منظور از بدهی طرح ترافیک مبلغی است که یا به علت نداشتن شارژ کافی در حساب شهروندی برای شما لحاظ شده است یا اینکه بعد از عدم پرداخت عوارض ورود به محدوده‌های ترافیکی، در کنار جریمه برای شما ثبت شده است. بهتر است که یکسری از موضوعات را برای شما روشن کنیم. اول اینکه مبلغی که برای ورود به محدوده‌های ترافیکی پرداخت می کنید بر اساس ساعت ورود و خروج و نوع معاینه فنی متغیر است. برای ورود به این مناطق باید در سامانه تهران من ثبت نام کنید و حساب شهروندی خود را شارژ کنید. با شارژ حساب شهروندی و رزرو طرح ترافیک مبلغی که در حساب شهروندی شما وجود دارد، مسدود می شود. بعد از ورود شما و بعد از اینکه دوربینها گزارش ساعات تردد شما را در سامانه ثبت کردند، خلافی طرح ترافیک برای شما مشخص می شود و از حساب شهروندی شما کسر می شود و الباقی مبلغ مسدود شده ظرف مدت دو هفته به حساب بر می گردد. حال اگر عوارض طرح ترافیک مشخص شود و مبلغ کافی در حساب وجود نداشته باشد، کاربر تا یک ماه زمان دارد که حساب خود را شارژ و عوارض را پرداخت کند، پس از گذشت این مدت و عدم پرداخت عوارض، در کنار عوارض، جریمه هم برای خودرو ثبت می شود و در هر صورت باید پرداخت شود. فرایند بدهی طرح ترافیک به این صورت است. بنابراین بهتر است با توجه به میزان استفاده خود از طرح ترافیک، حساب شهروندی خود را به مقدار لازم شارژ کنید و پرداختی‌های خود را به موقع انجام دهید.
پرداخت بدهی طرح ترافیک به دو صورت انجام می شود؛ اگر در سامانه my tehran ثبت نام کرده باشید و اگر ثبت نام نکرده باشید، پرداخت بدهی طرح ترافیک فرق می کند. باید بدانید که ثبت نام در سامانه تهران من باعث می شود که به شما عوارض تردد تعلق بگیرد و در صورت پرداخت نکردن عوارض در مهلت مقرر، جریمه نیز به آن اضافه می شود؛ اما اگر در سامانه تهران من ثبت نام نکرده باشید و در محدوده‌های ترافیکی تردد کنید، جریمه برای شما ثبت می شود. در هر صورت بدهکار می شوید و بدهی طرح ترافیک را باید به روش‌های موجود پرداخت کنید.
بدهی طرح ترافیک بر اساس زمان تردد در محدوده و نوع معاینه فنی و اعمال تبصره های تخفیف لحاظ می شود. برای محاسبه هزینه تردد در محدوده طرح ترافیک و نقشه دوربین های زوج و فرد تهران باید به این نکته نیز توجه داشته باشید که وقتی دوربینها یک وسیله نقلیه را چند بار در یک روز مشاهده کنند، اولین ورود و آخرین خروج آن خودرو را ملاک محاسبه قرار می دهند. همچنین بر اساس داشتن نوع معاینه فنی برتر یا عادی میزان پرداخت به ازای هر روز تردد مشخص می شود و از حساب شهروندی کسر می شود. باید بدانید که برای خودروهای دارای معاینه فنی برتر تخفیف 25 درصدی و برای خودروهای هیبریدی و برقی تخفیف 90 درصدی اعمال خواهد شد. چنانچه بدون رزرو وارد محدوده طرح شوید، جریمه می شوید و طبیعتا مبلغ جریمه بیشتر از مبلغ رزرو و خرید طرح است و در نتیجه بدهی طرح ترافیک شما نیز بیشتر می شود.
