ریحانه مهدی‌زاده / شمارۀ 2
اواخر خرداد ۱۴۰۲ که با پیشنهاد دبیر، مسئولیت آموزش دورۀ جدید بر عهدۀ بنده قرار گرفت، اولین و مهم‌ترین هدف افرا، برداشتن گامی برای از بین بردن چرخۀ فقر بود تا فرزند یک فرد تحت‌پوشش، اسیر بی‌آیندگی نشود و در مسیر پیشرفت و ترقی تحصیلی قرار گیرد.
هدف‌گذاری
اواسط تابستان و بعد از چیدن تیم آموزش جدید، تصمیم گرفتیم هدف‌مان را روشن‌تر کنیم تا جدی‌تر و با سرعت بیشتری پیش برویم. به این منظور، گروه هدف‌گذاری با حضور ۴ نفر از باتجربه‌ها که هرکدام در دورۀ قبل نقشی در آموزش داشتند به‌همراه چند نفر از کارگروه فعلی، جلسات خود را شروع و سند چشم‌اندازی برای آموزش سال جاری تهیه کرد؛ به زودی جزییات این سند منتشر خواهد شد. قبل از شروع مهرماه، باتوجهبه بزرگ‌تر شدن بخش آموزش، تصمیم بر این شد که نامی برای این بخش از فردای سبز انتخاب شود که در نتیجۀ نظرات، نام «افرا» برای آموزش انتخاب گردید.
پروژه تابستان
از اوایل تابستان تصمیم گرفتیم با همۀ تجربیاتی که از دورۀ قبل آموزش به‌دست آورده بودیم، آموزش را گسترش داده و کیفیت آن را بیشتر کنیم. اولین پروژۀ مرتبط با این هدف، همکاری با دکتر شریفی زارچی برای برگزاری کلاس‌های مهارت‌آموزی بود. پس از برگزاری چند جلسه با ایشان، تصمیم بر این شد که دانش‌آموزان مقطع تحصیلی متوسطۀ اول معرفی‌شده توسط فردای سبز، در کنار دیگر دانش‌آموزان داوطلب برای شرکت در کلاس‌ها قرار بگیرند؛ با این تفاوت که دانش‌آموزان فردای سبز، از امکانات دانشگاه برای کلاس‌های حل تمرین استفاده کنند.
تعداد دانش‌آموزان معرفی شده حدوداً به ۱۰۰ نفر می‌رسید که تعدادی از آنها با اتوبوس هماهنگ‌شده از حومۀ تهران به دانشگاه می‌آمدند. به همت فعالین بخش آموزش، این همکاری و هماهنگی‌ها انجام و کلاس‌ها برگزار شد و یکی از نتایج درخشان آن، کشف استعداد برخی دانش‌آموزان در برنامه‌نویسی بود که قرار شد با پشتیبانی افرا، فراگیری این مهارت را ادامه دهند.
همان اوایل تابستان، بعد از پیگیری‌های بسیار، مدیر یکی از مدارس منطقه‌ای که خانواده‌های تحت‌پوشش در آن‌جا زندگی می‌کنند، برای همکاری با ما موافقت و ما را به دانش‌آموزان خود معرفی کرد.
در ادامه، در تابستان، چهار جلسه برای شناخت بیشتر این دانش‌آموزان و منسجم‌ترشدن تیم جدید برگزار شد. یک جلسه برای‌شان دانشگاه‌گردی برگزار گردید که در طی آن، از آزمایشگاه رباتیک دانشکدۀ مکانیک بازدید شد. سه جلسه دیگر به مرور پایۀ سال قبل آنها اختصاص داده شد. در انتها، از مباحث تدریس شده، از دانش‌آموزان آزمونی گرفته شده که شرط شرکت در کلاس‌های پاییز را کسب نمرۀ مطلوب از این آزمون قرار دادیم.
