خب بعد از چندسال دوباره تصمیم گرفتم بنویسم. این بار هم درباره ماین رمز ارز با هارددیسک. جالبه که تو این مدت که خبر Chia در اومده بازدید اینجور پست هام زیاد شده و انگار من به نوعی درباره ماین کردن رمزارز ها با هارددیسک کمربند مشکی گرفتم! بنظرم برید و به صورت خلاصه به نوشته ی دیگه ام که سه سال پیش درباره Burst نوشتم یه نگاه بندازین که یکسری از اصطلاحات رو دوباره توضیح ندم.
میریم سر اصل مطلب
چیا Chia یک نوع رمز ارز جدیده که دیگه از GPU یا CPU یا ASIC ها استفاده نمیکنه و بر اساس مدلی به نام Proof Of Space هست. یعنی هرچقدر شما هارد بیشتری داشته باشید، پول بیشتری در میارید. نکته اش اینه که برخلاف بقیه رمزارز ها به برق زیادی نیاز ندارد و به نوعی سازگار با محیط زیسته! البته بخوام جزئی بشم باید بگم که برخلاف سایر رمز ارزهایی که با هارد ماین میشن مثل Burst و در گذشته Sia و Storj ؛ این مدل براساس Proof of space خالی نیست و زمان هم داره Proof of space time.
خالقش همون کسیه که شبکه بیت تورنت رو ساخته و بنظر میاد آینده خوبی داشته باشه. در حال حاضر اردیبهشت 1400 قیمتی حدود 1118 دلار داره ولی هنوز توی صرافی های مهمی مثل بایننس لیست نشده.
برای اینکه ببنید به صرفه هست یا نه به سایت chiacalculator برید بزنید مثلا برای یک ترابایت چقدر سود میده.
درحال حاضر دوتا عامل تعیین کننده هستن توی درآمدتون. یکی کل فضای شبکه چیا هست که نزدیک به 3 اگزابایت! مردم هارد اووردن تو شبکه و دیگری قیمت روز چیا هست که گفتم الان که دارم مینویسم 1118 دلاره.
هرچقدر قیمت بره بالا سودتون زیاد میشه و هرچقدر دیگران هارد اضافه کنن سختی شبکه بالا میره و سود شما کم میشه.
مثل برست، شما باید هاردتون رو پر کنید که اصطلاح فنی اون میشه Plot کردن. برای اینکار برنامه Chia رو روی سیستمون نصب کنید. بعد از نصب و اجرای برنامه ازتون میخواد که یه ولت بسازین و برای بازیابی اون 24 تا کلمه میده که یجا یادداشت کنید ترتیب کلمات مهمه و حتما یجای امن بذازین چون عملا کلید دسترسی به حسابتونه.
بعد از نصب و اجرا با محیط زیر روبرو میشید:
در بخش بالا connection status باید Connected باشه و برای سرعت بیشتر توی سینک باید پورت 8444 باز باشه و پورت فوروارد کنید تا بتونه به نود های شبکه متصل بشه. برای من مشکلی نداشت به راحتی وصل شد.
در بخش status شما باید با کل شبکه همگام یا sync بشید که بنابر تجربه من با اینترنت 16 مگابیت/ثانیه که سرعت دانلودم 1.4 مگابایته یه چند روزی طول میکشه. البته میتونید به این سایت برید و چندتا نود پرسرعت خوب هست که میتونید مثل عکس پایین اضافه کنید تا یکم سرعت بالا بره. من تست کردم و اکثرا هیتلر بودن و وصل نمیشدن یا خیلی کند بود اما از 260,000 بلاک من تونستم 25,000 بلاک رو توی 7 ساعت سینک کنم. درنتیجه همین سینک کردن برای ما خودش چندروز طول میکشه. یجا تو ردیت خوندم که طرف تو آمریکا فیبرنوری گیگابیتی داشته با یه سیستم معقول و خوب، توی 15 ساعت تونسته سینک کامل بشه و شاکی بوده!
اصل مطلب پلات کردنه که همزمان با سینک ناقص هم میتونید انجام بدید. به طور خلاصه و ساده پلات کردن میاد اون حافظه HDD شما رو که مثلا 18 ترابایت هست رو پر میکنه و آماده استفاده برای فارم Farm می شه. برای اینکار برنامه میاد برای شما فایل های 101.4 گیگابایتی میسازه و برای ساختن اون به 239 گیگ فضای موقت نیاز داره. برای ساخت اون 239 گیگ هم لازمه که روی اون هارد موقتتون 1.6 تا 1.8 ترابایت عملیات نوشتن انجام بده!!!!!
این فضای موقت بهتره ssd باشه اما مشکل اینه که ssd ها بعد از مدتی که روشون نوشته میشه از بین میرن بهش میگن Endurance. و بعد از زمان معینی ssd شما خراب میشه و تمام باید بندازین دور. مثلا این روزا همه رفتن هارد 500 گیگ EVO 870 سامسونگ خریدن و نایاب شده. این هارد مشخصاتی به نام TBW داره که یعنی شما چقدر میتونید روی هاردتون دیتا بنویسید. این عدد برای چنین هاردی 300 TBW هست.
فرض بگیریم که قراره پلات ها رو توی یه هارد 10 ترابایتی بریزیم (هارد مقصد Destination). تقریبا به 99 پلات 101 گیگی نیاز داریم. اگه بیایم و 300 TBW رو تقسیم بر 1.8 و تقسیم 10 بکنیم؛ تقریبا میشه 16.6 ترابایت. یعنی با این هارد ssd سامسونگ میشه یه هارد 16.6 ترابایتی رو پلات کرد. ولی چندتا نکته:
1- این عدد حداقل استفاده گارانتی شده هارد هست. یعنی میتونه بیشتر از این هم باهاش پلات کنید و سالم بمونه و یا حتی ممکنه قبل از این هم از بین بره.
