بیمه شخص ثالث یک بیمه اجباری برای تمام وسایل نقلیه موتوری زمینی است که نداشتن آن جریمه دارد و تخلف محسوب می شود. به طور کلی بیمه اشکال مختلفی دارد که تنها یکی از آنها مربوط به خودروها و وسایل نقلیه زمینی موتوری می شود. داشتن بیمه شخص ثالث در حقیقت خودرو و مالک خودرو را در برابر حوادث احتمالی مصون می کند و حمایت و پشتیبانی های لازم را از آنها به عمل می آورد. البته درصد این حمایت ها و پشتیبانی ها به شدت به حق بیمه ای که بیمه گزار رد می کند، بستگی دارد. اجباری بودن قانون بیمه شخص ثالث در کشور به خوبی جا افتاده است، اما متاسفانه هنوز هم افرادی هستند که این موضوع را جدی نمی گیرند و اتفاقا دچار دردسرهای زیادی می شوند.
اساسا تنها دلیلی که عده ای از افراد موضوع بیمه شخص ثالث را جدی نمی گیرند و با وجود جریمه ای که به نداشتن بیمه شخص ثالث تعلق می گیرد، اقدامی برای رد کردن بیمه وسیله نقلیه موتوری خود نمی کنند، هزینه ای است که باید پرداخت کنند. بدیهی است که برای دریافت هر گونه خدمات و سرویسی از هر سازمان و نهادی باید هزینه سرویس مورد نظر را بپردازید. شاید بگویید که با وجود اینکه هر ساله به موقع بیمه شخص ثالث خودرو و وسیله نقلیه خود را رد می کنید و برای این منظور هزینه می کنید، اما هرگز پیش نیامده است که از آن استفاده کنید و تصور می کنید که پول خود را دور ریخته اید. این در حالی است که در وهله اول باید خدا را شکر کنید که هیچ وقت درگیر تصادف و حادثه ای نشده اید که نیازمند بیمه و خدمات و حمایت های آن باشید و در وهله دوم باید به نوع رانندگی کردن خود افتخار کنید. زیرا تنها یک راننده قانونمند است که می تواند چنین تجربه ای داشته باشد. احتمالا می دانید که در صورت بی نیازی از استفاده از بیمه شخص ثالث در طول یک سال و در سال های متمادی می توانید از تخفیفات بیمه ای استفاده کنید. استفاده از تخفیفات بیمه شخص ثالث باعث می شود که هم انگیزه بیشتری برای رعایت قانون داشته باشید و هم اینکه هزینه کمتری برای تمدید بیمه شخص ثالث خود پرداخت کنید.
باید بدانید که نداشتن بیمه شخص ثالث از دو جهت برای شما جریمه ایجاد می کند. یکی مربوط به جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث است و دیگری مربوط به جریمه ای است که در قوانین راهنمایی و رانندگی برای نداشتن بیمه شخص ثالث تعیین شده است. در واقع نداشتن بیمه شخص ثالث دو قبضه شما را جریمه می کند.
بر اساس قانون و مقررات راهنمایی و رانندگی خودرویی که بدون بیمه شخص ثالث در مسیری تردد کند، در صورت رویت افسر پلیس و به اثبات رسیدن این موضوع، جریمه می شود و تا ارائه برگه معتبر بیمه نامه به پارکینگ منتقل می شود. در حقیقت هم برگه جریمه برای خودرو صادر می شود و هم خودرو توقیف می شود. بد نیست همین جا به این موضوع اشاره کنیم که چنانچه یک خودرو فاقد بیمه شخص ثالث دچار تصادف رانندگی شود، مالک و راننده خودرو باید بدون هیچ تخفیف و چشم پوشی، تمام خسارت های مالی و جانی را شخصا به زیان دیده پرداخت کند. در غیر این صورت مشمول جرایمی همچون زندانی تا دریافت رضایت و پرداخت دیه به زیان دیده یا خانواده وی خواهد شد.
جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث شکل دیگری از جریمه است که برای متخلفان در نظر گرفته می شود. به هر حال قانون داشتن بیمه شخص ثالث را اجباری اعلام کرده است. بنابراین بی توجهی به این قانون، مصداق بارز و آشکار بی قانونی و قانونشکنی است که باید با مجازات همراه باشد. میزان جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث حداکثر به اندازه حق بیمه یک سال است. هر چه تعداد روزهای تاخیر و دیرکرد بیمه کمتر از یک سال باشد، میزان جریمه دیرکرد تمدید بیمه شخص ثالث نیز به همان نسبت محاسبه می شود. به عنوان مثال میزان جریمه برای شش ماه تاخیر بیمه معادل یک‌دوم حق بیمه سالانه و میزان جریمه برای یک ماه تاخیر بیمه معادل یک دوازدهم حق بیمه سالانه خواهد بود. جریمه خودرویی که شش سال بیمه نبوده است، معادل حق بیمه یک سال خواهد بود.
ماده ۱۸ قانون بیمه شخص ثالث مربوط به موضوع تعیین سقف حق بیمه شخص ثالث است. آیین نامه ماده 18 قانون بیمه شخص ثالث 11 ماده و چندین تبصره دارد که همگی آنها بیانگر تخفیفات، تقسیط، تعیین نرخ حق بیمه و جرائم هستند. هدف اصلی از تصویب این آیین نامه تعیین ضوابط سقف حق بیمه و تشویق به رانندگی صحیح و رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی و به دنبال آن کاهش تصادفات و افزایش ایمنی در کشور است. اندازه تخفیف بیمه شخص ثالث، نحوه اختصاص تخفیف بیمه شخص ثالث، نحوه تقسیط حق بیمه شخص ثالث و به طور کلی همه دستورات بیمه مرکزی درباره این مسائل در ماده ۱۸ قانون بیمه شخص ثالث توضیح داده شده است.