سرانجام، اولین جلسۀ سال تحصیلی جدید را 21 مهر آغاز کردیم؛ جلسات این روز با دعوت از دکتر مسعود شادنام و دکتر مرضیه ثقفیان از اساتید دانشکدۀ مدیریت‌و‌اقتصاد دانشگاه برگزار شد تا از خاطرات و توصیه‌هایشان برای بچه‌ها بگویند.
پشتیبانی مدرسین
در ساختار افرا، بخشی به نام پشتیبانی از مدرسین وجود دارد که این تیم به تمام مسائل مربوط به مدرسین می‌پردازد. اولین قدم، دعوت و مصاحبه با دانشجویانی است که داوطلب تدریس می‌باشند و فرم فراخوان را پر کردهاند و قدم بعدی، ارتباط با مدرسین در طول سال و اطمینان از روند برگزاری کلاس‌ها می‌باشد. ویژگی‌ای که مدرسین در مصاحبه علاوه‌بر توانایی تدریس باید از آن بهره‌مند باشند، توانایی برگزاری منظم و هفتگی کلاس‌ها است که کیفیت آموزش را افزایش می‌دهد و ارتباط مؤثرتری بین دانشجوی شریف در جایگاه مدرس و دانش‌آموزان برقرار می‌کند. اوایل کلاس‌ها نیز کارگاهی توسط یکی از باتجربه‌ترین افراد در حوزۀ آموزش برای مدرسین برگزار شد تا دید بهتری نسبت به کلاس و شیوۀ تدریس پیدا کنند تا در ادامه بتوانند برای یک ترم تحصیلی بودجه‌بندی تعریف کنند.
پشتیبانی دانش‌آموزان
در بخش دیگر افرا، تیم پشتیبانی دانش‌آموزان وجود دارد که متشکل از دانشجویانی هستند که وظیفۀ پیگیری تحصیلی دانش‌آموزان را در طول هفته بر عهده دارند. مسئولیت پیگیری مشکلات دانش‌آموزان و پیگیری حضور و غیاب آنها بر عهدۀ این پشتیبان‌ها می‌باشد تا به مدرسین آنها اطلاع دهند. این بخش در دورۀ قبل صرفاً مسئولیت تماس برای حضور و غیاب دانش‌آموزان را داشت که در این دوره متوجه شدیم بهتر است دانش‌آموزان تحت پیگیری درسی بیشتری باشند؛ به همین دلیل، به هر پشتیبان 3 یا 4 دانش‌آموز اختصاص داده شد تا فرآیند درسی آنها را به‌طور مستمر پیگیری کنند و به‌نوعی کمک‌حالشان باشند.
تیم آزمون
بخش دیگری که به‌تازگی در افرا شروع به کار کرده است، تیم آزمون افراست که از دانش‌آموزان پایۀ نهم، آزمون شبیه‌ساز نمونه‌دولتی و از دانش‌آموزان پایۀ هفتم و هشتم، آزمون تعیین سطح می‌گیرد. زمانی نیاز به این بخش مشخص شد که در روند حذف‌واضافۀ دانش‌آموزان، نیاز به اطلاعات بیشتری برای ارزیابی آنها داشتیم و از همه مهم‌تر، باید نتیجه‌ای بیشتر از صرف گذراندن پایۀ تحصیلی‌شان از بچه‌ها می‌گرفتیم. تیم آزمون به‌طور متوسط هر 4 هفته یک‌بار آزمون می‌گیرد و در پایان آن روز هم نتایج را به دست بچه‌ها می‌رساند. دوستان بخش اجرایی افرا که بیشترین زمان را روز پنجشنبه می‌گذارند، وظیفۀ هماهنگی کلاس‌های ابن‌سینا، اتوبوس‌های رفت‌وبرگشت، صبحانۀ بچه‌ها و مجوز ورود آنها را بر عهده دارد.