2- توی خارج از اینا آشغالا استفاده نمیکنن و هارد ssd اینتل با TBW 21000 و 41000 پیشنهاد میشه استفاده کنن!!!
3- یه راهی هست که شما میتونید رم کامپیوتر رو مثل درایو استفاده کنید. بهش میگن ramdisk. شما حداقل یه 300 گیگ رم میخوایید که به جای حافظه موقت ssd معرفی کنید و خب اینجا تو ایران معقول نیست ولی توی Ebay میشه یه سرور Dell PowerEdge با 500 گیگ رم رو 2000 دلار خرید و یا از آمازون ماهی 3000 دلار اجاره کرد. میگن از ssd بهتره و خب به نوعی خرابی نداره ولی خارجیا چون میخوان چندتا چندتا پلات کنن برای اینکار بیش از 1 ترابایت باید رم وصل کنن که دوست ندارن و نمی ارزه واسشون. در نهایت اگه تو ایران هستید و دسترسی دارید بنظرم از ssd بهتره و وارد بحث کمیابی ssd هم نمیشید!
بعد از اینکه پلات رو ساخت حالا این 101 گیگ رو از ssd منتقل میکنه به اون ده ترابایتی که ممکنه چندساعت هم طول بکشه. یا بعضی ها هارد اصلی رو روی شبکه گذاشتن و از ssd به 10 ترابایتی از روی شبکه داخلی رد میشه.
چندتا نکته برای ما ایرانیا:
1- میشه همون هارد 10 ترابایته همون هارد موقت باشه. یعنی موقت و مقصد یجا باشن که خب بیشتر طول میکشه ولی شدنیه و خیلیا انجام میدن. حالا مردم بدون تحقیق یه چیزی شنیدن که ssd میخواد و همه ssd خریدن. در حالی که جنس اصلی همون هارد hdd خودمونه که هنوز توی این موضوع قحطی نیافتاده خداروشکر.
2- بعد از پر کردن هارد مقصد، دیگه سیستم قوی نمیخوایید و میشه با یه سیستم DDR2 یا Raspberry 4 هم فارم کنید.(اگه سینک شده باشه!) فقط اینکه هردفعه بلاک جدید میاد میره نگاه میکنه ببینه توی پلات شما هست یا نه. این زیاد استرس به هارد وارد نمیکنه ولی هارد همیشه گرمه و روشنه و میگن برای اکثر هاردا تا 5 سال میتونه اینجوری کار کنه.
توی عکس بالا پلات سایز رو بذارید روی 101.4 با k=32. البته میتونید تغییرش بدید ولی برای کارای خاصه. اینجا رو نگاه کنید برای اطلاعات بیشتر.
گزینه بعدی میگه چندتا پلات میخوای بسازی و چجوری. queue یعنی یدونه بسازه و بریزه تو مقصد و یدونه دیگه بسازه و... ویا همزمان دوتا بسازه که خب سیستم با CPU قوی و رم زیاد میخواد و هارد ssd یک ترابایتی چون قراره دوتا 239 گیگ همزمان بسازه.
یا همزمان ترکیب اینا رو میشه استفاده کرد؛ مثلا دوتا دوتا بسازه و بریزه تو مقصد و دوتا دیگه بسازه و...
تو عکس بالا هم میگه فولدر هارد موقتت Temporary رو بگو و بعدش میگه مقصد نهایی Final Destination رو بگو که در نهایت همه چی میره اونجا.
اگه تب Advance موقت رو باز کنید میگه میتونی یه حافظه موقت دوم هم اضافه کنی و بیشتر برای کسایی هست که همزمان دارن چندتا پلات میکنن و یا مثلا دوتا هارد 500 اس اس دی دارن نه یدونه 1TB.
بعد از اینکه پلات تموم شد میتونید بیاید در صفحه Farm و پلات ها رو اضافه کنید. البته کارای ترکیبی هم میشه زد مثلا یه سیستم قوی پلات کنه بعد یه سیستم ضعیف و معمولی فارم کنه.
نظر خودم درباره این موضوع:
اگه میخوایید فارم کنید بهتره آدم خرج یه سیستم خوب بکنه و هردوتا کار روی یک سیستم باشه.
******فعلا هم pool نداره و همه دارن solo فارم میکنن. در نتیجه چندجا خوندم که بنظر کلاهبرداریه و به نوعی پامپ و دامپه. همه منتظرن که pool باز بشه (June 2021) اون موقع قیمت واقعی معلوم میشه و اینکه آیا برای افراد عادی هم به صرفه هست یا نه. به شخصه تا یکی دوماه صبر میکنم تا وضعیتش معلوم بشه. گول اخبار رو نخورید. و امیدوارم مثل Burst نشه که قیمت خیلی کمی داره.
این سیستم سینک کردن و اینا خیلی محیط شبیه به Sia داره.
پیشنهاد کسب و کار؛ برید یه سایت مثل این راه بندازین و برای مردم پلات کنین. البته واقعا پلات کنین نه کلاهبرداری.
این پست هم یجور آشنایی بود وگرنه من پیشنهاد میکنم از مراجع یاد بگیرین. مرجع خوب هم اینجاست.
آپدیت 25 اردیبهشت: من به شخصه این موضوع تحریم چیا رو نمیدونستم و اینجا توی ویرگول خوندم. شما هم قبل از اینکه کاری کنید یه نگاه بندازید.
