انواع سکته مغزی، عوامل خطر و روشهای پیشگیری، تشخیص و درمان آن

مجله خبری گروه تشخیصی درمانی فرجاد

اگر خون‌رسانی به قسمتی از مغز دچار اختلال شده و متوقف گردد، این قسمت از مغز دیگر نمی‌تواند عملکرد طبیعی خود را داشته باشد. این وضعیت را اصطلاحا سکته مغزی می‌نامند.

این نوع سکته زمانی رخ می دهد که جریان خون به مغز متوقف یا کاهش یابد؛ که به موجب آن اکسیژن و مواد غذایی کافی منتقل نشده و سلول های مغز به تدریج از بین می روند. سکته مغزی یکی از موارد اورژانس محسوب شده و باید با انجام اقدامات موردنیاز، میزان آسیب به سلول های مغز را کاهش داد. خوشبختانه، در بسیاری از موارد، می توان با اصلاح سبک زندگی، از سکته پیشگیری کرد.

انواع سکته مغزی:

1. ایسکمیک:

شایع ترین نوع سکته محسوب شده که طی آن یک لخته، مانع رسیدن خون و اکسیژن به مغز می شود.

2. هموراژیک (خون ریزی دهنده):

این نوع زمانی رخ می دهد که یکی از رگ های خونی ضعیف، سوراخ شده و موجب خونریزی به بافت مغزی می شود. همچنین ترکیدن رگ، مانع جریان خون به مغز نیز می شود. سکته مغزی هموراژیک معمولا ناشی از آنوریسم یا ناهنجاری شریانی وریدی مغز (AVM) می باشد.

3. حملات ایسکمیک گذرا (TIA):

این نوع سکته مغزی زمانی رخ می دهد که خون قادر به رسیدن به قسمتی از مغز نباشد اما پس از گذشت مدت زمان کوتاهی، جریان خون به حالت طبیعی خود بازگردد و علائم ناشی از آن مرتفع می شوند.

عوامل:

1. ایسکمیک :

هر عاملی که سبب تنگ شدن یا انسداد عروق خونی شود از عوامل این نوع سکته به حساب می آید. رسوبات چربی در سرخرگ ها که پلاک نیز نامیده می شوند یکی از عواملی هستند که می توانند سبب ایجاد لخته و درنهایت ایسکمی شوند.

2. هموراژیک (خون ریزی دهنده):

عواملی که می توانند منجر به سوراخ شدن یا ترکیدن رگ ها شوند عبارتند از: فشارخون، تروما، داروهای رقیق کننده ی خون و آنوریسم.

3. حملات ایسکمیک گذرا (TIA) :

عوامل ایجاد این نوع، همانند سکته مغزی ایسکمیک می باشد. با وجود اینکه در این نوع، جریان خون تنها برای مدت کوتاهی توقف یا کاهش می یابد و عوارض آن نیز از بین می روند اما شخص حتما باید به پزشک مراجعه کند زیرا TIA خود نشان دهنده ی وجود عوامل سکته در بدن بوده و در صورت عدم درمان های موردنیاز می تواند منجر به سکته های شدید در آینده شود.

به گفته مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ها (CDC)، در صورت عدم درمان های لازم، بیش از یک سوم افرادی که حملات ایسکمیک گذرا را تجربه کرده اند، در طی یک سال پس از آن به سکته مغزی دچار می شوند. بین ۱۰ تا ۱۵ درصد افراد، طی ۳ ماه پس از حملات ایسکمیک گذرا، به سکته مغزی دچار می شوند.

عوامل خطر:

عوامل متعددی می توانند احتمال ابتلای شخص به سکته مغزی را افزایش دهند. همچنین، برخی از این عوامل میزان خطر ابتلا به سکته ی قلبی را نیز افزایش می دهند.

برخی از عوامل قابل اصلاح و درمان که می توانند منجر به سکته مغزی شوند عبارتند از:

عوامل خطر ناشی از سبک زندگی:

اضافه وزن یا چاقی

عدم فعالیت بدنی

مصرف الکل

استفاده از داروهای غیرمجاز مانند کوکائین و متامفتامین

عوامل خطر ناشی از شرایط پزشکی:

فشارخون

استعمال سیگار یا قرار گرفتن در معرض دود دسته دوم

کلسترول بالا

دیابت

آپنه خواب انسدادی

بیماری های قلبی عروقی

سابقه ی شخصی یا خانوادگی ابتلا به سکته مغزی، سکته قلبی یا حملات ایسکمیک گذرا

سن:
افراد بالای ۵۵ سال بیشتر در معرض خطر ابتلا به سکته مغزی می باشند.

قومیت: 
افراد آفریقایی-آمریکایی نسبت به دیگر قومیت ها، بیش تر در معرض خطر ابتلا به سکته مغزی هستند.

جنسیت:
مرد ها بیش تر در معرض خطر ابتلا به سکته مغزی می باشند. خانم ها معمولا در سنین بالاتر به سکته مغزی دچار شده و احتمال مرگ آن ها به علت سکته ی مغزی بیشتر از مردان است. هورمون ها: استفاده از قرص های ضد بارداری و یا هورمون درمانی که حاوی استروژن می باشند. همچنین افزایش سطح استروژن به علت بارداری و زایمان

علائم:

احساس گیجی شامل مشکل در صحبت کردن و ادراک

سردرد

بی حسی صورت، دست یا پا

مشکل دید در یک یا هر دو چشم ها

اختلال در راه رفتن

پیشگیری:

کنترل فشار خون

کاهش میزان کلسترول و چربی اشباع در رژیم غذایی

ترک استعمال تنباکو

کنترل دیابت

حفظ وزن مناسب

داشتن رژیم غذایی سرشار از میوه ها و سبزیجات

انجام منظم ورزش

ترک الکل

درمان آپنه خواب انسدادی

اجتناب از مصرف داروهای غیرمجاز

تشخیص:

معاینه فیزیکی

آزمایش خون

سی تی اسکن

ام آر آی

سونوگرافی کاروتید

آنژیوگرام مهره ای

اکوکاردیوگرام

درمان:

در صورت وجود علائم سکته مغزی فورا به پزشک مراجعه کنید. بهترین روش درمانی با توجه به شرایط بیمار و صلاحدید پزشک اتخاذ خواهند شد.

برخی از روش های درمانی سکته مغزی عبارتند از:

برای مطالعه ادامه مطلب لطفا وارد اینجا شوید.