طرح ترافیک سال جدید با شش تغییر عمده همراه بوده است. این طرح که برای کنترل وضعیت ترافیکی مناطق مرکزی تهران و کنترل وضعیت هوای تهران اجرا می شود، با همه ایرادات و نواقصی که دارد، در کنترل این دو عامل بی تاثیر نیست. گرچه گاهی اوضاع از کنترل خارج می شود و وضعیت اضطرار آلودگی هوای تهران، تنفس را برای تمام گروه های سنی خطرناک می کند؛ اما به هر حال این طرح با تمام نقاط ضعفی که دارد، هر ساله ارتقا پیدا می کند و بهبود می یابد. در طرح ترافیک سال جدید هم نشانه هایی از بهبودی دیده شده است. گرچه نقاط ابهامی هنوز وجود دارند و لازم است درباره آنها شفاف سازی های کاملی انجام شود، اما در هر صورت می توان اینگونه گفت که وضعیت طرح ترافیک تهران هر ساله پیشرفت می کند و مسئولین تلاش می کنند که نقاط ضعف این طرح را شناسایی کنند و برای رفع آن اقدامات لازم را انجام دهند.
بر اساس اخبار و اعلام نهاد های اجرا کننده طرح ترافیک تهران، قرار است طرح ترافیک سال جدید با رشد پنج هزار تومانی در مبلغ پایه عوارض همراه باشد. این رشد در قالب فرمولی مشخص و با ضرایب مشخص در نرخ عوارض طرح ترافیک تاثیر خواهد داشت. این افزایش پنج هزار تومانی نشان می دهد که نرخ عوارض طرح ترافیک سال جدید در حالت بیشینه 21 درصد و در حالت کمینه 5/13 درصد و در حالت میانگین 17 درصد افزایش را تجربه خواهد کرد.
باید بدانید که همچنان معاینه فنی برتر، ساعت تردد، محدوده تردد و محل سکونت در محاسبه نرخ عوارض و بدهی طرح ترافیک تاثیرگذار خواهند بود. مضاف بر اینکه بعد از محاسبه طرح ترافیک، 5 درصد تخفیف به کاربران خوش حساب نیز تعلق خواهد گرفت.
البته جا دارد همین جا به صورت کلی اشاره کنیم که نرخ طرح ترافیک سال جدید در روزهای اضطرار آلودگی هوا بسته به شاخص آلودگی هوا بین 50 تا 100 درصد افزایش پیدا خواهد کرد.
به غیر از تغییر در نرخ عوارض طرح ترافیک سال جدید که از قبل کاملا مشخص بود و انتظار چنین تغییری وجود داشت، قرار است در بخش های دیگری از طرح ترافیک سال جدید نیز تغییراتی حاصل شود.
با توجه به اینکه درصد تخفیف معاینه فنی برتر در سال 97، 20 درصد و در سال 98، 25 درصد بود، انتظار می رفت که این درصد در سال 99 به 30 درصد برسد که البته همین طور هم شد. بنابراین اگر خودرویی معاینه فنی برتر داشته باشد، می تواند در طرح ترافیک سال جدید از تخفیف 30 درصدی استفاده کند. با توجه به اینکه گرفتن معاینه فنی برتر سختی بیشتری دارد و فقط در مراکز معاینه فنی تهران ارائه می شود، این شکل از معاینه فنی می تواند تاثیر بیشتری در کاهش آلودگی هوا تهران داشته باشد. بنابراین برای تشویق خودروها به گرفتن معاینه فنی برتر، تخفیف 30 درصد در نرخ پایه عوارض طرح ترافیک سال جدید در نظر گرفته شده است.
قرار است در روزهای اضطرار آلودگی هوا نرخ عوارض طرح ترافیک سال جدید افزایش پیدا کند. این افزایش با توجه به شاخص آلودگی هوا اعمال خواهد شد. بر اساس این قانون جدید، اگر شاخص آلودگی هوای تهران در سال جدید در هر تاریخی از سال از عدد 100 عبور کند، نرخ عوارض به میزان 50 درصد افزایش پیدا می کند و اگر این شاخص از 150 عبور کند، نرخ عوارض به میزان 100 درصد افزایش پیدا خواهد کرد. این افزایش قیمت نسبت به نرخ پایه 28 هزار تومانی خواهد بود. از نکات مثبت این تغییر در طرح ترافیک سال جدید این است که شهرداری در افزایش نرخ عوارض تردد در روزهای آلوده دیگر "مجاز" نیست، بلکه "مکلف" است و باید این کار را انجام دهد.
قرار است در طرح ترافیک سال جدید به کاربران خوش حساب جدا از تخفیفاتی که برای معاینه فنی، ساکن محدوده بودن یا خودروی هیبریدی داشتن، اعمال می شود، 5 درصد هم تخفیف برای خوش حساب ها اعمال شود تا به این ترتیب کاربران ترافیک برای پرداخت عوارض خود به موقع اقدام کنند و به این ترتیب از میزان معوقات شهرداری کاسته شود. البته قرار است ساز و کار اجرایی این ماده قانون تا سه ماه آینده در قالب دستورالعملی که توسط سازمان حمل و نقل و ترافیک تهیه می شود، مشخص شود.
با توجه به اینکه در سال 98 امکان خرید و فروش طرح ترافیک به صورت سالانه وجود نداشت، در طرح ترافیک سال جدید تمهیداتی اندیشیده شده است که طرح ترافیک به صورت سالانه به افراد حقیقی و حقوقی فروخته شود. خرید طرح ترافیک سال جدید به صورت سالانه مستلزم پرداخت کل عوارض یک سال آینده در ابتدای سال است. در عوض 30 درصد تخفیف به متقاضی خرید بسته های اعتباری یک ساله طرح ترافیک تعلق می گیرد. بر اساس این تغییر جدید، خرید طرح ترافیک یکساله در صورت تقاضا و با رعایت سقف ۱۰۳ هزار دستگاه مجاز به تردد در هر روز در محدوده طرح ترافیک به افراد عادی تعلق می‌گیرد. البته قرار است بسته های بلند مدت دیگری به صورت شش ماهه و با تخفیف 20 درصدی نیز در طرح ترافیک سال جدیدفروخته شود که شرح جزئیات آن متعاقبا اعلام خواهد شد.
نکته مهم دیگری که در رابطه با طرح ترافیک سال جدید باید به آن اشاره کرد، موضوع ذینفعان از درآمد حاصل از عوارض تردد در محدوده طرح ترافیک است. با توجه به اینکه مطابق روال اینگونه بوده است که درآمد حاصل از عوارض تردد در محدوده طرح ترافیک باید به طور کامل صرف توسعه و نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی و اقدامات پیشگیرانه برای کاهش اثرات ناشی از آلودگی هوا شود، اما ظاهرا این روال تغییر کرده است و در طرح ترافیک سال جدید محل هزینه‌کرد منابع حاصل از این بخش مشخص نشده است.
در طرح ترافیک سال جدید تهران و احتمالا طرح ترافیک اصفهان ساعت اجرای طرح کماکان همچون سال 98 خواهد بود. سایر قوانینی که به آن اشاره ای نشده است نیز همچون سال 98 اجرا خواهند شد. در واقع شهرداری فقط به تغییراتی که قرار است حاصل شود، اشاره کرده است و مواردی که از آنها نام نبرده است، کما فی السابق برقرار خواهند بود.
