سرنشینان موتور سیکلت همان کسانی هستند که به جز راکب موتور، در ترک موتور سوار می شوند. باید بدانید که اساسا برابر قانون و مقررات راهنمایی و رانندگی و کد تخلفات رانندگی، رانندگان موتور سیکلت باید هنگام رانندگی تنها روی زین موتور سیکلت بنشینند و حق ندارند شخص دیگری را بر ترک سوار کنند، مگر آنکه در ترک نیز یک زین کامل برابر استاندارد ساخت موتور سیکلت نصب شده باشد یا موتور سیکلت دارای یدک پهلو (ساید کار) باشد. به علاوه عواقب استفاده نکردن از کلاه ایمنی در موتورسیکلت نیز پیوسته سرنشین موتورسیکلت را تهدید می کند.
سرنشینان موتور سیکلت چند نفر می توانند باشند؟
اساسا با توجه به ماهیت و ذات موتور و بر اساس قانون، موتور سیکلت مختص یک نفر است و در صورت داشتن رکاب اضافه، یک نفر سرنشین نیز می تواند سوار کند. این در حالی ست که بعضا شاهد سوار شدن سه تا چهار نفر نیز بر روی موتور سیکلت ها هستیم. در واقع این یک قانون است که سرنشینان موتور سیکلت نباید دو نفر باشند. اما با این حال می بینیم که بسیاری از موتورسوارانی که دو نفر یا حتی بیشتر از دو نفر را سوار می کنند و بدون هیچ ترس و واهمه ای با سرعت بالا در معابر حرکت می کنند.
چرا موتور سیکلت وسیله نقلیه خطرناکی است؟
گرچه استفاده از موتور سیکلت در عصر حاضر کاملا متداول شده است و از این وسیله نقلیه برای امور مختلفی استفاده می شود، اما باید بدانید که موتور سیکلت به دلیل نداشتن هیچ حفاظ ایمنی، یکی از پر خطرترین وسایط نقلیه است که حوادث بسیاری را به صورت بالقوه در دل خود دارد. بیش از اندازه خطرناک بودن در واقع در ذات موتور سیکلت است. حال اگر با وجود داشتن این ذات خطرناک و به شدت آسیب‌پذیر، قوانین و مقررات مربوط به آن را رعایت نکنیم، شدت آسیب پذیری صد چندان می شود. یکی از این قوانین توجه به حد نرمال و قانونی سرنشینان موتور سیکلت است. با توجه به شکل و شمایل کوچک و جمع و جوری که موتور سیکلت ها دارند، نباید بیشتر از یک نفر در ترک آن سوار شوند. این وسیله نقلیه با داشتن دو چرخ، کنترل سختی دارد و وقتی سنگین می شود، کنترل آن سخت تر می شود و خیلی راحت منجر به واژگون شدن آن می شود.
قوانین و مقررات برای سرنشینان موتور سیکلت
توجه به این نکته لازم است که هیچ یک از سرنشینان موتور سیکلت نباید تصور کنند که چون سرنشین هستند و راکب نیستند، رعایت قانون برای آنها الزامی نیست. این تصور کاملا غلط و واهی است. سرنشینان موتور سیکلت همانند راکب موتور سیکلت باید از کلاه ایمنی استفاده کنند و باید طوری روی موتور بنشینند که کاملا روی زین قرار گرفته باشند.
آیا سرنشینان موتور سیکلت هم مشمول دریافت خسارت و دیه می شوند؟
خلافی موتور سیکلت سواران نیز گسترده است و این تخلفات را می توانید در جدول کد تخلفات 98 مشاهده نمایید. تصور کنید در یک تصادف بین خودرو و موتور سیکلت، راننده خودرو مقصر باشد و راکب موتور سیکلت و سرنشین موتور سیکلت دچار آسیب شوند؛ سوال این است که آیا دیه یا خسارت شامل سرنشینان موتور سیکلت هم می شود؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که بر اساس قانون همه دارندگان وسایل نقلیه موتوری موظف‌اند خسارت احتمالی وارده به اشخاص ثالث را بیمه کنند. اشخاص ثالث همه اشخاصی هستند که به سبب حوادث وسایل نقلیه موتوری دچار زیان بدنی و مالی می‌شوند، اعم از داخل یا خارج از وسیله نقلیه بیمه‌شده، به غیر از خود راننده مسبب حادثه. خود راننده مسبب حادثه شامل پوشش بیمه حوادث راننده (سرنشین) است.
