طرح ترافیک از درب منزل به این معنی است که هر خودروی سواری شخصی باید با توجه به زوج و فرد بودن پلاک خود و روز هفته از درب منزل خارج شود. در غیر این صورت جریمه می شود و باید جریمه خودرو پرداخت شود. البته طرح ترافیک از درب منزل معنای روشن تر دیگری نیز دارد و آن اینکه وضعیت تنفسی در شهر تهران به درجه رسیده است که نفس کشیدن در هوای تهران برای همه گروهای سنی خطرناک و تهدید کننده جان است.
ساعت اجرای طرح ترافیک از درب منزل معمولا از 6:30 صبح تا 18 عصر است. به موجب این طرح در ساعات یاد شده فقط خودروهایی می توانند از درب پارکینگ شخصی خود خارج شوند که پلاک آنها با روز هفته همخوانی داشته باشد. ملاک زوج و فرد بودن پلاک خودروها، رقم آخر پلاک است. پلاک‌های زوج در روزهای شنبه، دوشنبه و چهارشنبه و پلاک‌های فرد در روزهای یک شنبه، سه شنبه و پنج شنبه می توانند در زمان اجرای طرح ترافیک از درب منزل در مسیرها تردد داشته باشند. فراموش نکنید که با اجرای طرح ترافیک از درب منزل، سایر طرح‌های ترافیکی در جای خود باقی هستند و خودروها باید قوانین مربوط به آنها را نیز رعایت کنند.
اگر از اقدام مقطعی و مناسبتی طرح ترافیک از درب منزل به عنوان نوشدارو بعد از مرگ سهراب یاد کنیم، نه اغراق کرده ایم و نه حرف نادرستی زده ایم. اجرای چنین طرحی به این معنی است که مسئولان عملا از پس کنترل آلودگی هوای تهران بر نیامده اند و مجبور شده اند برای اینکه اوضاع بدتر از شرایط موجود نشود، طرح ترافیک از درب منزل را اجرا کنند. قضاوت اینکه چنین طرحی تا چه اندازه می تواند نفس کشیدن را برای تهرانی‌ها امن و ایمن کند، با خود شهروندان، اما بد نیست در ادامه با فاکتورهای اصلی و اساسی در ایجاد آلودگی هوای تهران آشنا شویم.
افزایش و تجمع منابع انتشار مهمترین دلیل افزایش و ایجاد آلودگی هوا است. آلودگی هوای تهران نیز در نتیجه تجمیع این منابع است. وجود هر نوع آلاینده اعم از جامد، مایع، گاز و یا تشعشع پرتوزا و غیرپرتوزا در هوا باعث ایجاد آلودگی هوا می شود. به طور کلی شش آلاینده اصلی وجود دارند که اساسا به دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم می شوند. آلاینده اولیه موادی هستند كه در اثر منابع مستقیما به هوای محیط وارد می شوند و شامل پنج آلاینده منوكسیدكربن (CO)، دی اكسید نیتروژن (NO2)، دی اكسید گوگرد (SO2)، ذرات معلق با قطر كمتر از ۱۰ میكرون و سرب (Pb) است. آلاینده‌های ثانویه موادی هستند كه در اثر فعل و انفعالات موجود در هوای اطراف زمین به وجود می آیند. در این گروه می توان ازن را نام برد.
منابع آلودگی هوا دو دسته هستند، یکی منابع طبیعی که شامل طوفان‌ها، و گرد و غبار، فعالیت‌های آتشفشانی، دود و خاکستر آتش سوزی‌های جنگلی، شهاب‌های آسمانی، منابع گیاهی و حیوانی و چشمه های آب گرم معدنی می شوند و دیگری منابع مصنوعی که شامل وسایل نقلیه موتوری، صنایع و نیروگاه ها، سیستم‌های گرم كننده منابع خانگی و تجاری و زباله سوزها می شود. بدیهی است که آلودگی هوای تهران بیشتر از هر چیزی مربوط به منابع مصنوعی و از جمله آنها وسایل نقلیه موتوری است. علت یابی آلودگی هوای تهران به همین سادگی است، اما متاسفانه اقدامی اساسی و موثر برای حل این معضل انجام نمی شود یا اینکه درست و کامل اجرا نمی شود. همه ما می دانیم که اجرای طرح ترافیک از درب منزل تنها کار ممکن و عملیاتی برای کنترل و کاهش آلودگی هوای تهران نیست، بلکه ساده‌ترین و پیش پا افتاده‌ترین و البته آخرین کاری است که می توان برای کم کردن تاثیرات منفی آلودگی هوا انجام داد.
