به محض شکل گیری بستر کشاورزی و بذرافشانی، می توان از ابزارها و تکنیک های مختلف نظیر کج بیل زدن، وجین آتشین، استفاده از حرارت در خاک و مالچینگ برای از بین بردن علف های هرز و رشد آنها استفاده کرد وجین، از بین بردن علف‌هاى هرز به روش مکانیکى است.
علف‌هاى هرز، رقیب گیاه در جذب غذا و استفاده از آب و نور و هوا هستند. به این دلیل کشاورزان به‌روش‌هاى گوناگون سعى مى‌کنند علف‌هاى هرز را از بین ببرند. وجین به دو صورت زیر انجام مى‌شود: وجین دستى که با بیل، فوکا و تیشه توسط کارگر انجام مى‌شود.
وجین ماشینى که با کولتیواتور و در کشت‌هاى ردیفى انجام مى‌گیرد. اگر از علف کش هاى شیمیائى استفاده شده باشد، تعداد دفعات و نیروى لازم براى وجین کاهش مى‌یابد. برای وجین ماشینی از دستگاهی به نام وجین کن استفاده میشود.
در حوزه وجین برنج یک گروه از مخترعان ایرانی دستگاه وجین کن ایرانی را طراحی و تولید کرده اند که برای نخستین بار در کشور با توجه به نیاز بازار و همچنین شرایط محیطی و خاک ایران این دستگاه تولید شده است. دستگاه وجین کن برنج به منظور مبارزه با علف‌های هرز، در دو نوبت پس از نشاکاری در مزارع شالیزاری که به صورت مکانیزه کشت شده اند مورد استفاده قرار میگیرد.
بازار هدف این دستگاه : نزدیک به 500 دستگاه در مجموع سه مدل تولید شده است. گیلان مازندران، قزوین، خراسان رضوی، اصفهان و گلستان همه شهرهایی هستند که کشت برنج دارند و اصلی ترین بازارهای هدف ما هستند.
این یکی از سوالات بسیار کاربردی برای هر کشاورزی است که جواب این سوال پر تکرار را متخصصان علوم ادوات شناسی می دانند. دستگاه وجین کن دستی چرخ دار از راحت ترین ابزار باغبانی برای وجین کردن علف های هرز، دستگاه وجین کن چرخ دار دستی می باشد.
یکی از عمده ترین مشکلات استفاده از دستگاه وجین کن دستی معمولی برای کشاورزان ایجاد کمردرد شدید بعد از استفاده از این نوع دستگاه ها است اما این مشکل با استفاده از وجین کن چرخ دار به راحتی بر طرف شده لذا هیچ فشاری بر روی پا و کمر شما نخواهد داشت و راندمان کاری شما با استفاده از این ابزار چندین برابر وجین کن های ساده می شود.
با استفاده از این ابزار باید با دقت مزرعه خود را وجین نماییم. سعی کنید علف های هرز مزرعه را تا قبل از رفتن به گل و دانه ریزی وجین کنید زیرا با رفتن و گل و انتشار دانه ها در مزرعه علف های هرز بیشتری خواهید داشت.
با وجین کردن مزرعه برای کشت آماده می شود. مبارزه با علف های هرز یکی از مشکلات عمده در مزارع کشاورزی و باغبانی است که معمولا به صورت دستی با صرف هزینه و زمان زیاد انجام می گردد که برای حل این مشکل دستگاه وجین کن چرخ دار دستی طراحی و ساخته شد که علاوه بر مبارزه مکانیکی با علف های هرز، عملیات سله شکنی و زیرو رو کردن خاک را به طور همزمان انجام می دهد. با از بین بردن علف های هرز محصولات مطلوب ما رشد قابل توجهی می کنند.
وجین و سله شکنی به آن دسته از عملیات خاک ورزی گفته می شود که پس از بذرکاری انجام می شود. مبارزه با علف های هرز روش های متنوعی دارد که از جمله آن ها می توان به روش های شیمیایی، مکانیکی(وجین کردن)، بیولوژیکی و ... اشاره کرد. استفاده از دستگاه وجین کن دستی چرخ دار برای زیر خاک بردن علوفه هرز و تبدیل آن ها به کود آلی برای خاک، از بهترین روش های مکانیکی توصیه شده است.
ورود کلتیواتور(وجین کن) به خاک و زیر و رو کردن سطح اشغال شده توسط علوفه هرز، نه تنها قوه نامیه بذر را از بین می برد، بلکه قسمت های سبز گیاه را در خاک دفن کرده و آن را به مرور زمان تبدیل به کود آلی برای زمین می کند
عملیات وجین کنی در زمان‌های مختلفی انجام میشود که در ادامه به آن می‌پردازیم:
۱. قبل از کاشت: اگر بعد از خاک‌ورزی و آماده‌شدن بستر با ابزاری مانند تیلر یا کلوخ شکن، باران شدیدی ببارد، خاک سله می‌بندد و احتمالا علف هرز می‌روید. در این مرحله، برای وجین کنی زمین‌های مسطح از دیسک سبک، دندانه، چنگک گردان و انواع کولتیواتور استفاده می‌کنند تا خاک به طور سطحی شکسته شود.