توجه داشته باشید چنانچه برای یک روز طرح ترافیک رزرو نکرده باشید و همان روز وارد طرح شوید، پس از ثبت پلاک خودروی شما توسط سامانه‌‌های ثبت تخلف، مبلغ جریمه از حساب شهروندی شما در سامانه تهران من کسر می شود. البته این مسئله در صورتی امکان‌پذیر است که اعتبار حساب شما کافی باشد. اگر هم در سامانه تهران من ثبت نام نکرده باشید، این جریمه برای شما ثبت و درج می شود و در هر صورت مجبور به پرداخت بدهی طرح ترافیک هستید.
در تعیین بدهی طرح ترافیک این موارد تاثیر دارند:
• حداقل قیمت طرح ترافیک برای تردد در حلقه دوم (محدوده کنترل آلودگی هوا) ۷۲۴۵ تومان (در ساعات غیر اوج برای خودروهای دارای معاینه فنی برتر) و حداکثر ۲۰۷۰۰ تومان (در ساعات اوج صبح و عصر برای خودروهای دارای معاینه فنی عادی) است.
• تردد در دو ساعت ابتدایی و دو ساعت انتهایی نسبت به سایر ترددها گران تر است.
• در صورت تردد وسایل نقلیه در هر دو محدوده (محدوده اصلی طرح ترافیک و محدوده کنترل آلودگی هوا) تنها عوارض مربوط به تردد در محدوده طرح ترافیک گرفته می شود و عوارض حلقه دوم به آن اضافه نمی شود.
• ساکنان محدوده دوم (کنترل آلودگی هوا) از تخفیف 50 درصدی عوارض آن محدوده برخوردار هستند. همین درصد تخفیف در تعیین بدهی طرح ترافیک آنها بسیار تاثیرگذار است.
• ساکنان محدوده اول (طرح اصلی ترافیک) از تخفیف در عوارض هر دو محدوده برخوردار هستند.
• شهروندان محدوده‌های طرح ترافیک باید به صورت حضوری به دفاتر خدمات الکترونیک شهر مراجعه کنند و با ارائه مدارک و تایید اسناد از تبصره‌های تخفیفی خود بهره‌مند شوند.
• خودروهایی که هم ساکن محدوده باشند و هم معاینه فنی برتر داشته باشند، از هر دو ضریب تخفیف به‌طور همزمان بهره‌مند می‌شوند.
• بدهی طرح ترافیک فقط به صورت روزانه حساب و اعمال می شود، زیرا اساسا فروش سالیانه طرح وجود ندارد.
• قیمت طرح ترافیک و تردد در محدوده طرح ترافیک برای هر روز بر اساس نوع معاینه فنی خودرو و ساعات ورود و خروج محاسبه می شود.
• هزینه ورود و خروج خودروها بسته به ساعات اوج و غیراوج ترافیک متفاوت است.
• خودروهای دارای معاینه فنی برتر از ۲۵ درصد تخفیف برخوردار خواهند بود.
• عوارض طرح محدوده کنترل آلودگی هوا (زوج و فرد سابق) برای روزهای مازاد بر سهمیه مجاز، نصف عوارض طرح ترافیک است.
• وسایل نقلیه برقی یا هیبریدی از ۹۰ درصد تخفیف عوارض بهره‌مند می شوند.
• آژانس‌ها و وانت‌بارها دارای ۵۰ درصد تخفیف عوارض تردد هستند و در صورت داشتن «سند سفر» (بار برگ) این تخفیف به ۷۰ درصد می‌رسد.
تعیین بدهی طرح ترافیک با توجه به تبصره‌های تخفیفی و ساعات ورود و خروج و دیگر فاکتورها امکان پذیر است، اما هر کاربر می تواند با رصد تردد ماهیانه خود در این محدوده‌ها، به صورت تخمینی حساب کند که در ماه چه قدر بودجه برای پرداخت بدهی طرح ترافیک خود باید کنار بگذارد. در هر صورت برای تردد در این محدوده‌ها باید هزینه کرد، گرچه می توان این هزینه را با اندکی درایت و هوشمندی کاهش داد.
