امیر مسعود بختیاری

با شروع رسمی جنگ تحمیلی از سوی رژیم بعث عراق، یگان‌های مختلف ارتش جمهوری اسلامی ایران در نیروهای زمینی، هوایی و دریایی، به شکل مستقیم وارد این نبرد نابرابر شدند. ارتشی که به واسط حوادث مرتبط با انقلاب و برخی اتفاقات نظیر کودتای نقاب و... از ثبات لازم برخوردار نبود ولی افسران جوان و انقلابی ارتش توانستند این سازمان را سر پانگه داشته و در عملیات‌های مختلف نظیر آزادسازی بیت المقدس، طریق القدس، ثامن الائمه و... نقش اساسی ایفا کنند.

مسعود بختیاری (زاده ۲۵ آبان ۱۳۲۰ تهران) نظامی بازنشسته، مدرس دانشگاه و نویسنده ایرانی است، که در خلال جنگ ایران و عراق از فرماندهان ارشد ارتش جمهوری اسلامی ایران بود و ریاست عملیات نیروی زمینی ارتش را برعهده داشت. بختیاری فعالیت در ارتش شاهنشاهی ایران را از سال ۱۳۳۸ آغاز کرد. او از طراحان عملیات بیت‌المقدس بود و در معاونت عملیات نزاجا مسئولیت داشت.

بخشی از مصاحبه با ایشان درمورد سال اول جنگ:

- آیا این ضعف ارتش بود که باعث ناکامی ها و عدم پیروزی در سال اول جنگ شد؟
: ما طی ۲ تا ۶ ماه اول جنگ در مقابل ارتش مجهز عراق ایستادگی کردیم و ارتش عراق را قبل از رسیدن به اهداف خود در بیابان های خوزستان و کوه های ایلام و کردستان متوقف کردیم. آیا این پیروزی نیست؟! دشمن اهداف بلندی داشت ولی موفق نشد چون در مقابلش مقاومت شد. او می‌خواست خوزستان را از کشور جدا کند اما ارتش ممانعت کرد. یکی از تعریف هایی که امروزه در ادبیات نظامی از موفقیت می شود این است که مانع شویم از اینکه دشمن به اهداف استراتژیک خود برسد که ارتش ایران مانع آن شد.جنگ های نظامی که در ظاهر ناموفق هستند در باطن خود دارای دستاوردهایی اند که باعث توقف ارتش عراق شدند و همین توقف ها باعث نرسیدن عراق به اهدافش بود.

موفقیت های ارتش از نظر سرتیپ امیر مسعود بختیاری:
متوقف کردن ارتش عراق، برتری نیروی هوایی و دریایی نسبت به عراق و ....
و اینکه نیروی بسیج مردمی فاقد سلاح و فاقد مهارت  برای این کار هستند، سپاه پاسداران هم در آغاز این راه است.
و همچنین معتقد بودند که عدم موفقیت در سال اول جنگ نداشتیم زیرا :
1.کاملا موفق بوده چون ارتش عراق را متوقف کردند.
2.برتری نیروی هوایی ایران نسبت به نیروی هوایی عراق و نیروی دریای ایران در ۶۷ روز اول جنگ ،نیروی دریایی عراق را در صحنه ی جنگ از خلیج فارس خارج کرده و اسکله ی البکر و الامیه را منهدم کرده وصدور نفت عراق را قطع کرده ،در کنار این فتح تپه های الله الکبر ،فتح ارتفاعات میمک،فتح سر پل هایی در غرب رود خانه ی کرخه که زمینه سازی درباره فتح المبین می شود آیا این ها پیروزی نیست؟!

- این  با نقشه های خود ارتش پیروزی نیست،یعنی ارتش نقشه طراحی کرده که تا در همان عملیات تا خود بصره برود؟
: چرا طراحی کرده تا بصره؟ برای اینکه مطابق توان خود حرکت می کند. شما اگر در تحلیل جنگ ایران و عراق، فضای انقلابی حاکم بر کشور، اگر آن شور انقلابی و فضای هیجان زده را در تحلیل هایتان دخالت ندهید، تمام تفسیرات و تعبیرهایتان یک پایش لنگ است. بنابراین من زیر بار فشار افکار عمومی روی نقشه ام طرحی می کشم که سر فلش من می رود تا سر بصره اما فلش من از کرخه کور تا بصره خط چین شده که اینا همه معنی دارد، یعنی اگر شد تا آنجا می روم.

- آقای (امیر عبدالحسین مفید) فرمودند که قبل از جنگ ایراد رو به فرماندهی و راس کار گرفتند در صورتی که شما الان می گویید ما در سال اول جنگ موفق بودیم...

: من حرف ایشان را نقض نمی کنم من می گویم در آن شرایطی که ایشان به درستی تصویب کردند ما سال اول جنگ را بسته به شرایط موفق می دانیم.
شما فکر می کنید موفقیت این است که ارتش عراق را از ایران بیرون کنیم در حالی که با چهار تا لشکری که در دست باقی مانده و چند سیاهی لشکر، نمی توان ۱۲ لشکر عراقی را از خاک ایران بیرون کرد...
در طول ۸ سال جنگ با عراق،۲ میلیون و ۴۵۰ هزار نفر از جوانان ارتش جمهوری اسلامی ایران به صورت (سرباز وظیفه یا افسر وظیفه)خدمت کردند بدون اینکه اجباری در کار باشد و ۳۵۰۰۰ شهید از میان این سربازان وظیفه داریم.
جوانان ایران همگی با شور و اشتیاق آمدند. گرچه می گوییم جوانان فعلی ما این گونه نیستند ولی هم اکنون بسیاری از آنان در بیابان ها و مرزها در حال خدمت به کشور خود هستند.

امیر مسعود بختیاری در پایان ميگويند: البته که جانفشانی انسان هرگز چیزی نیست که منکر آن شد.

گردآورنده‌ی مطالب: فرانک اکبرزاده

دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

استاد علی‌اکبر حسنوند - درس دفاع مقدس