۲. در مرحله‌ی سبز شدن: اگر بعد از کاشت، باران ببارد یا آبیاری انجام شود، خاک سله می‌بندد. این مساله، سبزشدن محصول را با مشکل روبه‌رو می‌کند. برای جلوگیری از این مشکل، باید وجین کنی انجام شود. لازم است در این مرحله برای آسیب کمتر به محصول، بذر به صورت عمقی کاشته شود. با اینکه زمان دقیق وجین به نوع محصول، ضخامت سله، رطوبت خاک و ابزار مورد استفاده بستگی دارد، اما بهتر است این کار در روزهای آفتابی انجام شود.
۳. بعد از پایان تنک کردن: در مواردی که تعداد بوته‌ها در سطح زیادتر از حد مورد نیاز باشد، باید بوته‌های اضافی را حذف کرد. این عمل را اصطلاحا تنک کردن می‌گویند. معمولا زمین را بعد از تنک کردن آبیاری می‌کنند. اگر فرصت کافی برای آبیاری وجود داشته باشد، بهتر است اول زمین را وجین کرد و سپس به سراغ آبیاری رفت تا از سله‌شدن آن جلوگیری شود.
۴. قبل از رشد محصول: معمولا آخرین مرحله‌ی سله‌شکنی را قبل از رشد محصول در زمین انجام می‌دهند تا علاوه بر سالم‌ماندن محصول، حرکت تراکتور هم به درستی انجام شود. این مرحله، با دادن کود سرک به گیاه همزمان است و همزمان وجین‌کنی نیز انجام میشود.
وجین کن‌ها نیز مانند هر ابزار دیگری انواع مختلفی دارند. انواع اولیه‌ی این ابزار، دستی بودند. بعد از آن وجین کن‌های دستی چرخ دار، وجین کن‌های موتوردار دوشی و ماشین‌های وجین کن یا کولتیواتورها وارد بازار شدند. هرکدام از این انواع دارای ویژگی‌های خاصی هستند که در ادامه به آنها می‌پردازیم.
این ابزار، ابتدایی‌ترین انواع وجین کن است. در انتهای این ابزار، چنگه‌ای مجهز به دندانه‌های فنری قرار دارد. کاربر با حرکت‌دادن ابزار به جلو و عقب، علف‌های هرزی را که در بین ردیف‌های کشت روئیده‌اند، جدا می‌کند. این ابزار برای زمین‌های کوچک و باغچه‌ها مناسب است. هرچند استفاده زیاد از این ابزار در بلندمدت به ستون فقرات کاربر آسیب می‌زند.
کار با وجین کن دستی چرخ دار بسیار راحت است. استفاده از وجین کن‌های دستی معمولی به پا و کمر فشار می‌آورد و به مرور زمان باعث ایجاد کمردرد شدید برای کاربر میشود. وجین کن‌های چرخ دار با برطرف‌کردن این مشکل، راندمان کاری کاربر را نسبت به وجین کن‌های دستی چندین برابر می‌کنند. این ابزار، از بهترین روش‌های مکانیکی برای زیر خاک بردن علف‌های هرز و تبدیل آنها به کود آلی برای خاک است.
با پیشرفت تکنولوژی، شاهد ظهور انواع موتوردار این ابزار بوده‌ایم. وجین کن موتوردار، عملیات وجین را با سرعت بسیار بالایی انجام می‌دهد. این دسته از وجین کن‌ها، معمولا دارای یک موتور بنزینی چهار زمانه با قدرت ۲ اسب بخار هستند که به صورت کوله‌پشتی، بر پشت کاربر سوار میشود.
نحوه کار آنها هم به این صورت است که کاربر پس از روشن‌کردن دستگاه، با راه رفتن در بین ردیف‌های کشت، عملیات وجین را انجام می‌دهد. ظرفیت مزرعه‌ای این دسته از وجین کن‌ها بین ۰.۸ تا ۱.۲ هکتار در روز است.
ماشین‌های وجین کن یا کولتیواتورها دارای موتور ضعیف‌تری نسبت به تیلرها هستند و از آنها برای خاک‌ورزی ثانویه و وجین‌کردن بین ردیف‌های کشت استفاده میشود. این ماشین‌هامعمولا توانایی وجین کردن بین ردیف‌های کشت را دارند، اما به دلیل داشتن ابعاد بزرگ، امکان وجین در داخل ردیف‌ها را ندارند.
