بازگشت طرح ترافیک تهران به احتمال بسیار زیاد بعد از شب های قدر و از ابتدای خردادماه خواهد بود. با توجه به اینکه اول خرداد مصادف با پنج شنبه است، بنابراین این احتمال وجود دارد که طرح ترافیک از سوم خردادماه در تهران از سر گرفته شود. بازگشت طرح ترافیک تهران با عنوان "طرح ترافیک دوره کرونا" خواهد بود. این طرح برای پایتخت به تصویب اولیه رسیده است و قرار است طرح ترافیک دوره کرونا با تصویب مدیران دولتی و شهری حوزه ترافیک تهران و مسئولان محلی ستاد مقابله با کرونا، از اول ماه آینده با دو هدف «تداوم تسهیلات خودرویی برای شاغلان» و در عین حال «مهار سفرهای غیرضرور (تهرانگردی)»، با ضوابط جدید و با ساعات کمتر از سال قبل اجرایی شود.
هدف از بازگشت طرح ترافیک تهران تحت عنوان طرح ترافیک کرونایی این است که از اوایل خردادماه در قالب این طرح تهرانگردی های زائد و سفرهایی که با انگیزه خریدهای غیرضروری به مقصد مرکز شهر انجام می‌شود، حذف شود. ظاهرا عده ای فراموش کرده اند که هدف از لغو موقت طرح ترافیک، رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی بوده و هست. این هدف تا حدودی محقق شد، اما به هر حال در کنار تحقق این هدف، سفرهای غیرضروری نیز انجام شده است و این سفرهای غیر ضرور به ترددهای ضروری و کاری شهروندان آسیب زده است.
گرچه هم اکنون ازدحام ترافیکی سنگین و ترافیک موجود در بزرگراه‌ها تقریبا به صفر رسیده است و در عمده معابر بزرگراهی در هیچ یک از ساعات پیک ترافیکی، حجم ترافیک به مقدار روزهای عادی پیش از شیوع کرونا نمی رسد؛ اما در عوض هسته مرکزی تهران شامل مناطق ۶، ۱۱ و ۱۲ به شدت قفل شده و جریان ترافیک به حدی سنگین شده که هیچ شباهتی به زمانی که طرح ترافیک در این محدوده‌ها اجرا میشد، ندارد. بررسی علت این تغییرات ترافیکی نشان داده است که افزایش سفرهای غیرضروری به مقصد مرکز شهر به سفرهای ضروری که عمدتا با مقصود شغلی انجام می شود، آسیب زده است. به همین دلیل بازگشت طرح ترافیک تهران با قوانین کرونایی و احتمالا در صورت تخطی، ثبت خلافی خودرو همراه خواهد بود تا جلوی این سفرهای غیر ضرور گرفته شود.
به گزارش پلیس راهور تهران بزرگ شلوغی بازار بزرگ تهران و برخی از مراکز تجاری و پاساژهای واقع در محدوده طرح ترافیک نشانه ملموس و متقنی از افزایش بار سفرهای غیرضروری در سطح شهر تحت‌تاثیر حذف موقت محدودیت ترافیکی در این منطقه است. پس بازگشت طرح ترافیک تهران با قوانین جدید کرونایی همراه خواهد بود تا به تعبیر عامه نه سیخ بسوزد و نه کباب. یعنی نه افرادی که به واسطه شغلشان در این محدوده ها تردد می کنند، دچار مشکل شوند و نه اینکه آزادی کامل تردد در محدوده های ترافیکی، ضرر چند جانبه به شهرداری وارد کند و به این ترتیب شهرداری بتواند برای سفرهای غیر ضرور شهروندان در محدود های ترافیکی، عوارض مشخص شده را دریافت کند.