• توسعه فضای سبز.
• كنترل وسایل نقلیه.
• تقویت ناوگان حمل و نقل عمومی و تشویق مردم به استفاده از حمل و نقل عمومی.
• ارائه تسهیلات ساده و کم دردسر برای تعویض خودروهای فرسوده.
• فراهم كردن تسهیلات لازم برای كاهش هزینه های وسایل كنترلی.
• رعایت ضوابط طرح ترافیك در ساعات ممنوعه توسط رانندگان.
• جلوگیری واقعی و همیشگی و مدام از تردد خودروهای دارای نقص فنی.
• جایگزین كردن سوخت های گازی و یا برقی به جای بنزین و گازوئیل.
• الزام و اجبار سازندگان اتومبیل‌های داخل به تبعیت از استانداردهای آلودگی هوا.
• الزام و اجبار دارندگان وسایل نقلیه به نصب دستگاه‌های كاهش دهنده آلودگی ناشی در اگزوز خودرو.
• احداث صنایع در خارج از شهر به طوری كه بادهای غالب منطقه آلاینده های خروجی را به سمت مناطق مسكونی هدایت نكند. در انتخاب محل احداث كارخانه باید به شرایط جوی مانند سرعت و جهت باد و یا وضعیت پستی و بلندی منطقه توجه شود.
• تغییر سوخت صنایع.
• نصب دستگاه های كنترل كننده مواد آلاینده در تمام قسمت‌های مورد نیاز فرایند تولید.
بی تردید بنزین به عنوان سوخت غالب و اصلی خودروها در تهران و در ایران، تاثیر بسیار زیادی در میزان آلودگی هوا دارد. تا زمانی که بنزین ایران و بنزینی که برای کلانشهرهایی همچون تهران تامین می شود، استانداردهای لازم را نداشته باشد، اجرای هیچ یک از راهکارهای یاد شده نمی تواند تاثیر واقعی و قطعی خود را داشته باشد. به این ترتیب مجددا تنها اقدام برای کنترل آلودگی تهران همان اجرای طرح ترافیک از درب منزل شناخته می شود و خیلی زود هم اجرا می شود. یک نگاه سطحی و غیر متخصصانه به خودروهایی که در شهر تهران تردد می کنند، به سادگی نشان می دهد که آلودگی هوای تهران دقیقا به چه فاکتورهایی وابسته است.
همراهان عزیز و شهروندان تهرانی گرامی، آلودگی هوا در تهران به قدری خطرناک و حتی کشنده است که هرگز نمی توان آن را جدی نگرفت و انکار کرد. هرگز تصور نکنید که هوای آلوده در منازل شما جریان ندارند. لذا توصیه می کنیم در شرایط اضطرار آلودگی هوا حتما تغذیه سالمی داشته باشید. از مواد حاوی آنتي اكسيدان‌ها ويتامين‌هايC وE، بتاكاروتن، سلنيوم و روی استفاده کنید. اینگونه مواد به طور موثر از بروز التهابات جلوگيري می کند و موجب غيرفعال شدن راديكال‌هاي آزاد موجود در هواي آلوده مي شوند. به عنوان یک شهروند تهرانی در کنار این که قانون طرح ترافیک از درب منزل را رعایت می کنید، حتما از لحاظ تغذیه ای نیز مراقب خود باشید. برای دریافت خلافی خودرو خود از فرمون کمک بگیرید.