1. ویژگی های وسیله نقلیه از قبیل نوع کاربری، سال ساخت و وضعیت ایمنی وسیله نقلیه باید عنوان شود.
2. سوابق رانندگی و بیمه ای راننده شامل نمرات منفی و تخلفات ثبت شده توسط نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران موضوع قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، خسارت های پرداختی توسط بیمه گر یا صندوق بابت حوادث منتسب به وی باید مشخص شود.
3. رایج بودن استفاده از وسیله نقلیه برای اقشار متوسط و ضعیف شامل موتورسیکلت و خودرو های سواری ارزان قیمت باید مد نظر قرار بگیرد.
· یک بار خسارت مالی ۲۰% کاهش تخفیفات
· یک بار خسارت جانی ۳۰% کاهش تخفیفات
· دو بار خسارت مالی ۳۰% کاهش تخفیفات
· دو بار خسارت جانی ۷۰% کاهش تخفیفات
· سه بار خسارت مالی ۴۰% کاهش تخفیفات
· سه بار خسارت جانی ۱۰۰% کاهش تخفیفات
اگر بیمه شخص ثالث در تاریخ مقرر تمدید نشود، مشمول جریمه دیرکرد خواهد شد. پرداخت این جریمه در هر صورت بر گردن مالک خودرو است. هرچه مالک خودرو برای پرداخت جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث دیرتر اقدام کند، باید مبلغ جریمه بیشتری را پرداخت کند. اما گاهی طرح بخشودگی دیرکرد بیمه شخص ثالث اجرا می شود که به موجب آن جریمه دیرکرد بخشیده می شود و فقط مبلغ خالص بیمه شخص ثالث پرداخت می شود.
همه شرکت های بیمه مبلغ جریمه های بیمه شخص ثالث را به صورت روز شمار محاسبه می کنند و به ازای هر روزی که از تاریخ تمدید می گذرد، مبلغ جریمه را اضافه می کنند. به عبارت دیگر جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث بعد از اتمام بیمه خودرو محاسبه می شود. باید بدانید که تردد داشتن و یا نداشتن خودرو پس از منقضی شدن بیمه نامه تفاوتی در میزان جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث ایجاد نمی کند. حتی اگر بعد از سررسید بیمه شخص ثالث، خودرو را از پارکینگ شخصی خود تکان هم ندهید و اصلا ترددی با خودرو نداشته باشید، جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث به صورت روزشمار برای خودروی شما محاسبه می شود. بنابراین به محض اینکه بیمه شخص ثالث خودرو تمام شد و تمدید نشد، خودرو مشمول جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث می شود. در صورتی که در قالب طرح های حمایتی جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالثبخشیده نشود، مالک خودرو باید در هنگام تمدید بیمه نامه خود، جریمه دیرکرد را هم پرداخت کند. یادآوری یک نکته نیز همین جا لازم است که فقط در صورت توقیف خودرو در پارکینگ راهنمایی و رانندگی و یا سرقت آن، با ارائه مدارک معتبر به شرکت بیمه می توان از پرداخت جریمه دیرکرد بیمه معاف شد. همچنین لازم است بدانید که میزان نرخ جریمه بیمه خودرو بر اساس تعداد سیلندر و بر اساس نوع خودرو (سواری یا بارکش) و حتی بر اساس ظرفیت باری خودرو و … تعیین می شود.
1. جریمه نقدی می شوید.
2. خودروی شما توقیف می شود.
3. مجبور هستید بیمه نامه جدید را همراه با پرداخت جریمه دیرکرد تهیه و تمدید کنید.
4. باید هزینه های اضافی برای ترخیص خودرو از پارکینگ را متحمل شوید.
5. به عنوان راننده مقصر باید مسئولیت پرداخت تمام خسارت ها را بر عهده بگیرید؛ چه خسارت های جانی و چه خسارت های مالی.
6. حتی در صورت مقصر نبودن امکان دریافت خسارت از شرکت بیمه برای شما فراهم نخواهد بود.
· یک بیمه شخص ثالث باید قیمت مناسب و منطقی داشته باشد.
· توانگری شرکت بیمه ای که قرار است از آن بیمه شخص ثالث را تهیه کنید، باید بالا و اثبات شده باشد.
· هر چه یک شرکت بیمه تعداد شعب پرداخت خسارت بیشتری داشته باشد، بیمه گزار راحت تر می تواند خدمات دریافت کند.
· سابقه شرکت بیمه در پرداختی‌ها باید درخشان و قابل اعتماد باشد.
· شرکت بیمه انتخاب شده باید در کمترین زمان ممکن به شکایات و مشکلات احتمالی پاسخ بدهد.
· تخفیف بیمه نامه باید به درستی و بر اساس قانون برای بیمه گزار لحاظ شود.
· نرخ شکایت مشتریان شرکت بیمه باید حداقل درجه ممکن را داشته باشد.
· سهم شرکت بیمه انتخابی از بازار باید قابل توجه و زیاد باشد تا بتواند خدمات بهتری ارائه دهد.
جمع بندی
کسی نمی تواند اهمیت داشتن بیمه شخص ثالث را نادیده بگیرد و آن را بی ارزش بداند. تخلف بودن نداشتن بیمه شخص ثالث و اختصاص جریمه دو قبضه به این تخلف، به خوبی نشان می دهد که قانون و قانونگزار در قبال کوتاهی هیچ کسی برای احترام به قوانین بیمه شخص ثالث چشم پوشی نخواهد کرد.