بررسی وضعیت ترافیکی تهران نشان می دهد که جریان تردد خودروها وقتی که ساعت اجرای طرح ترافیک از ۶:۳۰ صبح شروع میشد، از زمان شروع طرح تا ۸ صبح بود، اما هم اکنون تردد در این ساعت ها سبک‌تر شده و در عوض پیک صبحگاهی جدید بین ساعت ۹ تا ۱۰ مشاهده می شود. پیک ترافیک در این ساعات می تواند نشانه‌ای از پر شمار بودن سفرهای غیرضروری در سطح شهر باشد؛ زیرا سفرهای شغلی عموما قبل از ساعت ۹ انجام می شود. هر چند ساعت کاری بازار تهران و برخی مراکز خرید ۹ به بعد تعریف شده و این خود در تغییر زمان پیک اثرگذار است. اما به هر حال افزایش سفر های غیر ضرور با خودروهای شخصی در محدود های ترافیکی به دلیل آزاد بودن تردد، کاملا بدیهی و مشهود است. همچنین پیک ترافیک جدیدی نیز در عصرگاه شکل گرفته که مضاف بر زمان معمول ۱۷ تا ۱۹ است. در روزهای اخیر جریان ترافیک در ساعت ۱۵ تا ۱۶ عصرگاه نیز سنگین بوده و این به منزله شکل‌گیری یک پیک عصرگاهی جدید در پایتخت تحت‌تاثیر حذف طرح ترافیک است. به احتمال بسیار قوی، بعد از بازگشت طرح ترافیک تهران با قوانین کرونایی، تغییراتی در این پیک های ترافیکی حاصل خواهد شد.
با توجه به اینکه ساعات اداری بسیاری از اداره های دولتی و خصوصی تغییر کرده است و بسیاری از کارمندان از امکان دورکاری استفاده می کنند، 10 تا 15 درصد تردد هایی که در محدوده های ترافیکی به صورت روزانه انجام می شود، تردد های غیر ضرور هستند که به هر حال با بازگشت طرح ترافیک تهران با قوانین ترافیکی می توان جلوی این ترددها را گرفت و آنها را محدود کرد. گرچه با وجود تشکیلات گسترده مدیریت ترافیک در پایتخت و وجود مراکز کنترلی متعلق به پلیس و شهرداری تهران، هنوز هیچ آمار رسمی و دقیقی از میزان تغییرات بار ترافیکی منتشر نشده و برآوردها عموما حسی و بر اساس مشاهدات میدانی عوامل کنترل ترافیک اعلام می شود؛ اما در هر صورت افزایش سفرهای زائد در روزهای بدون طرح ترافیک موضوعی است که به اثبات رسیده و نتیجه آن در کند شدن حرکت ناوگان اتوبوسرانی منعکس شده است. در واقع کند شدن ناوگان اتوبوسرانی و اتلاف وقت خودروهای امدادی در قفل ترافیکی مرکز شهر و توقف های دوبله که جریان ترافیک را به شدت مختل کرده است، نشان دهنده این است که ترددهای غیر ضرور به دلیل نبود محدودیت های ترافیکی بسیار بسیار پیشرفت کرده است و ظاهرا عده ای متوجه نیستند که لغو طرح ترافیک چرا و به چه علتی بوده است.
بازگشت طرح ترافیک تهران با قوانین کرونایی سبب می شود تا هم درآمد شهرداری از این منبع به روال سابق برگردد و هم اینکه کارمندان و کارکنان این محدوده ها همچنان بتوانند در روزهای کرونا با خودروهای شخصی خود در این محدوده ها تردد داشته باشند. ساعت اجرای طرح ترافیکی کرونایی از 8 صبح تا 16 خواهد بود. بعد از ساعت 14 خروج از محدوده های ترافیکی رایگان است و قرار است برای ساکنان این محدوده ها هم تخفیفات خوبی در نظر گرفته شود. به این ترتیب انتظار می رود که با این قوانین از ترددهای غیر ضرور در این محدوده ها کاسته شود.
جمع بندی
زمان بازگشت طرح ترافیک تهران احتمالا سوم خرداد خواهد بود. با این حال این احتمال نیز وجود دارد که طرح ترافیک بعد از عید فطر و از ششم خرداد از سر گرفته شود. به هر حال زمان دقیق آن متعاقبا اعلام خواهد شد.