نحوه برگزاری
اواسط هفته، تیم پشتیبان دانش‌آموزان با آنها تماس گرفته و علاوه‌بر پیگیری تحصیلی‌شان، حضور پنجشنبه آنها را نیز جویا می‌شوند. تیم پشتیبانی مدرسین نیز وضعیت مدرسین را بررسی می‌کند و درصورت نبودن مدرس ثابت در آن هفته، با مدرس جایگزین هماهنگ می‌کند. همچنین، هماهنگی اتوبوس، مجوزها و کلاس‌ها نیز تا روز چهارشنبه صورت می‌گیرد. در نهایت، صبح پنجشنبه، دانش‌آموزان با اتوبوس هماهنگ شده به دانشگاه می‌آیند و بر اساس زنگ‌های درسی چیده شده که اکثراً زبان و ریاضی و هفته‌هایی هم آزمون است، تقسیم می‌شوند.
دانش‌آموزان از منطقۀ حاشیۀ تهران هستند که اکثرشان از وضعیت مالی خوبی برخوردار نیستند. در این مقطع، به دلیل محدودیت منابع مالی و زمانی‌ای که داریم، مجبور به غربال‌گری دانش‌آموزان هستیم و توانایی برگزاری کلاس‌ها برای دانش‌آموزانی را داریم که پشتکار کافی داشته باشند و یا از استعداد تحصیلی برخوردار باشند و پیشرفت تحصیلی آنها به‌وسیلۀ نتایج آزمون‌ها و نظرسنجی از مدرسین آنها مشهود باشد. همچنین، اگر کسی علاقه‌ای به استفاده از امکانات آموزشی این مجموعه ندارند، توانایی جایگزینی آنها با دانش‌آموزان مشتاق‌تر دیگری که برای یادگیری و ادامۀ مسیر تحصیل هستند، داشته باشیم. دانش‌آموز بعد از ورود به افرا و گذراندن یک دورۀ دو ماهه، باتوجهبه عملکردش در کلاس، حضور و غیاب، نظر پشتیبان و نتایج آزمونش مشخص می‌شود که دارای علاقۀ کافی برای ادامۀ این مسیر هست یا خیر. در حال حاضر، به‌طور میانگین 70 دانش‌آموز داریم که در تلاشیم این ظرفیت را افزایش بدیم.
درکنار موارد نام برده، این ترم برای بازخوردگرفتن از خانواده‌های دانش‌آموزان و معلم‌هایشان، به مدرسۀ آنها رفتیم و جلسه‌ای با خانواده‌ها و با معلم‌هایشان برگزار کردیم که موضوع مورد تأکید هر دو صنف این بود که ارتباط دانش‌آموزان با دانشگاه شریف باعث بیشترشدن امید و انگیزه‌شان نسبت به آیندۀ تحصیلی‌شان شده است؛ این تغییر را در تغییر بچه‌ها در این چند ماه مشاهده کردهاند که می‌توان آن را ظرفیت پنهان فردای سبز به‌واسطۀ شریفی بودنش دانست که برای دانش‌آموزانی در این سن کم جذابیت دارد و برخورد مستقیم آنها با این مجموعه، می‌تواند شور و شعفی مضاعف در آنها ایجاد کند تا آیندۀ خود را با دیدی روشن‌تر و امیدوارانه‌تر بسازند.
اعضای گروه آموزش در فکر بزرگ‌تر کردن و افزایش ظرفیت‌های تیم هستند و یقیناً، سکون و درجازدن گروه، مطلوب هیچکدام از اعضای افرا نمی‌باشد. افرا نیازمند پیشرفت و فراگیرتر شدن است تا بتواند به دانش‌آموزانی که به‌علت محیط زندگی‌شان دچار مشکلات روحی هستند، کمک کند تا اوضاع و دیدگاه‌شان به زندگی بهتر شود. در این راستا، به ایده‌های تازه و جدیدی مانند مهارت‌آموزی، آموزش مجازی برای دانش‌آموزان سراسر کشور و سایر ایده‌هایی که در ذهن شماست نیازمندیم و برای این هدف می‌بایست از ظرفیت‌های موجود نهایت بهره را ببریم و همچنین، دست به گسترش و فراگیرتر کردن آنها بزنیم.
