امروزه نوجوانان زمان زیادی را در اینترنت میگذرانند. در نتیجه، ضروری است که والدین به فرزندان خود، همان طور که آداب اجتماعی را یاد میدهند، نحوه رفتار و برخورد با دیگران در فضای مجازی را نیز آموزش دهند. عدم انجام این کار میتواند موجب شود بچهها در فضای مجازی سوء رفتار نشان دهند و یا خود مورد آزار و اذیت دیگران قرار بگیرند. هیچ پدر و مادری نمیخواهد ببیند که فرزندش در شبکههای اجتماعی مشغول تمسخر دیگران است یا دیگران در حال تحقیر او هستند. اما پیشگیری از سوء رفتارهای اینترنتی مانند قلدری مجازی نیازمند چیزی بیش از آموزش مؤدب بودن در شبکههای اجتماعی است.
بدین منظور والدین باید به طور مرتب با فرزندان خود درباره امنیت سایبری، سوء رفتارهای اینترنتی و «آداب معاشرت دیجیتال» صحبت کنند. در واقع، آموزش مهارتهای آداب معاشرت دیجیتال به فرزندان میتواند در آینده تأثیر زیادی در جلوگیری از سوء رفتار اینترنتی آنها داشته باشد. در این گزارش به پنج اصل مهم در مورد آموزش آداب معاشرت دیجیتال به کودکان و نوجوانان پرداخته شده است.
1) با دیگران طوری رفتار کنید که میخواهید با شما رفتار شود
تقریباً همه با این قانون طلایی آشنا هستند. بچهها باید از اهمیت منش درست، چه در زندگی عادی و چه در فضای مجازی آگاه شوند. به آنها یادآوری کنید که همیشه بهتر است در مورد مسائل مهم و حساس، به طور مستقیم و رو در رو با فرد مورد نظر بحث کنند، نه این که به صورت آنلاین پیام یا ایمیلی را به او ارسال کنند. همچنین در مورد ویژگیهای «دوستی سالم» با فرزندان خود بحث کنید و مطمئن شوید که آنها در ارتباطات آنلاین خود نیز این معیارها را رعایت میکنند.
2) پیامها و پستهای مثبت و صادقانه منتشر کنید
فرزندان خود را تشویق کنید پیامها و پستهای خود را سانسور کنند تا مطمئن شوند که محتوای آنها تحقیرآمیز، منفی یا بیادبانه نیستند. آنها باید از ارسال هر چیزی مانند شایعات یا خبرچینیها که واقعی و معتبر نیست، خودداری کنند. کودکان و نوجوانان باید بدانند که«قلدری مجازی» چیست و هرگز نباید چنین رفتارهایی از آنان سر بزند. همزمان به آنها یاد بدهید که چگونه به چنین سوء رفتارهایی واکنش نشان دهند.
3) پیش از ارسال هر چیز، آن را دوباره چک کنید
بسیار مهم است که به فرزندان خود آموزش دهید که صبر کنند و به پستها، نظرات، پیامها و ایمیلهای ارسالی خود فکر کنند. آنها باید بدانند زمانی که دکمه ارسال را بفشارند، هیچ راهی برای پس گرفتن آن مطالب وجود ندارد. حتی اگر آنها برای مثال یک پست را بعداً حذف کنند، هنوز هم ممکن است برای دیگران در دسترس باشد، مخصوصاً اگر کسی نماگرفت یا اسکرینشات آن را داشته باشد. آنها را تشویق کنید که همیشه پیامها، نظرات و پستهای خود را چند بار بخوانند و مرور کنند تا ببینند آیا ممکن است به اشتباه تفسیر شوند و یا موجب ناراحتی کسی شوند یا خیر.
همچنین بچهها باید بدانند که «بامزه بودن» و شوخطبعی آنلاین، کاری حساس و بسیار سخت است. به فرزندان خود توضیح دهید که مخاطب یک پیام، پست یا نظر در فضای مجازی، نمیتواند حالت چهره ما را ببیند یا لحن صدای ما را بشنود؛ پس گاهی اوقات ممکن است در قالب یک پیام با کسی مزاح کنید، ولی پیام شما چنین حسی را القا نکند و فرد مقابل آن را جدی بگیرد. به عنوان یک قاعده کلی، سعی کنند از شوخیهای اینترنتی تا حد امکان اجتناب کنند.
4) از احساساتی شدن در فضای مجازی خودداری کنید
پیامها، پیامکها و نظرات به صورت آنلاین و «در لحظه» مخابره میشوند. این بخشی از جاذبه فضای مجازی برای کودکان و به خصوص نوجوانان است؛ چرا که آنها را به دوستانشان مرتبط میکند، حتی زمانی که به صورت حضوری نمیتوانند با هم باشند. اما آنها باید یاد بگیرند هر لحظه که یک مکالمه از چارچوب ادب خارج شد، به آن پایان دهند. بچهها باید بدانند که ارسال یک پاسخ یا نظر زننده، فایدهای ندارد و مشکلی را حل نمیکند. پس فقط بهتر است از چنین گفتگویی خارج شوند.
5) از بیحرمتی و توهین به دیگران و خدشهدار کردن اعتماد به نفس آنها اجتناب کنید
دنیای امروز از عکسها، متنها و فیلمهایی پر شده که میتوانند در عرض چند دقیقه ارسال، کپی، باز ارسال، بارگیری و دستکاری شوند. فرزندان خود را تشویق کنید که از خود بپرسند اگر یکی از لحظاتی که موجب شرمساری یا خجالتزدگی آنان میشود برای جهانیان به نمایش گذاشته شود، چه حسی به آنها دست خواهد داد.
به فرزندان خود یادآوری کنید که در مورد آن چه که میخواهد درباره دیگران منتشر کنند فکر کنند. آنها باید این سوالات را از خود بپرسند: آیا دوستم به من اعتماد کرده و این موضوع را به صورت خصوصی با من درمیان گذاشته؟ آیا پخش شدن این عکس یا مطلب از او ممکن است باعث خجالتزدگی و شرمسازی او شود؟ آیا به اشتراک گذاشتن این اطلاعات، حریم خصوصی او را به خطر میاندازد یا برای او دردسر ساز میشود؟ اگر جواب هر یک از این سوالات مثبت باشد، باید محتوای مورد نظر را برای خودشان نگه دارند و از انتشار آن در فضای مجازی خودداری کنند. یک قاعده خوب دیگر این است که قبل از ارسال عکس یا مطلبی که متعلق به دیگران است، از آنها اجازه بگیریم.