آسیموف قلمی رسا، شیوهای بلیغ و در یک کلام جادویی دارد که وقتی آن را دربارهی موضوعی به کار میبرد، باعث میشود آن موضوع چنان در ذهن خواننده رسوخ کند که تا سالیان سال، و چه بسا تا آخر عمر آن را به یاد داشته باشد.
در این کتاب آسیموف مسیر را از جایی آغاز میکند که شاید در نگاه اول هیچ ربطی به دنیای سیاهچالهها نداشته باشد، ولی وقتی با او همگام شدیم، ما را دقیقاً به همانجایی میرساند که میخواهیم.
پس اگر با دیدن فیلم «میانستارهای» (Interstellar) کریستوفر نولان شگفتزده و مسحور شدید، یا از شنیدن انتشار نخستین تصویر از یک سیاهچاله توسط ناسا و سروصدایی که به پا کرد، حسابی کنجکاو شدید که بالاخره این پدیدۀ مرموز، جذاب، ترسناک و دوستداشتنی چیست، درست آمدهاید!
این کتاب بهترین نقطۀ شروع برای شماست!
«رُمبِش» برابرنهاد فارسی برای واژۀ انگلیسی Collapse است که میتوان آن را به «فروریزش» نیز برگرداند، اما از آنجا که فعل رُمبیدن در نوشتارهای تخصصیِ اخترشناسی به خوبی جاافتاده است «جهان رُمبنده» برای عنوان «The Collapsing Universe» برگزیده شد.
در دوران اکتشافات خیرهکنندۀ اخترشناسی، مفهوم سیاهچالهها همیشه در رأس خبرها و مایۀ شگفتی و کنجکاوی است. سیاهچاله تودۀ اَبَرمتراکمی از ماده است؛ چنان متراکم که نیروهای گرانشیِ عظیم آن همه چیز، حتی امواج نور را میمکد.
آیزاک آسیموف در این کتاب، با قلم شیرین و شیوای خود مانند یک رمان پلیسی، پرسشهای جذابی را پی میگیرد و به آنها پاسخ میدهد. پرسشهایی چون:
- آیا انفجار مرموز 30 مگاتنی که جنگلهای سیبری را در سال 1908 با خاک یکسان کرد، یک سیاهچاله کوچک نبود؟
- آیا مادهای که به درون سیاهچاله کشیده میشود، به صورت ضدماده از «سمت دیگر» پدیدار میشود که نوعی تصویر آینهای از جهانی است که میشناسیم؟
- ارتباط سیاهچالهها با نظریۀ «بیگ بنگ» چیست؟
- آیا سیاهچالهها میتوانند کاری کنند که ماده بتواند سریعتر از نور حرکت کند؟
آیا ما خودمان درون یک سیاهچالۀ بزرگ زندگی میکنیم؟!
آسیموف حین بررسی این پرسشها، خواننده را به یک گردش جذاب علمی از درونیترین لایههای هستۀ اتم تا بیرونیترین نقاط کیهان میبرد و پدیدههای جذابی چون فوتونها، هایپرونها، گراویتونها، خرده سیارات، غولهای سرخ، کوتولههای سفید، ستارههای نوترونی، ستارگان پرتو ایکس، ابرنواخترها، تپاخترها، ستاره لرزهها و در نهایت «سیاهچالهها» را معرفی میکند... و حتی فکوفامیل مرموزترشان: کرمچالهها و سفیدچالهها.
از سوی دیگر فرهاد ارکانی؛ مترجم این کتاب آخرین دستیافتههای علمی در این زمینه را جهت بهروزآوری مطالب در پانوشتها افزوده است تا کتاب از این حیث نیز کم و کسری نداشته باشد. همچنین لازم به توضیح است که کتاب اصلی به کلی فاقد تصویر است و تصاویر افزوده شده توسط مترجم نیز به فهم بیشتر مفاهیم کتاب کمک میکند.