رکورد تاسف بار موتورسیکلت سواران در تصادفات رانندگی
همان طور که گفتیم موتور سیکلت ماهیت و ذات خطرناکی دارد. در صورتی که این ذات خطرناک جدی گرفته نشود، حوادثی دلخراش و جبران ناپذیر اتفاق می افتد. متاسفانه واقعیت این است که موتورسواران در آمار تصادفات رانندگی، رکود تاسف‌باری دارند. سهم ۷۰ درصدی موتور سیکلت سواران و عابران پیاده در تصادفات رانندگی رقم کمی نیست که بتوانیم به راحتی از کنار آن بگذریم. حال اگر سرنشینان موتور سیکلت را در این حوادث رانندگی نیز لحاظ کنیم، این آمار بیشتر و دلخراش تر هم می شود.
جالب است بدانید که در شهر شلوغی مثل تهران، عابر پیاده بودن هم برای خودش خطرات زیادی دارد. این خطر از بررسی آمار پزشکی قانونی و پلیس راهور کاملا درک می شود. اختصاصا در مورد موتور سواران باید بگوییم که استفاده از کلاه ایمنی توسط راکبان و سرنشینان موتور سیکلت نقش مهمی در پیشگیری از مرگ ناشی از تصادفات موتور سیکلت سوران دارد.
خطرات سوار کردن سرنشینان بیشتر در موتور سیکلت
با توجه به اینکه عموم موتور سیکلت هایی که توسط افراد مختلف استفاده می شوند، استاندارد های لازم را ندارد، بی توجهی به ظرفیت کاری آنها خطرات استفاده از این وسیله نقلیه را بسیار بیشتر می کند. برای مثال شرایطی را تصور کنید که سرنشینان یک موتور سیکلت بیشتر از اندازه استاندارد باشند و موتور در مسیری که دارای شیب نسبتا تندی هم هست، در حال حرکت باشد؛ شک نکنید اگر حادثه جانی برای راکب و سرنشینان موتور سیکلت پیش نیاد، همه آنها به شدت مجروح می شوند و این احتمال که آسیب های جدی و جبران ناپذیری را تجربه کنند، بسیار بسیار زیاد است. همین جا لازم است که یک بار دیگر یادآوری کنیم که تنها در صورت مجهز بودن موتورسیکلت به زین کامل یا یدک پهلو می توان یک نفر دیگر را بر موتور سیکلت سوار کرد و نه دو، سه و چهار نفر را. همچنین استفاده از کلاه ایمنی برای راکب و یک سرنشین موتور لازم و ضروری است.
فرهنگ‌سازی برای استفاده صحیح از موتور سیکلت
جای بسی تاسف است که بسیاری از موتور سیکلت هایی که هم اکنون در معابر شهری و روستایی در حال استفاده هستند، موتورهایی از رده خارج هستند که با هیچ توجیهی نمی توانند استانداردهای لازم برای حرکت در معابر را دریافت کنند. این یک معضل بزرگ است که فعلا کسی در مورد آن اندیشه ای کارآمد و موثر نداشته است. همین استاندارد نبودن ذات موتور سیکلت ها شرایط را برای ایمن سازی و ترویج فرهنگ استفاده صحیح از موتور سیکلت سخت می کند، زیرا اساس کار ایراد دارد؛ اما با این حال برای استفاده از همین موتور سیکلت های غیر استاندارد هم لازم است فرهنگ سازی شود. فرهنگ سازی این است که یک راکب موتور بداند که قوانین راهنمایی و رانندگی برای او نیز نگاشته شده اند و تحت هر شرایطی باید قوانین را رعایت کند. فرهنگ سازی این است که راکب موتور بداند که سرنشینان موتور سیکلت فقط باید یک نفر باشد و نه بیشتر و آن هم با کلاه ایمنی تا به این ترتیب از احتمال بروز حادثه کاسته شود.
پیش از این اعلام شده بود که خرید طرح زوج و فرد برای موتورسیکلت ها نیز موضوع پیدا کند، اما به دلایلی این طرح فعلا حذف شده و همچنان شاهد تردد وسیع موتورها در سطح شهرها هستیم.
