در صورت مثبت بودن نتایج، دلیلی برای نگرانی رشد ذهنی و هوشی کودک وجود ندارد.
با شروع و انجام همین تست های به ظاهر ساده و پیش و پا افتاده، به یاد داشتن نتایج آن و تکرار این تست ها در طی بازه های زمانی مختلف، می توانید از بروز برخی ناهنجاری های رفتاری یا فکری کودک خود مثل "بیش فعالی" و ... آگاهی پیدا کنید و نسبت به درمان زود هنگام آن اقدام فرمایید.
